Το εννιάχρονο κοριτσάκι που άφησε την τελευταία του πνοή στο ιατρικό κέντρο του Καστελλόριζου ήρθε να μας θυμίσει με τον χειρότερο τρόπο ότι το δράμα των προσφύγων δεν τελείωσε.
Ναι, οι ροές μπορεί να μειώθηκαν, το δράμα όμως δεν τελείωσε. Όσο συνεχίζεται η εμπόλεμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, όσο μεγαλώνει η ψαλίδα της διαφοράς ανάμεσα στις ανεπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες περιοχές του πλανήτη, οι ροές δεν πρόκειται να τελειώσουν. Όσα τείχη κι αν υψωθούν.
Κι αυτό το προφανές, το αυτονόητο, τίθεται υπό αμφισβήτηση από αρκετούς Ευρωπαίους εταίρους που κάνουν τα πάντα για να μην υπάρχει ενιαία στάση αντιμετώπισης αυτής της κρίσης. Μακριά από τη δική τους αυλή και όπου θέλει ας είναι.
Το θέμα, όμως, περιπλέκεται ακόμη περισσότερο επειδή πρωτοστατεί στην ατζέντα των ακροδεξιών, των εθνικιστών και των νεοναζί. Όλα αυτά τα ακραία στοιχεία, που καταγράφουν πολύ υψηλά ποσοστά σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις που έγιναν τελευταία σε ευρωπαϊκές χώρες, δεν γεννήθηκαν από το προσφυγικό. Γεννήθηκαν πάνω στις οικονομικές ανισότητες, από τις αρτηριοσκληρωτικές αντιλήψεις περί έθνους. Εκμεταλλεύτηκαν τον φόβο και στο τέλος έδειξαν και τον “πρόσφυγα” ως εχθρό για να ολοκληρωθεί το αφήγημα του μίσους.
Το θέμα δεν είναι τι κάνουν οι νεοναζί στη χώρα μας και αλλού. Αυτός είναι ο κορμός της φρικιαστικής ιδεολογίας τους. Στην προηγούμενη ιστορική τους εμφάνιση ήταν "οι Εβραίοι". Τώρα εχθρός είναι "ο πρόσφυγας" και το προσφυγικό. Αν δεν υπήρχαν πρόσφυγες, κάποιοι άλλοι θα ήταν οι εχθροί. Θα ήταν "οι ομοφυλόφιλοι", θα ήταν οι "αριστερόχειρες", θα ήταν οι "εικονολάτρες".
Η πόρτα που βγάζει τη φασιστική ιδεολογία στην επιφάνεια είναι ο φόβος. Και όσοι ανοίγουν αυτή την πόρτα γίνονται τα βαποράκια του φασισμού. Η αλληλεγγύη ποτέ δεν γέννησε φασισμό. Οι πολιτικές που κλείνουν την οικονομική ψαλίδα δεν γέννησαν ποτέ ανασφάλεια στην κοινωνία.
Όπως σε μια κοινωνία τον τόνο τον επιβάλλει η πλειονότητα, έτσι και στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει η αποφασιστική στάση των περισσότερων χωρών. Και η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών έχει τεράστια ευθύνη γι’ αυτό.
