Ας μη γράψω εδώ τα ιστορικά και πολιτικά περί χούντας, φαντάζομαι θα διατυπωθούν από άλλους. Μόνο κάποιες προσωπικές μνήμες από την πρώτη ημέρα, εκείνη την ανοιξιάτικη Παρασκευή.
Ξυπνήσαμε λοιπόν με στρατιωτικά εμβατήρια στο ραδιόφωνο και ο κόσμος έτρεξε στα μαγαζιά με κατοχικά ανακλαστικά. Το ψωμί εξαφανίστηκε από τους φούρνους εν ριπή οφθαλμού...
Εμείς, μιά παρέα φίλων, συγκεντρωθήκαμε χωρίς συνεννόηση σε ένα φοιτητικό σπίτι στην Κυψέλη που ήταν το στέκι μας. Υπόγειο πολυκατοικίας γωνία Σπετσών και Παξών. Εκεί έμεναν οι Νίκος Χρήστου, Νίκος Αναγνωστάκης και Λάζος Τ.
Μαζευτήκαμε καμιά δεκαριά νέοι που αργότερα γίναμε περισσότεροι. Πυρετώδεις συζητήσεις, δεν ξέραμε και πολλά, μόνο ότι ο στρατός είχε βγει στους δρόμους καταργώντας άρθρα του Συντάγματος. Αριστερές ευαισθησίες είχαμε αλλά χωρίς κομματικές εντάξεις. Γρήγορα οι κουβέντες γύρισαν στο πώς μπορούσαμε να αντισταθούμε.
Μια «συνωμοτική» ζώνη με κρυφή θήκη είχε φέρει ο Δήμος Μπλέτας. Γράψαμε συλλογικά ένα κείμενο με δημοκρατικές και αντιδικτατορικές αρχές που κρύφτηκε στην εν λόγω ζώνη, χωρίς να ξέρουμε πού και πώς θα τυπωνόταν, καθώς δεν είχαμε πολύγραφους και τέτοια. Τελικώς το κείμενο γράφτηκε μόνο σε όσα λίγα αντίτυπα μπορέσαμε να γράψουμε με κεφαλαία γράμματα στο χέρι για να τα ρίξουμε σε εισόδους πολυκατοικιών.
Νομίζω η προκήρυξη ξεκινούσε κάπως έτσι «Έλληνες πατριώτες, επίορκοι αξιωματικοί...κλπ.»
Διάφοροι φίλοι πέρναγαν από τη «γιάφκα». Μερικούς τους «μυήσαμε», τους απόλυτης εμπιστοσύνης.
Όταν άρχισε να βραδιάζει, έφθασαν οι Φίλιππος Α. και ο Κώστας Ε. από την Αλεξάνδρας, αφού κατάφεραν να ξεγελάσουν το μπλόκο στην οδό Μαυροματαίων πιάνοντας κουβέντα με τους στρατιώτες που κρατούσαν επιδεικτικά τα όπλα τους...
Μετά από ώρα «διαπραγματεύσεων» οι στρατιώτες είχαν ξεχάσει ότι οι νεαροί έρχονταν από την Αλεξάνδρας για να περάσουν στην Κυψέλη και, νομίζοντας ότι ήταν το αντίθετο, τους διέταξαν αυστηρά... να επιστρέψουν στην Κυψέλη!
Όταν έφθασαν στο υπόγειο, μας τα αφηγήθηκαν. Το γέλιο της αρκούδας. Ήταν αστείο βέβαια, αλλά όχι ακίνδυνο. Πολύ αργότερα μάθαμε ότι ένας στρατιωτικός είχε πυροβολήσει και σκοτώσει στον δρόμο μία κοπέλα που είχε παραβιάσει την απαγόρευση κυκλοφορίας, τη Μαρία Καλαυρά.
Κάποιοι από εκείνη την πρώτη «γιάφκα» περάσαμε στην οργανωμένη αντίσταση, άλλοι όχι. Σημασία έχει πως όλοι θέλησαν, από την πρώτη κιόλας ημέρα, να κάνουν κάτι για να αντισταθούν στη δικτατορία.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ
