Πολλοί μίλησαν για νίκη της Ευρώπης. Άλλοι για... δώρο των Ολλανδών στην Ενωμένη Ευρώπη και τις προοπτικές της. Κάποιοι είδαν να ηττάται ο... λαϊκισμός γενικώς και αορίστως. Υπήρχαν και ορισμένοι -λίγοι ευτυχώς- που θεώρησαν ότι οι ψηφοφόροι στη χώρα της τουλίπας έβαλαν φρένο στον Ερντογάν και έριξαν στο κενό τα σχέδιά του να σπείρει θρησκευτικο-πολεμικά ζιζάνια στη Γηραιά Ήπειρο. Πρόκειται για ρηχές έως ανόητες προσεγγίσεις. Που ερμηνεύουν τα αποτελέσματα των ολλανδικών εκλογών κατά πώς βολεύει τα ποικιλώνυμα κατεστημένα. Που εμπεριέχουν κόκκους αλήθειας, αλλά όχι και την ίδια την αλήθεια. Που απαντούν σε επιμέρους ζητήματα, αλλά όχι στα μεγάλα ζητούμενα, τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα που απειλούν την Ευρώπη και το μέλλον της. Που κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί, δεν τα αντιμετωπίζουν και απλώς κλωτσάνε το τενεκεδάκι να πάει παρακάτω.
Όσοι πανηγυρίζουν στην Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα, ας το κάνουν μόνο για να νιώσουν μια κάποια ανακούφιση. Γιατί ασφαλώς και δεν είναι νίκη της Ευρώπης η πρωτιά του συντηρητικού και συνοδοιπόρου της Μέρκελ, Μαρκ Ρούτε. Ούτε κατατροπώθηκε η Ακροδεξιά, η οποία είναι η δεύτερη πολιτική δύναμη στην Ολλανδία, έχοντας μάλιστα αυξήσει τις έδρες της. Ούτε φυσικά μπήκε φρένο στον Ερντογάν και στα σχέδιά του. Και αυτός ψήφους επιχειρούσε να μαζέψει για το δημοψήφισμα του Απριλίου, και οι μόνοι που μπορούν να του φράξουν τον δρόμο είναι οι Τούρκοι ψηφοφόροι.
Τι ψήφισαν τελικά οι Ολλανδοί;
Τελικά δεν έγινε τίποτα στις ολλανδικές εκλογές; Τότε προς τι τόσος θόρυβος; Γιατί συζητήθηκαν τόσο πολύ και ποιο ήταν το στοιχείο που τους έδωσε μεγάλο πανευρωπαϊκό ενδιαφέρον; Οι λόγοι είναι πολλοί και ουσιαστικοί. Πριν απ’ όλα γιατί με τις εκλογές της Ολλανδίας άνοιξε και επίσημα ο περίφημος εκλογικός κύκλος στις χώρες της Ευρώπης, από την έκβαση του οποίου θα κριθεί το πολιτικό μέλλον της ηπείρου στον ταραγμένο κόσμο μας.
Οι Ολλανδοί ψηφοφόροι, σέρνοντας πρώτοι τον εκλογικό χορό, πριν από τους Γάλλους και τους Γερμανούς, μίλησαν. Έβαλαν φρένο στις επιδιώξεις του ακροδεξιού Βίλντερς να καταλάβει την πρωτιά και να διεκδικήσει την πρωθυπουργία. Και αυτό είναι ένα καλό νέο. Όμως δεν νίκησαν την Ακροδεξιά, η οποία κατέγραψε διψήφια ποσοστά, αύξησε τις έδρες της, οι «ιδέες» της δηλητηριάζουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της χώρας, ενώ και η πολιτική της ατζέντα -κατά ένα μέρος τουλάχιστον- είχε υιοθετηθεί και από τον «νικητή» των εκλογών πρωθυπουργό Ρούτε.
Μεγάλη νικήτρια η Αριστερά
Όμως από τις εκλογές της Ολλανδίας υπήρξαν και καλά νέα, αλλά και αισιόδοξα μηνύματα που δεν έτυχαν της δέουσας προσοχής. Ίσως γιατί ήρθαν από... αλλού:
α) Ήρθαν, πριν απ’ όλα, από την πολύ μεγάλη συμμετοχή των Ολλανδών η οποία ξεπέρασε το 80%, ποσοστό εντυπωσιακά υψηλό, όχι μόνο για τη χώρα της τουλίπας, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη και όχι μόνο.
