Μπορεί οι συνομιλίες στο Κραν Μοντανά να κατέρρευσαν, όμως θα μείνουν ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της διαπραγμάτευσης του Κυπριακού, αφού βγήκαν πολλά κρίσιμα συμπεράσματα.
Ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ο χαρακτηριστικός τρόπος με τον οποίο στη συγκεκριμένη φάση της διαπραγμάτευσης η Τουρκία έπεσε στην παγίδα της αδιαλλαξίας της και χρεώθηκε το κλείσιμο των συνομιλιών.
Η στάση της Τουρκίας από την εισβολή του 1974 έως σήμερα θα μπορούσε να αποτυπωθεί μέσα από το τρίπτυχο “Λεονταρισμοί - Τετελεσμένα - Ροκάνισμα του χρόνου”. Για λόγους ιστορικούς και γεωπολιτικούς, η στάση αυτή ήταν αποτελεσματική για τον στόχο που είχε θέσει η Άγκυρα. Πατούσε το πόδι της σταθερά πάνω στο νησί χωρίς κανείς να μπορεί να τη μετακινήσει.
Τα δεδομένα, όμως, άλλαξαν από τον Μάιο του 2004, οπότε η Κύπρος έγινε πλήρες μέλος της Ε.Ε. Είναι ένα κομβικό σημείο, γιατί πλέον η λύση που θα δοθεί πρέπει να συμβαδίζει με τις δημοκρατικές αρχές που έχουν τα ανεξάρτητα κράτη που συγκροτούν την Ε.Ε.
Οι συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες και η δημοκρατική λειτουργία είναι προαπαιτούμενα για να γίνει κανείς πλήρες μέλος και γι’ αυτά δεν εγγυάται κανείς άλλος πέρα από τον κυρίαρχο λαό.
Το παράδοξο της Άγκυρας, όπως ξεδιπλώθηκε από τη στάση της στην Ελβετία, είναι ότι αποτελεί τη μοναδική χώρα που επιθυμεί να μπει στην Ε.Ε. και ταυτόχρονα να παραμείνει κατοχική δύναμη σε μια άλλη χώρα της Ε.Ε. Μάλιστα, όπως παραδέχθηκε η τουρκική πλευρά, θέλει να διατηρήσει τα παρεμβατικά της δικαιώματα για να τα χρησιμοποιήσει!
Αυτό δεν είναι απλώς μια εθνική κόκκινη γραμμή, είναι κόκκινη γραμμή και για την Ε.Ε. Γι’ αυτό και, όπως αποτυπώνεται πλέον μέσα και από τις αναλύσεις στον τουρκικό Τύπο, η Άγκυρα κατάφερε στην Ελβετία να μεγαλώσει το χάσμα που τη χωρίζει από την Ε.Ε.
Αυτό, όμως, δεν προέκυψε ξαφνικά, ούτε μόνο από τη στάση που κράτησαν η Ελλάδα και η Κύπρος στο Κραν Μοντανά. Η Τουρκία βρίσκεται σε μια ιδιαίτερη ιστορική καμπή, όπου ο κατάλογος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει μεγαλώνει τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές περιβάλλον. Βιώνει επί μακρόν μια μεταβατική περίοδο και ακροβατεί πάνω σε επικίνδυνες αντιφάσεις. Ο χρόνος θα δείξει αν και πότε θα τις υπερβεί και να διαλέξει αν θέλει μια σταθερή ευρωπαϊκή πορεία ή το αυτοκρατορικό όνειρο του χθες.
