Η εντύπωση που έχουν πολλές συντρόφισσες και πολλοί σύντροφοι -ανάμεσά τους και μέλη της Κ.Ε.- είναι ότι οι διεθνείς σχέσεις του κόμματος έχουν μόνο πρακτικό και επιχειρησιακό χαρακτήρα, ότι δεν συνδέονται με πολιτικές ιεραρχήσεις και επιλογές. Τέτοιες αντιλήψεις δεν έχουν σχέση με ένα κόμμα της σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς, παραπέμπουν ιδιαίτερα στα Κ.Κ., των οποίων οι διεθνείς σχέσεις ήταν δεδομένες και διαμορφούμενες αυτομάτως («αδελφά» κόμματα, «αντιιμπεριαλιστικά» κινήματα κ.λπ).
Ωστόσο, στην εποχή μας απαιτείται παραγωγή πολιτικής και για τις διεθνείς σχέσεις του κόμματος, που αποτελεί έργο του αντίστοιχου τμήματος της Κ.Ε. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για ένα κόμμα της Αριστεράς, που βρίσκεται στην κυβέρνηση.
Κατά τη γνώμη μας, οι διεθνείς σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναπτύσσονται, τόσο με κομματικά / ιδεολογικά και πολιτικά κριτήρια, όσο και με κριτήριο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της χώρας. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που καλούμαστε να σταθμίσουμε τις δύο αυτές παραμέτρους. Σήμερα, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να έχει πολιτική ανοιχτών οριζόντων στις διεθνείς του σχέσεις, αφού οι ίδιες οι εξελίξεις έφεραν το κόμμα σε θέση να αποτελεί σημείο αναφοράς για πολλά προοδευτικά κόμματα και κινήματα στον κόσμο.
Σε προηγούμενο κοινό μας άρθρο έχουμε αναφερθεί σε μία δραστηριότητα του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του κόμματος, που κατά τη γνώμη μας συνιστά τις καλύτερες διεθνείς σχέσεις. Εννοούμε αυτό που ως τμήμα ονομάζουμε «Ανοιχτό Διεθνές Αριστερό Πανεπιστήμιο», στο πλαίσιο του οποίου υποδεχόμαστε ομάδες φοιτητών από πανεπιστήμια πολλών χωρών της Ευρώπης, που το 2016 έφτασαν τις 47. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από χίλιοι νέοι άνθρωποι από χώρες της Ευρώπης μας επισκέφθηκαν με στόχο να ενημερωθούν για «το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ».
Σε ό,τι αφορά τις κομματικές διεθνείς σχέσεις αυτές καθαυτές, τηρούμε την παρακάτω ιεράρχηση:
1. Κατά προτεραιότητα αναπτύσσουμε σχέσεις με συγγενή κόμματα, όπως αυτά που ανήκουν στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Επίσης, πολιτικοϊδεολογικά συγγενή κόμματα σε άλλες ηπείρους, πρωτίστως στη Λατινική Αμερική, αλλά και στη Β. Αμερική.
2. Οι σχέσεις σε επίπεδο κομμάτων έχουν διαβαθμίσεις. Συνάπτουμε σχέσεις συνεργασίας και αλληλεγγύης συγγενών ή «αδελφών» κομμάτων, ενώ με μη συγγενή κόμματα μπορούμε να έχουμε (και έχουμε) σχέσεις επικοινωνίας και διαλόγου. Στην περίπτωση αυτή, βαραίνει και το εθνικό συμφέρον (π.χ. με κόμματα της Ρωσίας, θα λέγαμε και της Τουρκίας).
3. Άλλη κατηγορία σχέσεων αφορά τις σχέσεις με πολιτικές δυνάμεις γειτονικών χωρών, με τις οποίες είτε έχουμε προβλήματα ως χώρα είτε έχουμε σχέσεις αλληλεξάρτησης εκ των πραγμάτων, π.χ. χώρες των Βαλκανίων. Στην περίπτωση αυτή, καλούμαστε να αναζητούμε συνομιλητές, ακόμα κι αν δεν υπάρχει προφανής πολιτική συγγένεια. Το απαιτεί η υπόθεση της ειρήνης και της συνεργασίας στα Βαλκάνια, καθώς και το εθνικό συμφέρον. Βεβαίως, με κυβερνητικά κόμματα χωρών που ασκούν δικτατορικές πολιτικές, ακόμα και οι σχέσεις επικοινωνίας πρέπει να αποφεύγονται.
4. Σε ό,τι αφορά τις προσκλήσεις που απευθύνονται στο κόμμα μας ή που εμείς αποστέλλουμε, απαιτείται συλλογική απόφαση και μάλιστα έγκαιρα. Πρέπει να στέλνουμε σύντροφο ή συντρόφισσα με κατάλληλη πολιτική προετοιμασία, με ενημερωτικά σημειώματα κ.λπ.
5. Επισημαίνουμε ένα ακόμα ζήτημα. Το ότι συμμετέχουμε στο ΚΕΑ, συναντώμενοι συχνά με πολλά κόμματα - μέλη ή παρατηρητές, δεν πρέπει και δεν μπορεί να υποκαθιστά τις διμερείς σχέσεις και την ανάγκη ανάπτυξής τους. Θεωρούμε ότι και οι σχέσεις με τα κόμματα αυτά πρέπει να αποτελούν ευθύνη ή συνευθύνη του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, το οποίο, τουλάχιστον, ενημερώνεται για τυχόν διμερείς συναντήσεις ή επαφές και για το περιεχόμενό τους.
6. Άλλοτε, κατά κανόνα οι κομματικές αντιπροσωπείες κατέθεταν στο κόμμα και στα αρμόδια ή συναρμόδια τμήματα εκθέσεις, όχι τυπικές, αλλά με συμπεράσματα και προτάσεις. Αυτή η πρακτική έχει σχεδόν εκλείψει, όχι με ευθύνη του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης. Το ζήτημα αυτό αποκτά σήμερα ιδιαίτερη σοβαρότητα.
7. Τέλος, υπάρχει θέμα συντονισμού με την Κοινοβουλευτική Ομάδα και τους βουλευτές που συμμετέχουν σε Διακοινοβουλευτικές Συνελεύσεις Διεθνών Οργανισμών, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο ΟΑΣΕ, το ΝΑΤΟ κ.λπ.
Σημείωση: Το άρθρο αυτό βασίστηκε σε πρόταση που κατατέθηκε στην πρόσφατη (11-12.2.2017) συνεδρίαση του ΣΥΡΙΖΑ
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κ.Ε. και συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ και η Αγγελική Βισβίκη είναι αναπληρώτρια συντονίστρια του ίδιου τμήματος
