Ήδη έχει κυλήσει ένας μήνας από την προετοιμασία της τρίτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, με αποτέλεσμα να έχουν αποκρυσταλλωθεί κάποια συμπεράσματα. Πέραν του προφανούς, ότι η Ελλάδα επιθυμεί να ολοκληρώσει το ταχύτερο δυνατόν την τρίτη αξιολόγηση, η Κομισιόν έχει προσπαθήσει να καταδείξει στη δημόσια σφαίρα, “χρησιμοποιώντας” όλα τα επιτελικά υψηλόβαθμα στελέχη της, ότι η Ελλάδα είναι σε τροχιά ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης, αλλά και του προγράμματος. Και μάλιστα προϊδεάζουν ότι του τέλους του Μνημονίου θα ακολουθήσει ένας τύπος κανονικής επιτήρησης που προβλέπεται από τις συνθήκες που διέπουν την Ευρωζώνη, ενώ πλέον δεν κάνουν λόγο για συνθήκες μεταπρογραμματικής επιτροπείας.
Ωστόσο, κάθε αξιολόγηση κρύβει κινδύνους. Όσο κι αν φαίνεται να υπάρχει καλή διάθεση από όλες τις πλευρές να υπάρξει γρήγορη λύση, οι πραγματικές διαθέσεις όλων των πλευρών θα αποτυπωθούν όταν θα ξεκινήσει και επισήμως η διαπραγμάτευση για την τρίτη αξιολόγηση, δηλαδή μετά τα μέσα Οκτωβρίου. Αυτή τη στιγμή, το ΔΝΤ δεν έχει λάβει επί της ουσίας θέση για κάποιο ζήτημα (είναι νωρίς άλλωστε), όμως έκανε πίσω στο θέμα των τραπεζών, κάτι που ενδεχομένως να δείχνει μια τάση. Επίσης, ο σχηματισμός γερμανικής κυβέρνησης είναι σε εξέλιξη και μένει να δειχθεί η στάση που θα κρατήσει η νέα κυβέρνηση, όποτε προκύψει, αλλά, βέβαια, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ διαβεβαίωσε την κυβέρνηση, κατά την τελευταία επίσκεψή του στην Αθήνα, πως δεν θα υπάρξει αλλαγή στάσης.
Οι στόχοι
Όπως δήλωσε προ ημερών ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, στόχος της κυβέρνησης είναι να έχει ολοκληρώσει το 80% των προαπαιτουμένων μέχρι το Eurogroup της 6ης Νοεμβρίου, κάτι το οποίο θεωρούν εφικτό στην κυβέρνηση. Άλλωστε, απόφασή της κυβέρνησης, όπως είναι αναμενόμενο, είναι να κλείσει το συντομότερο η τρίτη αξιολόγηση, ήτοι μέχρι το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου, εκτός κι αν πάει κάτι... στραβά και υπάρξει μετάθεση για αρχές Ιανουαρίου.
Τα ραντεβού στην Ουάσιγκτον
Τα ζητήματα συντονισμού μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης, ευρωπαϊκών θεσμών και ΔΝΤ είναι ήδη προς συζήτηση και πολλά εξ αυτών αναμένεται να αποκρυσταλλωθούν στις συζητήσεις που θα γίνουν στην Ετήσια Σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον μεταξύ 13 και 15 Οκτωβρίου. Στις 16 Οκτωβρίου θα βρεθεί στην Ουάσιγκτον και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, οπότε και ενδέχεται να πραγματοποιήσει συνάντηση με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, όπου θα τεθούν επί τάπητος τα επιμέρους κρίσιμα ζητήματα.
Οι επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών αναμένονται στην Αθήνα για την έναρξη της τρίτης αξιολόγησης μετά από τις προαναφερθείσες ημερομηνίες και αναμένεται να παραμείνουν στη χώρα για δύο εβδομάδες, οπότε θα επιστρέψουν στις βάσεις τους για τη χειμερινή ανάπαυλα. Ακολούθως θα επιστρέψουν μετά τις 6 Νοεμβρίου με σκοπό να ολοκληρώσουν το έργο τους έως το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου.
Καθυστέρηση και καθαρή έξοδος
Άπαντες γνωρίζουν πως εάν υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση με ανοικτή την τρίτη αξιολόγηση, αυτό θα έθετε σε προβληματική τροχιά το πρόγραμμα, καθώς μέσα στον ερχόμενο Φεβρουάριο θα ξεκινήσουν τα τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών, ενώ τον ίδιο μήνα έχει προγραμματιστεί και η πρώτη αξιολόγηση του «επί της αρχής» προγράμματος του ΔΝΤ με την Ελλάδα. Τραπεζικά στελέχη θεωρούν πως η κεφαλαιακή κατάσταση των τραπεζών είναι καλή και πως δεν θα απαιτηθούν παρεμβάσεις που θα επηρεάσουν τους υφιστάμενους μετόχους των τραπεζών. Τα ίδια στελέχη μεταδίδουν τη βεβαιότητα ότι ο τραπεζικός τομέας θα έχει τον χρόνο που διεκδικεί για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων και την ανασυγκρότησή του.
Ακολούθως, εάν τον Μάιο κλείσει και η τέταρτη αξιολόγηση του προγράμματος με την εφαρμογή 18 προαπαιτούμενων, θα ανοίξει η συζήτηση για το εάν η Ελλάδα θα έχει τον Αύγουστο του 2018 μια καθαρή έξοδο από το πρόγραμμα.
Επομένως, όλα θα κριθούν από τα όποια "αγκάθια" προκύψουν μέσα στον μήνα. Φυσικά, θα ήταν προβληματικό αν το ΔΝΤ ζητούσε μέτρα οποιασδήποτε φύσης για το 2018, σε περίπτωση που το ίδιο "έβλεπε" κάποιο κενό, ωστόσο στην κυβέρνηση θεωρούν ότι το πλεόνασμα του 2018 θα επιτευχθεί χωρίς να υπάρξει πρόβλημα. Επίσης ζητήματα θα μπορούσαν να ανακύψουν από την εφαρμογή των αλλαγών στον συνδικαλιστικό νόμο, ειδικά στο σκέλος που αφορά τις προϋποθέσεις για την κήρυξη απεργίας, αλλά και στο ποιες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ θα οδεύσουν προς πώληση.
