Του Κοσμά Κέφαλου
Το βιβλίο του Χρήστου Κεφαλή «Λένιν. Η διάνοια της επανάστασης» (εκδόσεις Τόπος, [email protected]) κυκλοφόρησε τον περασμένο Μάρτιο -είχαμε αναφερθεί από τούτη τη στήλη- και έχει παρουσιαστεί σε εκδηλώσεις καταγράφοντας ζωηρό ενδιαφέρον από το ακροατήριο. Η πιο πρόσφατη οργανώθηκε από το Ανοιχτό Φιλοσοφικό Σχολείο στο Χατζίνειο Καλλιθέας, με αφορμή τα εκατοντάχρονα του Οκτώβρη και η επόμενη προγραμματίζεται στο Στέκι Π (Καμπούρογλου 44, Κ. Πατήσια, https://www.facebook.com/pg/steki.patisia.pi/).
Αρκετή έμφαση δίνεται σε απόψεις επώνυμων, όπως οι Μπουχάριν, Ότο Μπάουερ, Ερνστ Φίσερ και Έριχ Φρομ.
Ο Μπουχάριν είχε πει ότι: «Αυτό που διέκρινε τον Λένιν… είναι… η αριθμητική επίλυση των αλγεβρικών τύπων, ο συνδυασμός του μεγάλου με το μικρό... Η τεράστια ικανότητα να βλέπει το κάθε τι με τέτοιες αναλογίες ώστε τόσο τα πολύ μεγάλα πράγματα όσο και οι παραμικρές λεπτομέρειες να είναι όλα συγκεντρωμένα σε μια μικρή σκακιέρα πολιτικής στρατηγικής και θεωρίας».
Ο Ότο Μπάουερ αναφέρει: «Ο Λένιν δεν ήταν αγρότης κι ούτε νόμιζε πως ήταν. Δεν ήταν ούτε εργάτης, ούτε διανοούμενος. Ήταν η τρέλα και η σωφροσύνη της επανάστασης… Ο Λένιν ήταν αυτό που πολλοί αντίπαλοί του παραγνωρίζουν, ένας άνθρωπος που διδασκόταν συνέχεια από την πράξη, κάτι πολύ παραπάνω από ένας ονειροπόλος του Κρεμλίνου».
Ο Ερνστ Φίσερ, συγγραφέας ενός θεατρικού έργου για τον Λένιν στη δεκαετία του 1920, σχολιάζει: «Στον Λένιν θαύμαζα κυρίως αυτό που λείπει από μένα: την ενότητα ονείρου και πράξης, τη διατήρηση της επαφής με την πραγματικότητα ακόμη και στη μεγαλύτερη αποκοτιά, το ακλόνητο πνεύμα για την επιβολή εκείνου που θεωρούσε σωστό, την ταυτότητά του με την υπόθεση που είχε αναλάβει να πραγματώσει, τον πόθο για την εξουσία, για να την κρατήσει αδυσώπητα, όχι σαν προσωπική, αλλά σαν αντικειμενική εξουσία, τη σκληρότητα».
Ο Έριχ Φρομ συνδέει τον Λένιν και άλλους κορυφαίους μαρξιστές με τον ανθρωπισμό και τον Διαφωτισμό: «Με οποιοδήποτε τρόπο μπορεί να διαφωνεί κανείς με τους Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, Τρότσκι, δεν μπορεί να υπάρχει αμφιβολία ότι ως πρόσωπα αντιπροσωπεύουν μια άνθιση της δυτικής ανθρωπότητας. Ήταν άνθρωποι με μια ασυμβίβαστη αίσθηση της αλήθειας, εισέδυαν στην ίδια την ουσία της πραγματικότητας και ποτέ δεν παρασύρονταν από την απατηλή επιφάνεια· βαθιάς έγνοιας και αφοσίωσης στον άνθρωπο και το μέλλον του· ανιδιοτελείς και με λίγη ματαιοδοξία ή πόθο για εξουσία. Ήταν πάντα υποκινητικοί, πάντα ζωντανοί, πάντα ο εαυτός τους και οτιδήποτε άγγιζαν γινόταν ζωντανό. Αντιπροσώπευαν τη δυτική παράδοση στα καλύτερα γνωρίσματά της, την πίστη της στο λογικό και την πρόοδο του ανθρώπου».
