Το κλίμα στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη είναι βαρύ εδώ και καιρό, αλλά όσο πλησιάζει η 16η Απριλίου γίνεται βαρύτερο. Ανήμερα του Πάσχα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καλεί τους Τούρκους να πουν το μεγάλο “ναι” στο δημοψήφισμα για τη μετατροπή του πολιτικού συστήματος της γείτονος σε προεδρικό και φαίνεται διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να το πετύχει: να θυσιάσει τις περισσότερες διπλωματικές σχέσεις της χώρας του, καθώς και την όποια καλή γειτονία τής έχει απομείνει σ’ αυτή την εκρηκτική γωνιά του πλανήτη.
Το προεδρικό σύστημα που προωθεί ο Ερντογάν δεν είναι μια κόπια του γαλλικού, με σαφή διάκριση των εξουσιών. Επιδιώκει να συγκεντρώσει στα χέρια του προέδρου - του εαυτού του δηλαδή- όλη την εξουσία, και με τη βούλα του δημοψηφίσματος, καθώς άτυπα και προσωρινά το έχει καταφέρει ήδη με την επιβολή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Για την επίτευξη αυτού του ύψιστου στόχου δεν ορρωδεί προ ουδενός. Ανεβάζει τη θερμοκρασία στο Αιγαίο, βάζει τρικλοποδιές στο Κυπριακό και, κυρίως, για να δείξει πόσο ανεξάρτητος ισχυρός ηγέτης είναι, τραβάει το σχοινί στις σχέσεις του με όλες τις χώρες που έχει τεράστια ανάγκη -ρισκάροντας να το σπάσει. Το έκανε πέρσι με τη Ρωσία, με την κατάρριψη του πολεμικού αεροσκάφους στα σύνορα με τη Συρία. Μόλις όμως άκουσε τους τριγμούς, ζήτησε συγγνώμη και έκανε πίσω. Τώρα το κάνει με τη Γερμανία, χωρίς να είναι βέβαιο ότι έχει την πρόθεση -ή τα περιθώρια- να κάνει και πάλι πίσω, αν φανεί ότι σπάει το σχοινί.
Η προχθεσινή προφυλάκιση του Γερμανού ανταποκριτή, τουρκικής καταγωγής, Ντένιζ Γιουτζέλ με την κατηγορία της “τρομοκρατικής προπαγάνδας” δεν ήταν απλώς άλλη μία -στο μεταξύ καθημερινή- κίνηση φίμωσης του Τύπου στην Τουρκία. Ήταν μια ευθεία επίθεση στο Βερολίνο. Ενδεχομένως αυτό που θέλει ο Ερντογάν είναι να χρησιμοποιήσει τον Γιουτζέλ ως... όμηρο, με “λύτρα” να του επιτραπεί επισήμως να κάνει προεκλογική εκστρατεία στην τεράστια τουρκική κοινότητα της Γερμανίας για το “ναι” στο δημοψήφισμα.
Όμως και η Γερμανία είναι σε προεκλογική περίοδο, κάτι που κάνει πολύ επώδυνη μια υποχώρηση στον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος δεν έχει ανάγκη μόνο το “ναι”, αλλά και γερμανική στήριξη στην κλυδωνιζόμενη οικονομία της χώρας του. Επιπλέον κανείς δεν συγχωρεί μακροπρόθεσμα τους... απαγωγείς, ακόμη κι αν η υπόθεση έχει τελικά αίσια κατάληξη.
