Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αυξημένες νεφώσεις
15 °C
13.1°C15.4°C
2 BF 89%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ψιχάλες μικρής έντασης
14 °C
10.8°C14.9°C
4 BF 76%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
12 °C
10.0°C12.6°C
3 BF 80%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
18 °C
17.5°C17.8°C
4 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αυξημένες νεφώσεις
11 °C
10.7°C11.3°C
2 BF 100%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Η ισότητα και η εξίσωση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Η ισότητα και η εξίσωση

Man Ray, Endgame, 1946

Στα μαθηματικά αποκαλούμε ισότητα μια σχέση ισοδυναμίας μεταξύ δύο μεγεθών. Αν τα μεγέθη είναι διακριτά, ισότητα σημαίνει ίδιο πλήθος αντικειμένων, ενώ, αν τα μεγέθη είναι συνεχή, ισότητα σημαίνει ίσα μέτρα έκτασης ή έντασης. Αντίστοιχα εξίσωση αποκαλούμε στα μαθηματικά μια ισότητα αποτελούμενη από γνωστούς και άγνωστους παράγοντες, η οποία επαληθεύεται μόνο με ορισμένες τιμές των αγνώστων αυτών παραγόντων. Όπως, για παράδειγμα, η ισότητα X-3=5, που ισχύει μόνον όταν το X=8.

Στον πολιτικό λόγο η ισότητα και η εξίσωση είναι δύο κεντρικές έννοιες στις οποίες αποδίδονται διαφορετικά νοήματα από πολιτικούς και πολίτες αναλόγως των διαφορετικών ιδεολογικών οπτικών που αυτοί υιοθετούν. Όπως όμως έχει υπογραμμίσει ο φιλόσοφος Νορμπέρτο Μπόμπιο, η έννοια της ισότητας χαράσσει τη βασική διαχωριστική γραμμή μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς. Για τις δεξιές πολιτικές λογικές οι έννοιες αυτές ισοδυναμούν πρωτίστως με την ισότητα των ευκαιριών και την εξίσωση των όρων ανταγωνισμού σε κάθε καθορισμένο, κατά περίπτωση, πλαίσιο κανόνων, χωρίς να ενδιαφέρουν τα αποτελέσματα. Η ισότητα και η εξίσωση αφορούν ουσιαστικά διαδικασίες και κανόνες έναρξης ενός ανταγωνισμού. Για την Αριστερά, αντίθετα, προέχει η ισότητα των αποτελεσμάτων που επιφέρουν οι πολιτικές και η τελική κατά το δυνατόν εξίσωση των πόρων και των συνθηκών ζωής των ανθρώπων. Η απάλειψη, δηλαδή, κατά τον δυνατόν των ανισοτήτων μέσα από πολιτικές αναδιανομής του πλούτου και της ισχύος. Η ισότητα και η εξίσωση από την οπτική αυτή ορίζουν ουσιαστικά τη θεμελιωτική συνθήκη μιας δημοκρατικής κοινωνίας.

Μια συνήθης ένσταση των νεοφιλελεύθερων θεωρητικών στην ισότητα, πρωτίστως των τελικών αποτελεσμάτων και δευτερευόντως στην εξίσωση των αρχικών συνθηκών, είναι ότι μια τέτοια πολιτική λογική απαλείφει τα κίνητρα για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών, αφού δεν νοηματοδοτεί τον οικονομικό πλούτο και την κοινωνική ισχύ ως ανταμοιβές της εργασίας και της δημιουργικότητας των ανθρώπων και τελικά ως ορίζουσες της κοινωνικής ανισότητας.

Ο αντίλογος τεκμηριώνεται στην παραδοχή ότι είναι αδύνατον σε μια ταξική κοινωνία με πολλαπλές ανισότητες να διασφαλιστεί ισότητα ευκαιριών σε όλους τους ανθρώπους για κάθε περίπτωση ανταγωνισμού -από τις σπουδές μέχρι την εργασία και από την κοινωνική ένταξη μέχρι την οικονομική επιτυχία. Στη βάση μιας τέτοιας παραδοχής η διάσημη φράση του Μαρξ, από την Κριτική του Προγράμματος της Γκότα, «από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του» εκφράζει την επιδίωξη της ισότητας αποτελεσμάτων βασισμένη στην παραδοχή ότι τα μέλη μιας κοινωνίας έχουν ανάγκη για την ανάπτυξή τους διαφορετικούς πόρους σε διαφορετικές αναλογίες και σε καμία περίπτωση δεν ενέχει μια άκριτη λογική εξίσωσης όλων σε όλα. Τα αντίμετρα, που πρόσφατα νομοθετήθηκαν, είναι προσανατολισμένα σε μια τέτοια έννοια ισότητας, την ισότητα των αποτελεσμάτων, και γι’ αυτό είναι ασύμβατα με την πολιτική ιδεολογία της Ν.Δ., η οποία, για να μην εκθέσει ανοιχτά τις ιδεολογικές της παραδοχές, επέλεξε για την καταψήφισή τους μια «όχι σε όλα» αιτιολογία.

Για τους ιστορικούς των μαθηματικών η ιστορία των εξισώσεων αρχίζει με τον Διόφαντο και το έργο του Αριθμητικά, γραμμένο περίπου τον 3ο αιώνα μ.Χ. Στο έργο αυτό ο Διόφαντος ορίζει δύο γενικές πράξεις για την επίλυση εξισώσεων. Την πράξη «αφαιρείν τα όμοια από των ομοίων», την οποία στο σχολείο όταν λύναμε εξισώσεις λέγαμε αναγωγή ομοίων όρων, και την πράξη «προσθείναι τα λείποντα είδη εν αμφοτέροις τοις μέρεσιν», δηλαδή προσθέτω τον ίδιο αριθμό και στα δύο μέλη μιας εξίσωσης, ώστε -με το σχολικό μας λεξιλόγιο- να χωρίσω τους γνωστούς από τους άγνωστους όρους μιας εξίσωσης και να προσδιορίσω την τιμή τους, δηλαδή να λύσω την εξίσωση.

Τη διατύπωση μιας εξίσωσης και την εφαρμογή των δύο αυτών πράξεων για την επίλυσή της επέλεξε, όπως και σε άλλες περιπτώσεις στο πρόσφατο παρελθόν, η κυβέρνηση για να λύσει το πρόβλημα των απαιτήσεων του ΔΝΤ. Το θέμα είναι να μας εκθέσει κάποτε καθαρά η Ν.Δ. γιατί δεν επιλέγει τις εξισώσεις για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα και άλλωστε δημιουργήθηκαν από τις κυβερνητικές επιλογές του δικού της παρελθόντος, οι οποίες βασίστηκαν αποκλειστικά στις «ανισώσεις».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL