Όταν κατά την πρώιμη μεταπολεμική περίοδο, στις ΗΠΑ, ο ερευνητής - καθηγητής αστροφυσικής Αλβέρτος Άινσταϊν στοιχειοθέτησε την, έκτοτε ευρέως γνωστή, «Θεωρία της σχετικότητας [του χρόνου]», ταράζοντας συθέμελα το ακαδημαϊκό κατεστημένο, αυτό που ουσιαστικά απέδειξε ήταν πως ο χρόνος, αν και απόλυτα οριοθετημένος, μαθηματικό μέγεθος γαρ, μπορεί να είναι σχετικός ή ακόμα και συνειδησιακός. Εξαιρετικά «αριστερή» η μεθοδολογία διανόησης του θρυλικού αυτού θετικού επιστήμονα!
Όταν μάλιστα ο Άινσταϊν προσεγγίστηκε από γνωστό δημοσιογράφο, για να παραχωρήσει συνέντευξη για πρωινό έντυπο μεγάλης κυκλοφορίας, του ζητήθηκε να εξηγήσει τη θεωρία του με ένα παράδειγμα απτό για τον μέσο αναγνώστη. Είναι ποτέ δυνατόν ο χρόνος να είναι σχετικός; Λ.χ., μία ώρα μόνο με εξήντα λεπτά μπορεί να ισοδυναμεί. Ο δαιμόνιος επιστήμων αποκρίθηκε παραθέτοντας, με την πνευματώδη προσήνεια που τον χαρακτήριζε, το ακόλουθο παράδειγμα: «Φαντάσου τον εαυτό σου για μία ώρα, δηλαδή για εξήντα λεπτά, να διαβουλεύεται με ένα γοητευτικό κορίτσι. Κατά το πέρας της μίας ώρας θα αισθανθείς ωσάν να πέρασαν πέντε λεπτά, μετά βίας. Φαντάσου πάλι τον εαυτό σου για μία ώρα να αποπειράται να διαβουλευτεί με έναν κρετίνο. Κατά το πέρας της μίας ώρας θα αισθανθείς ωσάν να πέρασαν πέντε ώρες. Εάν έχεις κατανοήσει αυτό το παράδειγμα, έχεις κατανοήσει την ουσία της ‘Θεωρίας της σχετικότητας’».
Δύο χρόνια μόνο συμπληρώθηκαν από τότε που η «άπειρη», «αφελής» και «αυταπατημένη» Αριστερά σχημάτισε κυβέρνηση με κορμό την πολιτική συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτό το χρονικό διάστημα η Αριστερά απεπειράθη να διαβουλευτεί με ουκ ολίγους κρετίνους, και συλλογικότητες κρετίνων, εσωτερικού και εξωτερικού. Από «ομοϊδεάτες» που δεν διανοούνται την Αριστερά ως «εφηρμοσμένη τέχνη» έως «ειδωλολάτρες» της αγοράς που ευαγγελίζονται μια κοινωνία χωρίς συντάξεις και χωρίς δημοσίους υπαλλήλους, εάν γίνεται, και που υποκλίνονται στο «τοτέμ» τού ευρώ.
Στα δύο αυτά χρόνια η Αριστερά συγκέντρωσε εμπειρίες δύο κυβερνητικών θητειών. Τι να πρωτομνημονεύσει κανείς; Τη διαπραγμάτευση, το δημοψήφισμα, τη διάσπαση, τη θεσμοθέτηση της αδειοδότησης των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, την αναβίωση δράσεων και φορέων για τη θωράκιση των εργασιακών δικαιωμάτων, τη θεσμοθέτηση ενός βιώσιμου ασφαλιστικού συστήματος, την αναδόμηση του ΕΣΥ, την αναδιοργάνωση των σχολείων και του εν γένει εκπαιδευτικού συστήματος, το προσφυγικό, τις ευρω-αξιολογήσεις; Η Αριστερά του «βουνού» ανέλαβε κυβερνητικές υποχρεώσεις «βουνό» διακινδυνεύοντας να απωλέσει πολλά από τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής πολιτικής της φυσιογνωμίας.
Οι «κακιές» μιντιακές γλώσσες είπαν πως μετακινήθηκε προς το πολιτικό Κέντρο, οι δε «κυνικές» πως εφαρμόζει πολιτικές για τις οποίες οι πολίτες θα «ξήλωναν πεζοδρόμια» εάν τις εφήρμοζε δεξιά κυβέρνηση. Ομολογουμένως, τείνω προς την «κυνική» άποψη, την οποία συμπληρώνω, διότι πολύ απλά μια δεξιά κυβέρνηση θα τις εφήρμοζε άνευ κοινωνικού προσήμου, άνευ παραλλήλου προγράμματος, άνευ ενδοιασμών και με ευρω-λαγνική προσήλωση. Το βιώσαμε άλλωστε και ως προς αυτό τουλάχιστον «αυταπάτη» ουκ έχομεν. Δε μας το επιτρέπουν άλλωστε οι ίδιοι οι αξιωματικώς αντιπολιτευόμενοι.
Το ερώτημα, για τον μέσο κοινωνό, όμως, παραμένει το ίδιο, τα δύο αυτά χρόνια που πέρασαν: «Τι σας καθιστά διαφορετικούς; Πώς μπορεί να σχετίζεται η ‘μνημονιακή’ πολιτική με την Αριστερά;». Ξεκινώντας, αντίστροφα, από το δεύτερο σκέλος, η απάντηση είναι, καθόλου. Το Μνημόνιο ασφαλώς δεν ήταν στο πρόγραμμα της κυβέρνησης με κορμό την Αριστερά. Το Μνημόνιο δεν έχει ιδεολογία, είναι πλαίσιο διαχείρισης και εφορμά από το αναγκαστικό δημόσιο διεθνές δίκαιο, το κράτος έχει συνέχεια και δεσμεύεται από τις διεθνείς συμβάσεις του. Η εφαρμογή και το περιεχόμενο του πλαισίου διαφοροποιούν χαωδώς τη σημερινή κυβέρνηση. Μέσα στο πλαίσιο αυτό υλοποιούνται διεκδικήσεις δομικού χαρακτήρα, το πλαίσιο διακυβέρνησης δεν ταυτίζεται, εν προκειμένω, με την κυβερνητική ατζέντα. Ιδού λοιπόν η απάντηση και για το πρώτο σκέλος. Σε κάθε περίπτωση, για να μπορεί να εφαρμόζεται αριστερή πολιτική προαπαιτούμενο είναι να μην αποδομηθεί το θέατρο στο οποίο εφαρμόζονται οι πολιτικές εν γένει, το κράτος. Ένα κράτος αναξιόπιστο δεν μπορεί να διατηρήσει υπόσταση στο διεθνές περιβάλλον, ομοίως όμως και ένα κράτος το οποίο δεν τολμά να διαπραγματευθεί. Για να θυμηθώ τη θέση τού καθηγητή διεθνούς οικονομικού δικαίου στο μεταπτυχιακό μου, στη Μ. Βρετανία, προ δεκαοκταετίας, “δεν υπάρχουν φτωχά κράτη παρά μόνο φτωχές διαπραγματευτικές προσεγγίσεις”.
Όταν το μαθηματικά οριοθετημένο μέγεθος του χρόνου έχει προ πολλού αποκτήσει σχετικότητα, γιατί η αριστεροσύνη να ερμηνεύεται ακόμα με απόλυτα κριτήρια; Αυτό που η αριστεροσύνη οφείλει να τηρήσει απόλυτο και αδιαπραγμάτευτο είναι την οριοθέτηση του αντικειμένου της δράσης της, που είναι τα δικαιώματα του ανθρώπου άνευ και της παραμικρής διάκρισης. Όπως άλλωστε, διατύπωσε ο Άινσταϊν: «Με το αυτό σέβας απευθύνομαι και στον δημοτικό οδοκαθαριστή της γειτονιάς μου, όταν τον συναντώ αναχωρώντας κάθε πρωί από το σπίτι μου για τη δουλειά μου, και στον εργασιακό μου προϊστάμενο, τον πρύτανη του πανεπιστημίου όπου διδάσκω». Μια «απολύτως» αριστερή, κοινωνιστική τοποθέτηση, θα έλεγα, από έναν, ας μην ξεχνάμε, πρόσφυγα.
* Ο Δημήτρης Π. Κυριακαράκος είναι δικηγόρος LL.M. (London Metropolitan University) Διεθνούς και Συγκριτικού Δικαίου Οικονομίας / Εμπορίου
