Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.2°C20.4°C
4 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
16 °C
13.6°C17.8°C
1 BF 82%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.0°C19.4°C
3 BF 69%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Αραιές νεφώσεις
25 °C
22.2°C24.8°C
6 BF 38%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.9°C17.4°C
2 BF 100%
ΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ / Οκτωβριανή επανάσταση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ / Οκτωβριανή επανάσταση

Του Γιάννη Σχίζα

Στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών μετά τη Μεταπολίτευση διαμορφώνονταν «πηγαδάκια» με αυτοσχέδιους αγορητές και αναρίθμητες κόντρες πολιτικών αντιπάλων. Από τα πιο σημαντικά θέματα ήταν η συμπεριφορά των «πολιτικών παιχτών» στη Ρωσία το κρίσιμο διάστημα μεταξύ Φεβρουαρίου και Οκτωβρίου 1917 -δηλαδή ανάμεσα στην ανατροπή του τσάρου και του συνολικού αστικού καθεστώτος. Οι συζητήσεις εμπεριείχαν καταπληκτικές λεπτομέρειες για την πολιτική και τα πρόσωπα εκείνης της ιστορικής περιόδου.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση δεν έχασε την αίγλη της ακόμη κι όταν το καθεστώς που διαμόρφωσε δεν ανατράπηκε, δεν έπεσε από αντεπανάσταση, δεν υπέστη βίαιη επέμβαση μεγάλης κλίμακας. Το καθεστώς απλώς «κατέρρευσε» αμαχητί, αφήνοντας ως έργο της κοινωνιολογίας την κριτική αποτίμηση των δομικών στοιχείων του και της ιστορικής διαδρομής του.

Μέσα από αυτή τη διαδρομή θα μπορούσαμε να επιλέξουμε ορισμένα χαρακτηριστικά ως υλικά μιας συζήτησης που πρέπει να προωθηθεί, έστω και υπό συνθήκες νεοταξίτικης αφασίας. Προηγείται όλων η έξωση των αριστερών κομμάτων από τα Σοβιέτ, τον Ιούνιο του 1918, με απόφαση των Μπολσεβίκων: Για πολλούς έξωση δικαιολογημένη, λόγω της συμμετοχής αυτών των κομμάτων σε «αντεπαναστατικές δράσεις», πλην όμως θανατηφόρα για τον δημοκρατικό χαρακτήρα της επανάστασης, για τη δυνατότητα μιας εσωτερικής αντιπολίτευσης - που θα αναβάθμιζε τον έλεγχο της δημόσιας ζωής και τον πολιτικό πολιτισμό της χώρας.

Το δεύτερο και πιο σημαντικό στοιχείο είναι η εξέγερση της Κροστάνδης τον Μάρτιο του 1921, με επικεφαλής ναύτες που είχαν διαπρέψει σε προηγούμενες επαναστατικές φάσεις. Το μπολσεβικικό «κατεστημένο» με επικεφαλής τους Τρότσκι και Τουχατσέφσκι -και οι δυο τους θύματα σταλινικών εκκαθαρίσεων- αντιπαρήλθε τα δημοκρατικά αιτήματα των εξεγερμένων, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων που «προσομοίωναν» τη μετέπειτα εφαρμοσθείσα «Νέα Οικονομική Πολιτική», προτιμώντας την επίδειξη δύναμης και την καταστολή.

Στη δεκαετία του 1930 η βίαιη κολεκτιβοποίηση και όσα την ακολούθησαν -μεταξύ των οποίων και μεγάλος λιμός- αποτέλεσε ένα περιστατικό καθοριστικό για τη δημόσια ζωή της χώρας. Το σοβιετικό καθεστώς ήθελε να ξεριζώσει το πνεύμα της ατομικής ιδιοκτησίας που ενέπνεαν οι μεγαλογαιοκτήμονες (κουλάκοι), όμως η κίνηση αυτή εμπεριείχε μεγάλη δοσολογία βίας και επί πλέον έπαρσης - όσον αφορά τη δυνατότητα επίσπευσης του ιστορικού προτσές...

Στη Σοβιετική Ένωση η καταστολή της δημοκρατίας πήρε χαρακτηριστικά μιας μακρόχρονης αυτοτοξίνωσης, που οδήγησε τον λαό στην πολιτική απάθεια και τον πολιτικό πρωτογονισμό. Φαινόμενα κατεξοχήν σαδομαζοχιστικά, με απύθμενο βάθος και απέραντο πλάτος -όπως η εξουσία και η υποταγή- παραγκωνίστηκαν από μια συμβατική ηθικολογία: ηθικολογία που ακόμη δεσπόζει στον ευρύτερο αριστερό λόγο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL