Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.5°C17.6°C
2 BF 57%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
12 °C
10.8°C13.7°C
3 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
13 °C
10.9°C15.5°C
1 BF 77%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
13.8°C17.5°C
2 BF 65%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
10 °C
9.9°C13.0°C
0 BF 81%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Σε αναζήτηση του χαμένου χώρου
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Σε αναζήτηση του χαμένου χώρου

Gustave Courbet, Κοιμώμενη γυμνή, 1858

Το 2014 δημοσιεύθηκε μία από τις ευφυέστερες πολιτικές σάτιρες της νεοελληνικής γραμματείας. Ωστόσο, έτυχε ελάχιστης προσοχής, ίσως επειδή τυπώθηκε «εκτός εμπορίου για τους φίλους». Ήταν μεγάλη χαρά και τιμή για μένα να με συμπεριλάβει σε αυτήν την κατηγορία ο συγγραφέας. Αναφέρομαι στο κείμενο "Η Κεντροαριστερά ως ασθένεια: διάγνωση και εκτιμήσεις" του Ευγένιου Αρανίτση.

Στην πολιτική αυτή σάτιρα, ο Αρανίτσης δεν αποτύπωσε μόνο τη θλιβερή πτώση του άλλοτε κραταιού, σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, δύο από τα συνθήματα του οποίου είχαν πλέον μπει για τα καλά στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας: «Το ΠΑΣΟΚ δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά!» και «Το ΠΑΣΟΚ είν’ εδώ ενωμένο δυνατό!» Αποτύπωσε, επίσης, και την αγωνία όλων εκείνων των συμφερόντων, για τα οποία η «επιβίωση» αυτού του κόμματος και εν γένει της «Κεντροαριστεράς», σήμαινε και τη δική τους επιβίωση!

Ο λόγος για τον οποίο η πολιτική αυτή σάτιρα κρίνεται ως η «ευφυέστερη» της εποχής μας, οφείλεται στο γεγονός ότι, πέραν της εύστροφης διαχείρισης της παραδοσιακής τυπολογίας του είδους, ο Αρανίτσης εκσυγχρόνισε και ταυτόχρονα απογύμνωσε όλους εκείνους τους επικοινωνιακούς μηχανισμούς και κώδικες μέσω των οποίων διεξάγεται η πολιτική αντιπαράθεση σήμερα, όπως, π.χ., των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας. Επίσης, δημιούργησε έναν νέο τύπο σατιρικού αφηγητή, ικανού να κατασκευάζει, στη βάση πάντα των παραδοσιακών, σατιρικών στόχων, ένα εκπληκτικό κολάζ των σύγχρονων πολιτικών αποφάνσεων και συμβάντων. Να προσθέσω πως εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια οργίλη σάτιρα που ερεθίζει τα πολιτικά πάθη. Το ύφος που κυριαρχεί είναι η ειρωνεία, καθώς το διεισδυτικό βλέμμα του αφηγητή έντεχνα προβάλλει την «πίσω» όψη κάθε διαλογικού στιγμιότυπου. Η τεχνική αυτή αναβαθμίζει και τη θέση του αναγνώστη, από την άποψη ότι ο αφηγητής τον θεωρεί εξίσου εύστροφο με αυτόν.

Στη μοντέρνα αυτή σάτιρα, ο συγγραφέας δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον κυρίαρχο ρόλο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, που διεκδικεί η τέταρτη και ισχυρότερη πλέον τηλεοπτική εξουσία. Έτσι, αναπαράγει πιστά μέρη από συνεντεύξεις, συζητήσεις και λογομαχίες που έλαβαν χώρα σε πολιτικά πάνελ, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, με συγκεκριμένους δημοσιογράφους και συγκεκριμένα, επώνυμα πολιτικά πρόσωπα. Όπως, π.χ., στιγμιότυπα από την περίφημη “Ανατροπή”, του Mega, όπου ο κ. Πρετεντέρης, έμπλεος ισχύος, ρύθμιζε τη συζήτηση με τέτοιο τρόπο ώστε οι πολιτικοί τής αντίπαλης προς τα συμφέροντα του καναλιού παράταξης να μην έχουν τη δυνατότητα να αρθρώσουν έστω και μια ολοκληρωμένη φράση!

Παρακολουθώντας σήμερα στον ημερήσιο Τύπο και στα τηλεοπτικά κανάλια τα όσα συμβαίνουν στη Δημοκρατική Συμπαράταξη και στον ευρύτερο χώρο των «εν δυνάμει συμμάχων» της, για τη δημιουργία μιας ισχυρής και νικηφόρας «Κεντροαριστεράς», διαπιστώνουμε ότι από το 2014 ώς το 2017, αν δεν έχουν χειροτερέψει τα πράγματα, τίποτα απολύτως δεν έχει αλλάξει από τα όσα εξέθεσε στην ευφυέστατη σάτιρά του ο Ε. Αρανίτσης! Απόδειξη, το παράθεμα από την πρώτη παράγραφο του πονήματός του:

“Απ’ τη στιγμή που έπεσε η αυλαία των εκλογών, σχεδόν οι πάντες, με πρώτους τους οικοδεσπότες της τηλεόρασης, αντιλήφθηκαν ότι η Κεντροαριστερά κοιμόταν γυμνή, φορώντας μόνον το άρωμά της. Στον πλανήτη της συναίνεσης, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Η βαρυτική επιρροή της λεγόμενης εξωθεσμικής αριστοκρατίας, ως μητρική αγκάλη για την προσέλκυση νεοσυλλέκτων ή νεκραναστημένων κεντροαριστερών, μένει πλέον ανοιχτή όλο το 24ωρο, διότι τίποτα δεν αποκλείεται. Αυτό είναι τώρα το δόγμα.”

Έτσι, εν έτει 2017, οι μεν, ως κληρονόμοι, ακόμα πασχίζουν να σηκώσουν τον πεσμένο Ήλιο του ΠΑΣΟΚ ψηλά, ενώ οι δε, έχοντας αποποιηθεί την κληρονομιά, τρώνε τα κόλλυβα για τα 40 χρόνια! Σε ό,τι αφορά τον «εν δυνάμει» σύμμαχο, το Ποτάμι, καθώς αποξηραίνεται σταδιακά, παρεκκλίνει της κοίτης του προς τα δεξιά. Αριστερά, Κεντροαριστερά, Κέντρο, Κεντροδεξιά. Ρουλέτα σε όλο της το μεγαλείο! Να δούμε πού, πότε, πώς και αν θα κάτσει κάποτε η περί τον εαυτό της περιστρεφόμενη μπίλια!

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL