«Αλήθειαν ανέχου» έλεγε ο Σόλων και σε μιαν εποχή που θεωρούμε την αλήθεια απόλυτη σα δόγμα, αυτή η έννοια της ανοχής απέναντι στην αλήθεια μας ξενίζει. Μάθαμε ότι την αλήθεια την υπερασπιζόμαστε με κάθε κόστος, γιατί είναι υπέρτατο αγαθό. Όμως οι Έλληνες καθόρισαν την αλήθεια πολύ διαφορετικά από αυτό που σήμερα ορίζουμε με αυτή τη λέξη.
Αλήθεια, από το στερητικό άλφα και τη λήθη, είναι αυτό που δεν μπορείς να ξεχάσεις. Με την αρχαιοελληνική έννοια, το αντίθετο της αλήθειας ποτέ δεν είναι το ψέμα (που είναι η σκόπιμη διαστρέβλωση μιας αλήθειας) αλλά πάντα μια άλλη αλήθεια. Γι' αυτό και οι Έλληνες ανακάλυψαν τον διάλογο για να αναζητήσουν ποια αλήθεια είναι κοινή και ποια μπορεί να διαγραφεί από τη μνήμη των περισσοτέρων. Η αλήθεια απλώς αντανακλά μια πραγματικότητα την ώρα, που το ψέμα παράγει μια νέα, ενώ ο μύθος δεν είναι ψέμα, αλλά καλά κρυμμένες αλήθειες, που αέναα συνδιαλέγονται με τον Λόγο. Η πραγματικότητα είναι πάντα υποκειμενική, αφού καθορίζεται από αυτά που καθένας μας αισθάνεται και πιστεύει. Έτσι η αλήθεια ποτέ δεν είναι ίδια για τον καθένα μας και η διαφορά ανάμεσα στις θρησκείες και την επιστήμη είναι ότι η θρησκευτική αλήθεια θεωρείται αναλλοίωτο δόγμα, ενώ η επιστημονική αλήθεια είναι πιο αντικειμενική επειδή μπορεί και μεταβάλλεται σύμφωνα με τις επαναλαμβανόμενες επαληθεύσεις. Άλλωστε τα λάθη είναι συγχωρητέα -δεν είναι αμαρτήματα και δη προπατορικά- γιατί προέρχονται από την ίδια ρίζα (λανθάνω) και έτσι, σαν αστοχίες της μνήμης, μπορούν εύκολα να λησμονηθούν.
Σύμφωνα με τη Μυθολογία μας πολύ σοφά, η Αλήθεια ήταν κόρη του Δία ή του Κρόνου και της Δικαιοσύνης, και μάνα τη Αρετής. Όλη η φιλοσοφία από τον Πλάτωνα (με την κλασική αλληγορία του σπηλαίου) και τον Αριστοτέλη (που προσπάθησε να την ορίσει λογικά) μέχρι τις Αλγέβριες εφαρμογές του λογισμικού και των ηλεκτρονικών συστημάτων των κομπιούτερ, ασχολείται με το πρόβλημα της αλήθειας.
Σήμερα, που άνθρωποι αυτοκτονούν ή δολοφονούνται στο όνομα της παράλογης πίστης για την επικράτηση της δικής τους αλήθειας, θρησκευτικής ή πολιτισμικής, είναι καιρός να ξανασκεφθούμε τις σοφές αλήθειες του Σόλωνα. Και δεν είναι μόνο τα κλασικά γνωμικά του «μηδένα προ του τέλους μακάριζε», «μηδέν άγαν», και «γηράσκω αεί διδασκόμενος», που όλοι με αυτά μετράμε την προσωπική μας ζωή. Είναι ο παγκόσμια σωστός -αν και ακόμη ανεκπλήρωτος- αφορισμός ότι «η καλύτερη διακυβέρνηση είναι εκείνη που ο λαός υπακούει στους άρχοντες και οι άρχοντες στους νόμους». Είναι κυρίως η επαναστατική του νομοθεσία, που θωράκισε τη δημοκρατία.
Ίσως η Ευρώπη -αν θέλει να συνεχίσει να υπάρχει σαν Ένωση- χρειάζεται κάποιον σοφό νομοθέτη, όπως ο Σόλων, που μηδενίζοντας με τη Σεισάχθεια, θα θεσπίσει εξ αρχής τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ενεργών πολιτών μιας νέας πολυπολιτισμικής, δημοκρατικής, ανεκτικής κοινωνίας.