β) Από την εύστοχη επιλογή των ψηφοφόρων: αποδοκίμασαν την πολιτική του συντηρητικού κυβερνητικού συνασπισμού, που ήρθε μεν πρώτο, αλλά με μειωμένα ποσοστά και έδρες, χωρίς όμως να φουσκώσουν τα πανιά της ρατσιστικής Ακροδεξιάς
γ) Από τη συντριβή του κόμματος του Ντάισελμπλουμ, που συνέβη στις ολλανδικές κάλπες αλλά ακούστηκε δυνατά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και ακούστηκε ως ήττα και αποδοκιμασία της πολιτικής και της λογικής Σόιμπλε, των οποίων ο πολύς Γερούν ήταν και είναι ο πιο πιστός υπηρέτης.
δ) Από την ενίσχυση της Πράσινης Αριστεράς -GL, που τετραπλασίασε τις δυνάμεις της, ενώ πήρε την πλειοψηφία στο Άμστερνταμ και αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στις επιλογές των νέων ψηφοφόρων. Η Αριστερά και αυτή καταγράφηκε ως η μεγάλη νικήτρια των εκλογών και ανερχόμενη δύναμη στο πολιτικό σκηνικό της Ολλανδίας. Ο αρχηγός της, ο 30χρονος Γιέσε Κλαβέ, γιος Μαροκινού και Ολλανδοϊνδονήσιας, κατάφερε να συσπειρώσει νέους ψηφοφόρους, αλλά και αντισυστημικές και αντιΒίλντερς ψήφους. Το μανιφέστο του: «Τι θα έλεγα σε όλους τους αριστερούς φίλους μου στην Ευρώπη; Μην προσπαθείτε να πείτε ψέματα στους ανθρώπους. Υπερασπιστείτε τις αξίες σας. Να είστε ευθείς: Υπέρ των προσφύγων. Υπέρ της Ευρώπης. Κι αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουμε: Μπορείτε να σταματήσετε τον λαϊκισμό!». Και με αυτό το μανιφέστο έπεισε τους Ολλανδούς ψηφοφόρους και αναδεικνύεται ως το νέο, ελπιδοφόρο πρόσωπο στην πολιτική ζωή της χώρας.
Μπροστά σε μεγάλα διλήμματα η Ευρώπη
Αν και είναι ακόμα νωρίς για συμπεράσματα και γενικεύσεις, οι εκλογές στην Ολλανδία ανέδειξαν τα πρώτα, μικρά έστω, ψήγματα μιας νέας τάσης που διαφαίνεται στην πολιτική συμπεριφορά των Ευρωπαίων πολιτών. Ο πολυδιαφημισμένος «καλπασμός» της Ακροδεξιάς φαίνεται να ανακόπτεται, εργατικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που υπηρέτησαν συντηρητικές κυβερνήσεις και ακραίες πολιτικές λιτότητας τιμωρούνται, και μάλιστα αυστηρά, ενώ οι ψηφοφόροι, κυρίως οι νέοι, αναζητούν νέες... κάλπες για να ρίξουν την... αντισυστημική τους ψήφο.
Όλα αυτά, βεβαίως, για να αποκτήσουν μόνιμα χαρακτηριστικά μένει να επιβεβαιωθούν και σε άλλες εκλογικές αναμετρήσεις που θα γίνουν τους επόμενους μήνες στην Ευρώπη. Με πρώτη απ’ όλες στη Γαλλία τον Απρίλιο και τη Γερμανία το φθινόπωρο. Από τις εκλογές αυτές θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η πολιτική κατεύθυνση που θα πάρει τα επόμενα χρόνια η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα συνεχιστεί η πολιτική κυριαρχία των δυνάμεων της σκληρής νεοφιλελεύθερης βαρβαρότητας που οδήγησε στα σημερινά αδιέξοδα, ή θα αλλάξουν οι πολιτικοί συσχετισμοί υπέρ των δυνάμεων της εργασίας, της κοινωνικής προστασίας και του κράτους δικαίου; Θα επιστρέψει η Ευρώπη στον πολιτικό μεσαίωνα του φασισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, ή θα παραμείνει μια ανοιχτή πολυπολιτισμική κοινωνία, που σέβεται τη διαφορετικότητα και προωθεί την ισότητα ανθρώπων και των λαών, άρα και την ειρήνη και τη δημοκρατία; Θα προχωρήσει στην πολιτική ενοποίηση ή θα παρασυρθεί από τις θύελλες των... exit και θα οδηγηθεί στη διάλυση, με ό,τι αυτή συνεπάγεται. Ίδωμεν...
