Η Θεσσαλονίκη έχει κατά καιρούς δεχθεί πολλές φιλοφρονήσεις από πολιτικούς και κυβερνήσεις, ιδιαίτερα σε προεκλογικές περιόδους. Συμπρωτεύουσα, πρωτεύουσα των Βαλκανίων, νύμφη του Θερμαϊκού, φτωχομάνα· πολλά τα ωραία λόγια, μα στην πράξη πάντα έρχεται δεύτερη και τρίτη στις πολιτικές ενός υδροκέφαλου αθηνοκεντρικού κράτους.
Πόλη πολυπολιτισμική, με μεγάλους εργατικούς αγώνες, πόλη του Μάη του '36 με τη μεγάλη απεργία των καπνεργατών που πνίγηκε στο αίμα από την κυβέρνηση Μεταξά, πόλη που ρημάχτηκε στην κατοχή από τους ναζί και τους ντόπιους συνεργάτες τους, με αποκορύφωμα την εξόντωση 50.000 Εβραίων συμπολιτών μας, πόλη του πιο σκληρού παρακράτους στη μετεμφυλιακή περίοδο, της δολοφονίας του Λαμπράκη την περίοδο της υπό επιτήρηση δημοκρατίας από Δεξιά, δωσίλογους και παλάτι. Στη δικτατορία η πόλη που δολοφονήθηκαν ατιμωρητί Τσαρουχάς και Χαλκίδης, και μέχρι πρόσφατα πόλη του τρίδυμου κιτς εθνικο-πατριωτισμού και θρησκοληψίας. Αυτή είναι η ιστορία της πόλης μας.
Ένα μεγάλο έργο έγινε στη Βόρεια Ελλάδα, η Εγνατία, κι αυτό υπό την πίεση της Ε.Ε., επειδή ο αυτοκινητόδρομος εντάχθηκε στα διευρωπαϊκά δίκτυα και ήταν αναγκαίος για τις μεταφορές σε όλη την Ευρώπη.
Σήμερα η Θεσσαλονίκη διεκδικεί το δικαίωμα στην ανάπτυξη και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων της. Η ανάγκη για μητροπολιτική διακυβέρνηση, δηλαδή θεσμικά κατοχυρωμένη συνεργασία των δήμων του πολεοδομικού συγκροτήματος, έχει γίνει φανερή και οφείλει να μπει επίσημα στην ατζέντα δημάρχων και κυβέρνησης.
Η επανεκκίνηση από τη σημερινή κυβέρνηση του μετρό, που καρκινοβατούσε, ο σχεδιασμός για θαλάσσια αστική συγκοινωνία, και ο νέος φορέας για τα λεωφορεία, που θα γλιτώσει τους δημότες από την ομηρεία του μοναδικού ώς τώρα μέσου μετακίνησης -του αμαρτωλού ΟΑΣΘ-, αλλά και το Δημόσιο από τη σπατάλη του χρήματος των φορολογουμένων σε αδιαφανείς και υπέρογκες επιδοτήσεις, θα φέρουν μια νέα εποχή στις μετακινήσεις. Ένας σωστός συγκοινωνιακός και χωροταξικός σχεδιασμός, από τον δημόσιο εποπτικό φορέα σε συνεργασία με τους δήμους, με στόχο την άνετη, ασφαλή και φτηνή μετακίνηση των πολιτών. Η ανάγκη να αποσυμφορηθεί το κέντρο από αυτοκίνητα και διπλοπαρκαρίσματα πρέπει να ενισχυθεί με πληθώρα μέτρων: χώρους στάθμευσης στις παρυφές του ιστορικού κέντρου, μια αξιόπιστη και στελεχωμένη δημοτική αστυνομία, ποδηλατόδρομους και ενημέρωση των πολιτών από τα τοπικά ΜΜΕ.
Η ανάγκη ενός τοπικού σχεδίου για τη διαχείριση απορριμμάτων, με μικρούς Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), πράσινα σημεία, εργοστάσιο κομποστοποίησης κ.ά., επιβάλλει την ουσιαστική διαδημοτική συνεργασία, ώστε να έχουμε μια καθαρή πόλη με μείωση των ρύπων και βελτίωση του περιβάλλοντος, καθώς και κέρδη από μια σωστή και χρηστή διαχείριση στα σκουπίδια, η οποία θα σημάνει και μείωση των δημοτικών τελών.
Οι κοινωνικές δομές για την αστεγία, την ενίσχυση φτωχών οικογενειών, με άμεσους και έμμεσους τρόπους, όπως συνεργασία δήμου με ΕΥΑΘ, ΔΕΗ, συγκοινωνίες, αλλά και πολιτιστικούς φορείς για παροχή φθηνότερων υπηρεσιών, καθώς και άλλες κοινωνικές δράσεις, βοήθεια στο σπίτι, δράσεις για το προσφυγικό, είναι απαραίτητο να ιδωθούν από τη σκοπιά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε συνεργασία και συμπληρωματικά με το κράτος.
Ο πολιτισμός, που είναι η ταυτότητα μιας πόλης και δημιουργεί την ιστορία της, να γίνει προσιτός στους πολλούς, αλλά και να ενισχυθούν οι νέοι και άσημοι καλλιτέχνες με δράσεις που θα τους ενσωματώνουν στα πολιτιστικά δρώμενα του δήμου, με τη δημιουργία ενός πολυχώρου πολιτισμού, με την αξιοποίηση του ΑΝΕΤΟΝ, του πολιτιστικού κέντρου Τούμπας και άλλων διαθέσιμων χώρων σε γειτονιές. Η μορφή της πόλης να αλλάξει με αξιόλογα γλυπτά, αλλά και δέντρα και λουλούδια και ενίσχυση δράσεων ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Εξάλλου, αυτός είναι ο πολιτισμός της καθημερινότητας.
Και τα τοπικά ΜΜΕ, με πρώτα την ΕΡΤ3 και την TV100, να συμβάλουν στην πολιτιστική ανάπτυξη και όχι στις εύκολες -φτηνές, από άποψη ποιότητας, και όχι κόστους- λύσεις.
Αυτό είναι το όραμά μας για την πόλη μας, όραμα πραγματοποιήσιμο, το οποίο θα προσφέρει την ποιότητα ζωής που χρειαζόμαστε σε όλους τους πολίτες.
Ρία Καλφακάκου, καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη
