Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.6°C
2 BF 54%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
18.0°C24.3°C
2 BF 53%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C20.9°C
4 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
19.9°C20.8°C
3 BF 56%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.4°C23.9°C
2 BF 35%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Έλληνες σε όλα, εκτός από τα χαρτιά
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Έλληνες σε όλα, εκτός από τα χαρτιά

Η Έρη είναι 23. Πριν από δύο μήνες έλαβε το πτυχίο της από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Δουλεύει από τα 18, ταυτόχρονα με τις σπουδές της. Το όνειρό της είναι να γίνει διπλωμάτης για να εκπροσωπεί την Ελλάδα. «Μα, ακόμα δεν έχεις ελληνική ιθαγένεια» της υπενθύμισα στην κουβέντα μας. «Α, δεν το σκέφτηκα καθόλου ότι αυτό μπορεί να αποτελεί πρόβλημα» μου απαντάει τρομαγμένη.

Η Έρη ήρθε στην Ελλάδα με τους γονείς της το 1996, όταν ήταν τριών ετών. Έμαθε να μιλάει τα ελληνικά στο νηπιαγωγείο, ήταν άριστη μαθήτρια σε όλη τη διάρκεια του σχολικού βίου. Δεν διατηρεί καμία επαφή με την πατρίδα των γονιών της, την Αλβανία. Μονάχα μία γιαγιά έχει στα Τίρανα, την οποία επισκέφτηκε τελευταία φορά πριν από τρία χρόνια. Όλοι οι φίλοι της είναι Έλληνες, και αυτή επίσης.

Όπως όλους τους νέους της ηλικίας της, την προβληματίζει το επαγγελματικό της μέλλον και αναρωτιέται τι θα κάνει στη ζωή της. «Δεν θέλω να φύγω στο εξωτερικό, εδώ λέμε να μη φεύγουν οι νέοι από την Ελλάδα. Θέλω να το παλέψω εδώ» μου λέει. Θέλει να εργαστεί με βάση τα όσα έμαθε στο πανεπιστήμιο. Της προτείνω την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. «Εκεί πρέπει να έχεις υπηκοότητα, ε;» με ρωτάει αφοπλιστικά. Σκέφτομαι το ενδεχόμενο να διεκδικήσει μία υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές από το ΙΚΥ. Ούτε εκεί γίνεται...

Την άνοιξη του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ νομοθέτησε μία ιδιαίτερα σημαντική μεταρρύθμιση η οποία αφορά χιλιάδες παιδιά σαν την Έρη. Μετά από χρόνια ταλαιπωρίας, παλινωδιών και εθνικιστικών εξάρσεων, με τον Ν. 4332 υιοθετήθηκαν αλλαγές στις διατάξεις του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας του 2010 που είχαν ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Μεταξύ των αλλαγών που επέφερε ο νέος νόμος, τα παιδιά που φοίτησαν στην εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, μαζί με αυτά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα από γονείς που ζούσαν νόμιμα εδώ, μπορούν με μια «απλή αίτηση» να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια -να γίνουν δηλαδή Έλληνες πολίτες, αφού ιθαγένεια και υπηκοότητα είναι νομικά ακριβώς το ίδιο πράγμα. Η διαδικασία εξακολουθεί όμως να μην είναι καθόλου «απλή» και ο νόμος περί ιθαγένειας εφαρμόζεται ακόμη ελλιπώς, κοντά δύο χρόνια από την υιοθέτησή του. Αυτό τουλάχιστον αναφέρουν οργανώσεις δικαιωμάτων, όπως το Generation 2.0, αλλά και πολλές μαρτυρίες δικαιούχων.

Διοικητικές αδυναμίες, δυσκολία στη συλλογή των δικαιολογητικών και μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέταση των φακέλων αναγκάζουν όσους έχουν καταθέσει την αίτησή τους -αφού με πολύ κόπο καταφέρουν να συλλέξουν τα απαραίτητα έγγραφα- να περιμένουν τουλάχιστον έναν χρόνο προκειμένου να εξεταστεί το θεσμοθετημένο και αυτονόητο δικαίωμά τους, με προφανείς συνέπειες τόσο στην επαγγελματική όσο και την προσωπική τους ζωή. Εκτός των άλλων, οι προηγούμενες κυβερνήσεις άφησαν «παρακαταθήκη» χιλιάδες εκκρεμείς φακέλους της περιόδου 2012-2015, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο τις διαδικασίες. Το θέμα είχε απασχολήσει και πάλι την Αυγή τον Ιούλιο του 2016 και ξανά τον περασμένο Νοέμβριοi. Η πρόοδος όμως είναι εξαιρετικά αργή και η αναμονή συνεχίζεται. Ακριβή στοιχεία για το πού βρισκόμαστε σήμερα δυστυχώς δεν υπάρχουν· όμως, σύμφωνα με υπολογισμούς ανθρώπων στο πεδίο, περίπου τέσσερις στους πέντε που κατέθεσαν αίτηση ακόμη περιμένουν.

Η εφαρμογή ενός νόμου δεν είναι μια τεχνική και διαδικαστική λεπτομέρεια, αλλά αποτελεί την ουσία του δικαιώματος. Από μια αριστερή οπτική δεν αρκεί η θεσμική αποτύπωση προκειμένου να μιλήσουμε για την κατοχύρωση ενός δικαιώματος χωρίς αναφορά στην πράξη. Πρέπει να δώσουμε άμεσα στα λεγόμενα παιδιά της «δεύτερης γενιάς» -που στην πραγματικότητα πρόκειται για Έλληνες μεταναστευτικής καταγωγής- τη δυνατότητα να ζήσουν στην πατρίδα τους και να δουλέψουν γι’ αυτήν, ειδικά τώρα που τα χρειάζεται.

Ας μην οδηγήσουμε μια αρκετά μεγάλη κατηγορία παιδιών στο περιθώριο και τους αφαιρέσουμε κάθε διάθεση να προσφέρουν στον τόπο τους. Ο Ν. 4332/2015 σηματοδοτεί μια νίκη του χώρου των δικαιωμάτων και αποτελεί σημαντική θεσμική συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ με ευρεία κοινωνική υποστήριξη. Είναι κρίμα η παρακαταθήκη αυτή να χάσει την κοινωνική της δυναμική.

i. «Οργάνωση Generation 2: Καμία αίτηση με τον νέο νόμο περί Ιθαγένειας δεν έχει εγκριθεί», 7 Ιουλίου 2016 και «Απόδοση ιθαγένειας με αργούς ρυθμούς», 9 Νοεμβρίου 2016.

Χρήστος Ηλιάδης είναι δρ. Πολιτικής Επιστήμης και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL