Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
22.8°C26.3°C
3 BF 32%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.6°C26.2°C
3 BF 34%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
19.0°C24.8°C
2 BF 50%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.8°C
2 BF 65%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.9°C24.5°C
2 BF 33%
Εξομολόγηση και ομολογία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Εξομολόγηση και ομολογία

Δευτέρα Γυμνασίου. Πρώτη ώρα, Άλγεβρα. Το προηγούμενο βράδυ είχε εισβάλει το τανκ από την πύλη της Πατησίων. Οι σταθμοί του εξωτερικού μετέδιδαν την είδηση της δολοφονικής καταστολής. Ο Μαρκεζίνης, με μια τεράστια, σφικτοδεμένη γραβάτα χωμένη στο γιλέκο, μίλησε για τη διπλάσια ή τριπλάσια επικινδυνότητα των εξεγερμένων φοιτητών σε σχέση με εξωτερικό εχθρό.

Άλγεβρα. «Να κάνετε μια ειρηνική επανάσταση μέσα από τη γνώση» ψέλλισε ο Β., δημοκρατικός και καταπιεσμένος πρωτοδιόριστος (πολλά χρόνια αργότερα έμαθα, ενιαίος Συνασπισμός, ΣΥΡΙΖΑ, ΔΗΜ.ΑΡ., εν γένει αριστερός, μου λένε ακόμα τα νέα του από τη Μυτιλήνη). Ένα νεύμα ήθελε να δώσει σε μας τους μαθητές, φοβόταν από δέκα μεριές. Τον χαφιέ συνάδελφό του, μερικούς χουντικούς γονείς, οτιδήποτε έλεγε μπορούσε να στραφεί εναντίον του. Στο διάλειμμα παίξαμε μπάλα. Το ίδιο φανατικά και χοντροκομμένα με τις προηγούμενες μέρες. Τα γεγονότα στη Σάμο έφταναν αργά, εξαιρετικά διαμεσολαβημένα, είτε από το Παρίσι, την Ντόιτσε Βέλε, το Λονδίνο, τη Μόσχα είτε από την παράνομη «Φωνή της αλήθειας» που έσπαγε τη χουντική «Ηχώ των γεγονότων». Μπακογιάννης, Σχινάς, Δεμίρη... Φωνές.

Το Πολυτεχνείο σήμαινε για τους επαρχιώτες μαθητές κάτι μεταφυσικό. Δεν ήταν μόνο η εξέγερση, αλλά και η παράσταση μιας νεωτερικότητας που το σκυθρωπό επαρχιώτικο περιβάλλον εξόριζε. Η κατασκευή της φαντασίας, η μορφή του ονείρου, η μείξη με τον Γκεβάρα, τους ήρωες του 1821 και τους χίπηδες, έδιναν στους φοιτητές μια μεγάλη και θολή διάσταση.

Τα Χριστούγεννα επέστρεψαν οι Σαμιώτες φοιτητές. Μας διηγούνταν. Ο καθένας είχε μια αποφασιστική στιγμή, μια ειδική συμμετοχή στην εξέγερση. Άλλοι οργανωμένοι, άλλοι ανεξάρτητοι, οι περισσότεροι προοδευτικοί, με στρατιωτικό τζάκετ, τζιν, μαλλιά και γένια, τα δε κορίτσια με τζιν και χοντρές «φινλανδικές» μπλούζες. Άκουγαν κρυφά Θεοδωράκη, Σαββόπουλο και κλέφτικα τραγούδια, έπιναν βερμούτ και ρετσίνα.

Η κρίση που περνάει η επέτειος οφείλεται και στην έντονη μνήμη. Η κοινωνία ίσως θεωρεί ότι έδωσε πολλά στο ιστορικό γεγονός. Ότι συγκινήθηκε πιο πολύ από το αναγκαίο, ότι ταυτίστηκε πιο πολύ από το ανεκτό. Καλομαθημένη ούτως ή άλλως η γενιά του Πολυτεχνείου, που έδρεψε τα περισσότερα από τα διαθέσιμα. Κατά κάποιο τρόπο, αυτό μοιάζει κακοπροαίρετο. Έχει όμως και μια αλήθεια. Μην ξεχνάμε ότι μια άλλη σιωπηλή εξέγερση, όχι επική, μακρόσυρτη, ακύμαντη, ήταν η «εξέγερση» των εξορίστων. Τα παλιά στελέχη της Αριστεράς, εδαΐτες και κουκουέδες, είχαν συρθεί μερικά χρόνια νωρίτερα στην εξορία. Η Γυάρος, το Παρθένι και το Λακκί της Λέρου όμως δεν είχαν τα επικά χαρακτηριστικά της κινηματογραφημένης αστικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Η εξορία είχε βροχή, μακρύ χρόνο, γράψιμο και εντατική πνευματική εργασία, τεράστιο μερίδιο μνήμης και ανακλήσεων. Η ακαριαία πολυτεχνειακή εξέγερση είχε μικρούς και πυκνούς χρόνους, διαρκείς ανατροπές και λόγω της μιντιακής συνθήκης είχε μεγάλη διείσδυση στον λαό. Η εικόνα της αντιχουντικής αντίστασης (των λίγων πραγματικών αντιστασιακών) συσχετίζεται πολύ περισσότερο με τον εκφωνητή του φοιτητικού ρ/σ παρά με τους χιλιάδες εξόριστους της Λέρου.

Η κρίση της γιορτής δεν είναι η κατήφεια, αλλά η κατάπτωση. Αυτό το αδιάθετο περίσσευμα επαναστατικότητας που έγινε ερωτική σύμβαση, επαγγελματική κούραση, αίσθηση μιας αδικαίωτης πολιτικής νεανικότητας. Ένα μνημόνιο μνημόσυνο που καθηλώνει τους 65άρηδες και επινοθεύει τους 30άρηδες. Η κρίση της επετείου είναι η μίμηση, όχι η επιρροή, η αποερμηνεία, όχι η λήθη. «Η επέτειος και η επαιτεία» ήταν ένα κριτικό κείμενο για το Πολυτεχνείο, που είχα δημοσιεύσει πριν χρόνια στην “Ελευθεροτυπία”. Φοβάμαι ότι δεν έχω λύσει μέσα μου καμιά από τις καταραμένες αντιφάσεις της γενιάς μου και της Αριστεράς μου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL