Ήταν φθινόπωρο του 2015 όταν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσιζαν ότι τα κράτη - μέλη θα πρέπει να δεχτούν τη μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία. Χθες ο αρμόδιος επίτροπος ενημέρωσε ότι ούτε το 10% αυτής της δεσμευτικής απόφασης δεν έχει υλοποιηθεί, αφού έγιναν μόλις 13.546 μετεγκαταστάσεις μέχρι σήμερα, εκ των οποίων οι 9.610 από την Ελλάδα. Και μόλις δύο κράτη - μέλη, η Μάλτα και η Φινλανδία, πραγματικά τηρούν τα συμφωνηθέντα, ενώ κάποια άλλα - η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Αυστρία- έχουν αρνηθεί να πάρουν έστω κι έναν πρόσφυγα.
Μέχρι τώρα, οι... θεσμικότεροι από τους “απρόθυμους” προέβαλλαν τη δικαιολογία ότι Ελλάδα και Ιταλία δεν είχαν κάνει τις απαραίτητες προετοιμασίες και γι’ αυτό δεν ανταποκρίνονταν όσο έπρεπε στις υποχρεώσεις τους. Οι λιγότεροι... θεσμικοί απλώς ξεκαθάρισαν από την αρχή ότι οι κανόνες είναι μόνο για τους άλλους. Και δεν κακόπαθαν ενάμιση χρόνο τώρα, αφού δεν τους στοίχισε απολύτως τίποτε η παραβίαση των συμφωνηθέντων. Αντίθετα, τους έδωσε αέρα στα πανιά τους στο εσωτερικό τους, καθώς εμφανίζονται πιο “προσφυγοφάγοι” κι από το πιο ακροδεξιό μόρφωμα στη χώρα τους.
Και ποια είναι η αντίδραση της Κομισιόν; Έστειλε “αυστηρή” επιστολή στους αρμόδιους υπουργούς να “εντείνουν τις προσπάθειές τους” και απείλησε με κυρώσεις. Ή, όπως πιο κομψά το διατύπωσε ο επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, “η Κομισιόν δεν θα διστάσει να κάνει χρήση των εξουσιών της που πηγάζουν από τις Συνθήκες”. Απειλεί, δηλαδή, να κάνει - κάποια στιγμή- αυτά που δεν έκανε μέχρι τώρα, αν και πάλι τα ίδια απειλούσε και την άνοιξη του 2016, και το περσινό φθινόπωρο.
Μόνο ως ένδειξη αδυναμίας μπορεί να εκλάβει κανείς τις “αυστηρές συστάσεις” της Κομισιόν, αλλά αυτό πια δεν εκπλήσσει κανέναν. Ειδικά όταν πρόκειται για πρακτική εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης, οι πιέσεις από τις Βρυξέλλες είναι αναιμικές. Αντίθετα, όταν η Ιταλία -για να μην αναφερθούμε καθόλου στην Ελλάδα- αποφασίζει να αποκλίνει κατά 0,1% από τους δημοσιονομικούς στόχους για να αντιμετωπίσει το οικονομικό κόστος των προσφύγων, οι οποίοι από καιρό θα έπρεπε να είχαν μετεγκατασταθεί, της τρίζουν τα δόντια. Επειδή κάποιοι “κανόνες” είναι πιο δεσμευτικοί από άλλους.
Άντε μετά η κοινωνία των πολιτών της Ιταλίας -και όποιας Ιταλίας- να συζητήσει με ενθουσιασμό τις προτάσεις της Λευκής Βίβλου της Κομισιόν για το μέλλον της Ένωσης.
