Σχεδόν 50 χρόνια μετά τον Μάη του ’68 έφυγε σε τροχαίο δυστύχημα, σε ηλικία 74 χρόνων, ένας από τους πρωταγωνιστές της εξέγερσης.
Ο Ζακ Σοβαζό έτυχε να προεδρεύει της Εθνικής Ένωσης Φοιτητών Γαλλίας (UNEF) εκείνη την εποχή. Όμως η τύχη έγινε αναγκαιότητα και ο άγνωστος φοιτητής από την Ντιζόν βρέθηκε επικεφαλής του κινήματος μαζί με τον πρόεδρο της Ένωσης Πανεπιστημιακών (SNESup) Αλάν Ζεσμάρ και τον «κόκκινο Ντάνι» Κον Μπεντίτ.
Γνώρισα τον Σοβαζό στα γραφεία της UNEF, όπου είχα πάει δυο - τρεις φορές εκπροσωπώντας την Επιτροπή Δράσης της σχολής μου στη Σορβόννη.
Η σεμνότητα και η ψυχραιμία του δεν ανέστελλαν καθόλου τη μαχητικότητά του μέσα στο καμίνι του Παρισιού εκείνη την εποχή. Πρώτος στις διαδηλώσεις και στα οδοφράγματα μαζί με τους άλλους δύο της «τρόικας» που έφερε τα πάνω κάτω στη Γαλλία και την Ευρώπη.
Ήταν μέλος του PSU, ενός μικρού κόμματος στα αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος, από το οποίο προερχόταν ο Μισέλ Ροκάρ, μετέπειτα πρωθυπουργός του Μιτεράν.
Πολύ λίγοι γνωρίζουν στη χώρα μας τον Ζακ Σοβαζό, σε αντίθεση με τον Κον Μπεντίτ, που χάρη στο εκρηκτικό του ταμπεραμέντο έγινε πασίγνωστος. Ο ήρεμος πρόεδρος των φοιτητών ήταν μακριά από κάθε βεντετισμό. Διακριτικός και στοχαστικός, απέφυγε τις πολιτικές θέσεις που θα μπορούσε εύκολα να διεκδικήσει.
Παρέμεινε όμως στην πολιτική, όχι την κομματική, έως το τέλος. Ήταν γενικός γραμματέας στο μικρό Ινστιτούτο Σοσιαλιστικού Βήματος, κάτι σαν συνέχεια του PSU, χωρίς να είναι κόμμα. Ήταν διευθυντής στη Σχολή Καλών Τεχνών της πόλης Ρεν.
Κίνημα αριστερό, ο Μάης του ’68 άσκησε σφοδρή κριτική και στη Σοσιαλδημοκρατία και στα κομμουνιστικά κόμματα. Δεν είχε κατακτήσει κάποια εξουσία. Το χτύπησαν τόσο η αλλεργική στα κινήματα Δεξιά, αλλά και οι κομμουνιστές.
Κι όμως, άφησε ανεξίτηλα αποτυπώματα σε όλους τους τομείς και τις πτυχές της κοινωνίας. Από τα πανεπιστήμια και την Παιδεία έως τα εργοστάσια και τα συνδικάτα. Από το γυναικείο κίνημα και τις σχέσεις των φύλων έως κάθε είδους ιεραρχία και εξουσία. Ίσως αυτά είναι δυσδιάκριτα σήμερα. Αλλά υπάρχουν.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ
