Μετά την άκαρπη κατάληξη του Eurogroup της 22ης Μαΐου ελάχιστοι θα "έπαιζαν τα λεφτά τους" στην πιθανότητα να υπάρξει θετική εξέλιξη στο κλείσιμο της αξιολόγησης, ενώ ακόμη λιγότεροι θα υποστήριζαν πως η ελληνική πλευρά θα κατάφερνε να φτάσει σε καλύτερη λύση από αυτή -τη μη λύση στην πραγματικότητα- που παρουσίασαν στις Βρυξέλλες οι δανειστές.
Αν μιλήσουμε με στοιχηματικούς όρους, το ενδεχόμενο να καμφθούν η αδιαλλαξία και η εκδικητικότητα του Β. Σόιμπλε έδινε διψήφια απόδοση. ΜΜΕ και αντιπολίτευση επέμεναν μέχρι και λίγο πριν από τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών στο Λουξεμβούργο πως οδηγούμαστε σε τοίχο. Καταστροφολογία, επιστροφή του "μπαμπούλα" του Grexit, κατηγορίες προς τον Αλ. Τσίπρα πως στοχεύει σε επανάληψη του καλοκαιριού του 2015. Ένας από αυτούς που είχαν ποντάρει τα ρέστα τους στην κατάρρευση των διαπραγματεύσεων και την αποτυχία της κυβέρνησης δεν ήταν άλλος από τον Κ. Μητσοτάκη.
"Ακόμα πιο εμφατικά από την περίοδο της πρώτης αξιολόγησης, έγινε ανερυθρίαστα, καθώς ουσιαστικά κορυφαία στελέχη της Ν.Δ. καλούσαν τους δανειστές να μπλοκάρουν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης για να δρομολογηθούν πολιτικές εξελίξεις" αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.
Και πράγματι, όλα έδειχναν πως η μάχη του Λουξεμβούργου θα ήταν σκληρή, με τον παράγοντα που ακούει στο όνομα Β. Σόιμπλε να πλανάται απειλητικά πάνω από το τραπέζι των συζητήσεων. Αυτή τη φορά όμως, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ αναγκάστηκε να κάνει πίσω, με μεγάλη μερίδα των γερμανικών εφημερίδων να τον κατηγορεί ως υπεύθυνο για τυχόν όξυνση της ελληνικής κρίσης και με τους κυβερνητικούς εταίρους του να τον κατηγορούν πως δεν τοποθετείται στο όνομα της κυβέρνησης, αλλά του κόμματός του.
Μπαράζ επαφών από τον πρωθυπουργό
Η ελληνική κυβέρνηση αμέσως μετά το Eurogroup του Μαΐου πήρε την απόφαση να εργαστεί σκληρά και μεθοδικά προκειμένου να φτάσει σε μια λύση που θα άνοιγε τον δρόμο για την έξοδο από τα Μνημόνια στο τέλος του προγράμματος το 2018 και την αυτοδύναμη έξοδο της στις αγορές χωρίς περαιτέρω αναβολές και καθυστερήσεις.
Από τη μία, η διαπραγματευτική ομάδα και το οικονομικό επιτελείο που έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά ούτως ώστε να καταλήξουν στις τεχνικές λεπτομέρειες και στη διαμόρφωση της πρότασης που θα γεφύρωνε το χάσμα ανάμεσα σε Ευρωπαίους και ΔΝΤ.
Από την άλλη, ο πρωθυπουργός που ανέλαβε ο ίδιος το μπαράζ επαφών στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να μεταφέρει παράλληλα με την τεχνική διαπραγμάτευση και στο πολιτικό επίπεδο τις διαβουλεύσεις, ώστε να αρθούν οι παράλογες απαιτήσεις ή ακόμα και εμπλοκές που εμφανίζονται στο τεχνικό κομμάτι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Μια επιλογή που εκ του αποτελέσματος κρίθηκε ορθή, παρά τα πυρά που δέχτηκε εντός και εκτός της χώρας.
Η συνάντηση στο ΝΑΤΟ και το "γαλλικό κλειδί"
Λίγες μέρες μετά το Eurogroup του Μαΐου, συγκεκριμένα στις 25 Μαΐου, ο Έλληνας πρωθυπουργός βρέθηκε στις Βρυξέλλες για τη σύνοδο του ΝΑΤΟ. Στο περιθώριο των συζητήσεων, συνομίλησε για αρκετή ώρα σε "πηγαδάκι" με την Άν. Μέρκελ και τον Εμ. Μακρόν. Οι τρεις ηγέτες, συζήτησαν την ουσία του προβλήματος και δεσμεύτηκαν να εργαστούν για τη λύση στο θέμα του ελληνικού χρέους. "Θα βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία" συμφώνησαν.
Από εκείνη τη στιγμή, ο Γάλλος Πρόεδρος φαίνεται πως έδωσε το mandate στον υπουργό οικονομικών Μπ. Λεμέρ προκειμένου να καταλήξει σε μια πρόταση που θα μπορούσε να δώσει τέλος στο αδιέξοδο των ατέρμονων διαφωνιών ΔΝΤ - Σόιμπλε. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Γάλλος ομόλογος του κατέληξαν στην πρόταση με τον μηχανισμό σύνδεσης ανάπτυξης- χρέους. Η τελική πρόταση έγινε γνωστή με την επίσκεψη του Μπ. Λεμέρ στην Αθήνα την περασμένη Δευτέρα, που αποδείχθηκε κομβική.
Οι κρίσιμες τρεις εβδομάδες
Κατά τη διάρκεια της κρίσιμης αυτής διαπραγμάτευσης, ο Αλ. Τσίπρας επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντ. Τουσκ, στον οποίο μετέφερε την πρόθεσή του να θέσει το ελληνικό ζήτημα στη σύνοδο της 22ης Ιουνίου εφόσον οι υπουργοί Οικονομικών και το ΔΝΤ συνέχιζαν να μην καταλήγουν στη λύση εκείνη που θα δίνει διέξοδο στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Ο Ντ. Τουσκ ανέφερε στον Έλληνα πρωθυπουργό πως δεσμεύεται, ως όφειλε, να μεταφέρει το αίτημα της Αθήνας στους υπόλοιπους ηγέτες. Αυτή η κίνηση εκτιμάται από κυβερνητικούς αξιωματούχους πως επιτάχυνε τις εξελίξεις.
Στη συνέχεια, ο Αλ. Τσίπρας δέχτηκε μια κλήση από Βερολίνο. Στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν η καγκελάριος Άν. Μέρκελ. "Εργαζόμαστε εντατικά ώστε να υπάρξει λύση στο Eurogroup. Δεν θα χρειαστεί να τεθεί το ζήτημα στη σύνοδο κορυφής", φέρεται να είπε η καγκελάριος.
Να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους
Ο Έλληνας πρωθυπουργός απάντησε ότι εκτιμά αυτή της τη στάση, καθιστώντας παράλληλα σαφές πως "θα πρέπει όμως να κατανοήσουν όλοι ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να βιώνει αυτή την εκκρεμότητα που έχει κόστος στην ανάκαμψη". "Πρέπει να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους" κατέληξε.
Το κυβερνητικό επιτελείο είχε στόχο να οδηγήσει τα πράγματα σε λύση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επαφές με τους ισχυρούς παίχτες της διαπραγμάτευσης συνεχίστηκαν όλες τις επόμενες ημέρες. Ο Αλ. Τσίπρας συνομίλησε ακόμη με τον πρόεδρο της ΕΚΤ κ. Ντράγκι, τον επίτροπο Μοσκοβισί αλλά και τον αντικαγκελάριο Γκάμπριελ.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι συνομιλίες που είχε ο πρωθυπουργός με τη διευθύντρια του ΔΝΤ Κρ. Λαγκάρντ. Όπως μεταφέρουν κυβερνητικές πηγές, η σιδηρά κυρία του Ταμείου είχε μια τελείως διαφορετική στάση σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο διάστημα και εμφανίστηκε ιδιαίτερα θετική προς τις ελληνικές επιδιώξεις που έθετε ο Αλ. Τσίπρας.
Η μάχη στις Βρυξέλλες
Την ίδια στιγμή, οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής τον Δ. Παπαδημούλη, έδιναν τη δική τους μάχη με δημόσιες τοποθετήσεις, επαφές με Ευρωπαίους παράγοντες και παρεμβάσεις στο Ευρωκοινοβούλιο. Ο Δ. Παπαδημούλης ζήτησε ενώπιον του Β. Ντομπρόβσκις και του Π. Μοσκοβισί "να συμβάλει η Κομισιόν ώστε στο Eurogroup να υπάρξει θετική απόφαση και λύση και να τερματιστεί το γαϊτανάκι των αναβολών, των καθυστερήσεων και των εμπλοκών". Επιπλέον, έθεσε τις βάσεις για την συζήτηση εκδημοκρατισμού και λογοδοσίας του Eurogroup. "Ώς πότε θα αποφασίζονται όλα πίσω από κλειστές πόρτες" έλεγε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ξημερώματα της Πέμπτης, ο Έλληνας πρωθυπουργός φέρεται να προχώρησε σε νέο γύρο επαφών που φαίνεται πως "σφράγισε" τη θετική έκβαση του Eurogroup.
"Η συμφωνία που θα έρθει θα είναι καλύτερη από αυτή που περιμένετε" έλεγε πριν από το Eurogroup σε συνομιλητές του και δημοσιογράφους ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών. Μια δήλωση που λοιδορήθηκε από αντιπολίτευση και δημοσιογράφους. Προς απογοήτευσή τους βέβαια, τελικά "νικήσαν οι καλοί" και ο Ευ. Τσακαλώτος δικαιώθηκε.
Η λύση της Πέμπτης δικαίωσε την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ σε ακόμη μία εκτίμηση: Το "ελληνικό πρόβλημα" είναι στην πραγματικότητα ευρωπαϊκό πρόβλημα. Και ήρθε η στιγμή που η πλειοψηφία της Ευρώπης το αντιλήφθηκε και το διαχειρίστηκε ως τέτοιο.
Η ενόχληση Σόιμπλε και η αποτυχημένη προβοκάτσια
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι η δουλειά της διαπραγματευτικής ομάδας, συνεπικουρούμενη από την έντονη κινητικότητα του πρωθυπουργού προκάλεσαν ενόχληση στον Β. Σόιμπλε, ο οποίος για πρώτη φορά ένιωσε να χάνει τον ρόλο τού ρυθμιστή των εξελίξεων.
Οι εμπρηστικές δηλώσεις πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup είναι χαρακτηριστικές. Από τη μία η δήθεν κόντρα και η έλλειψη εμπιστοσύνης Τσίπρα - Τσακαλώτου. Από την άλλη, το "πυροτέχνημα" ότι η ελληνική πλευρά είχε συμφωνήσει στην πρότασή του, αλλά ζήτησε τρεις εβδομάδες παράταση για επικοινωνιακή διαχείριση. Ιδιαιτέρως το τελευταίο διαψεύστηκε κατηγορηματικά τόσο από τον Γ. Ντάισελμπλουμ όσο και από τα λόγια του ίδιου στο προηγούμενο Eurogroup, όπως προέκυπταν από τα πρακτικά της συνεδρίασης.
