Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
18.2°C21.8°C
2 BF 49%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
19 °C
17.0°C20.3°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C16.6°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
17.1°C19.1°C
5 BF 37%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C17.1°C
2 BF 56%
Αφγανιστάν, ΗΠΑ και τζιχαντισμός
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αφγανιστάν, ΗΠΑ και τζιχαντισμός

Damien Deroubaix, “Jihad”, 2015

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΓΩΝΗ

Συμπληρώθηκαν στις 7 Οκτωβρίου δεκαέξι ολόκληρα χρόνια από την επέμβαση των Αμερικανών στο Αφγανιστάν και κανένα “φως στο τούνελ” δεν διαφαίνεται στη χώρα. Στη μακρόχρονη σύγκρουσή της με τους τζιχαντιστές, δείχνει να βρίσκεται σε ένα στρατιωτικό αδιέξοδο, που φέρνει την αμηχανία, την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια. Μόλις δέκα μέρες πριν (27.9.2017), οι ταλιμπάν επιτέθηκαν με ρουκέτες στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Την ίδια μέρα, βομβιστής αυτοκτονίας προκάλεσε τον θάνατο δώδεκα αστυνομικών, ενώ τη μεθεπόμενη σκοτώθηκαν έξι σιίτες σε τέμενος της Καμπούλ με τον ίδιο τρόπο.

Από τα μεγαλύτερα σταυροδρόμια πολιτισμών, το Αφγανιστάν έζησε τις επιδρομές και τις κατακτήσεις όσο λίγες χώρες του κόσμου. Τον 6ο αιώνα π.Χ. βρέθηκε υπό την κυριαρχία των Περσών. Η ώρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν το 330 π.Χ. Ακολούθησαν οι Σελευκίδες, οι Ινδοί Μωρία, οι Ελληνοβακτριανοί, οι Πάρθες, οι Κουσαίοι που εισήγαγαν τον βουδισμό και μετά οι Σασσανίδες Πέρσες. Το 662 μ.Χ. ήρθαν οι Άραβες για να φέρουν το Ισλάμ, που για τους επόμενους τέσσερις αιώνες περίπου συνυπήρξε αρμονικά με τον ζωροαστρισμό και τον βουδισμό. Έπρεπε να έρθει ο Μαχμούτ της Γάζνης, τον 11ο αιώνα, για να επικρατήσει στην ευρύτερη περιοχή. Μετά οι Μογγόλοι του Τζένγκις Χαν, οι Τουρκομογγόλοι Τιμουρίδες, οι Πέρσες Σαφαβίδες και οι Mογγόλοι της Ινδίας. Το Αφγανιστάν απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1709. Ο επόμενος αιώνας, ο 19ος, ήταν ο αιώνας της αγγλικής αποικιοκρατίας. Πουθενά οι Άγγλοι δεν αντιμετώπισαν τόση αντίσταση. Το Αφγανιστάν συνθηκολόγησε, έπειτα από δύο αιματηρούς πολέμους, το 1880. Για να εξεγερθεί και πάλι και να αποκτήσει την ανεξαρτησία του το 1919. Ελάχιστες ήταν τότε οι ανεξάρτητες χώρες της Ασίας.

Το 1979 η Σοβιετική Ένωση επενέβη στο Αφγανιστάν για να επιβάλει φιλοσοβιετικό καθεστώς. Έπειτα από δέκα χρόνια, αναγκάστηκε να αποχωρήσει, ουσιαστικά ηττημένη. ΗΠΑ, Κίνα, Ιράν, Σαουδική Αραβία ενώθηκαν εναντίον της και όλοι μαζί υπέθαλψαν και καλλιέργησαν άκριτα τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, που προκάλεσε τη λυσσαλέα αντίσταση των ισλαμιστών ανταρτών, των μουτζαχεντίν. Oι τζιχαντιστές ταλιμπάν, παρακλάδι της Αλ Κάιντα, κατέλαβαν το 1996 την εξουσία. Ανατράπηκαν το φθινόπωρο του 2001 έπειτα από επέμβαση συνασπισμού δυνάμεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ επειδή θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την επίθεση στους δίδυμους πύργους τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.

Ανατράπηκαν, αλλά δεν υποτάχτηκαν. Δεκαέξι χρόνια μετά, τίποτε δεν δείχνει ότι η εξουδετέρωσή τους είναι κοντά, αφού:

* Το Αφγανιστάν στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στα ξένα στρατεύματα που εδρεύουν στη χώρα και κυρίως στους 11.000 Αμερικανούς.

* Η κυβέρνηση, σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, ελέγχει μόλις το 60% από τις 407 επαρχίες της χώρας, ποσοστό λιγότερο αυτού που ήλεγχε το 2014 (AFP).

* Από το 2015 σημειώνεται και η παρουσία κλάδου του ISIS.

* Ο Ντόναλντ Τραμπ πελαγοδρομεί. Ενώ προεκλογικά μιλούσε για απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων, σε ομιλία του στις 21.8.2017 αναφέρθηκε σε ενίσχυση. Αποκάλεσε το Πακιστάν παραδοσιακό σύμμαχο των ΗΠΑ, “καταφύγιο τρομοκρατών” (CNN). Μίλησε ακόμα και για “πολιτική διευθέτηση (settlement) που θα περιλαμβάνει στοιχεία των ταλιμπάν” (BBC).

* Η κυβέρνηση επίσης δείχνει να είναι σε σύγχυση. Στηρίζεται στις αεροπορικές επιθέσεις και τις ειδικές δυνάμεις για την ανακατάληψη εδαφών, παραδέχεται όμως ότι μόλις αυτές αποσύρονται, οι τζιχαντιστές επιστρέφουν. Συζητά, χωρίς να παίρνει απόφαση, τη δημιουργία τοπικών δυνάμεων που θα μπορούσαν να αναλάβουν τη φύλαξη των περιοχών που ελευθερώνονται, ενώ διεθνείς οργανώσεις φοβούνται ότι τέτοιες δυνάμεις μπορεί τελικά να βρεθούν υπό τον έλεγχο ισχυρών τοπικών παραγόντων (ΑFP).

* Από τις αρχές του έτους ο Πρόεδρος του Αφγανιστάν Ασράφ Γκανί έχει εξαγγείλει περίπου τον διπλασιασμό των ανερχόμενων σε 17.000 ειδικών δυνάμεων της χώρας.

* Το χαρτί του εξευμενισμού των ισλαμιστών μέσω της καθιέρωσης της σαρίας, κάηκε νωρίς από τους Σοβιετικούς. Από το 1987, βάσει του συντάγματος, η χώρα ονομάζεται Ισλαμική Δημοκρατία του Αφγανιστάν και “Κανένας νόμος δεν μπορεί να αντιτίθεται στην ιερή θρησκεία του Ισλάμ”. Δεν φαίνεται να πολυσυγκινήθηκαν οι ισλαμιστές.

* Η όποια προσπάθεια για την κατάκτηση της “καρδιάς και του μυαλού” των πολιτών δεν δείχνει να στέφεται με απόλυτη επιτυχία. Δύσκολο κι αυτό. Ειδικά στο Αφγανιστάν.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL