Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Καριέρες μετά το Άουσβιτς
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Καριέρες μετά το Άουσβιτς

Ο ορνιθολόγος: Το 1942 ένας πτυχιούχος ζωολογίας δημοσίευσε άρθρο 40 σελίδων σε επιστημονικό περιοδικό με τίτλο “Παρατηρήσεις περί του κόσμου των πτηνών του Άουσβιτς (ανατολική - Άνω Σιλεσία)”. Στην εισαγωγή, ο συγγραφέας Γκίντερ Νίτχαμερ (Guenther Niethammer), που υπηρετούσε τη θητεία του στα ένοπλα SS, εκφράζει τις ευχαριστίες του στον διοικητή του στρατοπέδου συγκέντρωσης Χες (Hoess) για τη μεγάλη κατανόηση που έδειξε.

“Κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες, η υπηρεσία μού άφηνε λιγοστό χρόνο για ορνιθολογικές παρατηρήσεις. Αντιθέτως την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο μπόρεσα να αφιερώσω πολύ χρόνο ώστε να δύναμαι να σχηματίσω αρκετά πλήρη εικόνα των ορνιθολογικών συνθηκών που επικρατούν σε αυτές τις ενδιαφέρουσες και ακόμα τελείως ανεξερεύνητες νέες γερμανικές ανατολικές περιοχές" (σημ.: εννοεί την Πολωνία).

Μετά τον πόλεμο, ο Νίτχαμερ έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βόννης και το 1967 πρόεδρος της δυτικογερμανικής ορνιθολογικής εταιρείας. Στα who is who και στην πολύτομη (δυτικό)γερμανική βιογραφική εγκυκλοπαίδεια αποσιωπάται η δράση του κατά τον πόλεμο.

Ο δημοσιογράφος: Η εταιρεία της νοτιοανατολικής Ευρώπης (Suedosteuropa - Gesellschaft) είναι ένα ινστιτούτο μελετών της βαλκανικής χερσονήσου που ιδρύθηκε το 1952 στο Μόναχο και χρηματοδοτείται από το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών. Ένας δημοσιογράφος και πολιτικός (βουλευτής του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος την περίοδο 1949-1964), ο Ρούντολφ Φόγκελ (Rudolf Vogel), διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος της εταιρείας. Μετά τον θάνατό του απονέμετο κάθε χρόνο μετάλλιο που έφερε το όνομά του σε δημοσιογράφο γερμανόφωνου εντύπου με εξειδίκευση στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Το 2013 ήταν η σειρά του ανταποκριτή της ελβετικής Neue Zuercher Zeitung να βραβευθεί. Εκείνος αρνήθηκε, επικαλούμενος το ναζιστικό παρελθόν του Φόγκελ.

Πράγματι ο Φόγκελ υπήρξε υπάλληλος του υπουργείου Προπαγάνδας και Λαϊκής Διαφώτισης του Γκέμπελς και έδρασε στην κατεχόμενη από τους ναζί Θεσσαλονίκη. Έγραφε αντισημιτικά άρθρα, αποσπάσματα των οποίων εμφανίστηκαν στο περιοδικό “Der Spiegel” το 1954. Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, βοήθησε στη διαφυγή του διαβόητου Αλόις Μπρούνερ. Μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε, ο πρόεδρος της εταιρείας, σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Έρλερ, μεθόδευσε την κριτική επεξεργασία της ιστορίας της εταιρείας.

Ο ανατόμος: Ο Χέρμαν Στίβε (Hermann Stieve) θεωρείτο ένας από τους κορυφαίους Γερμανούς ανατόμους με εξειδίκευση στο γυναικείο γεννητικό σύστημα. Εθνικιστικών φρονημάτων, υποστήριξε το πραξικόπημα του Καπ (1919-20), που είχε στόχο την ανατροπή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Το 1933 εξελέγη πρύτανης του Πανεπιστημίου Χάλης - Βιτεμβέργης, τρεις μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους ναζιστές. Έπειτα από έξι μήνες παραιτήθηκε λόγω προστριβών με τους ναζιστές φοιτητές. Ο Στίβε δεν ήταν μέλος του ναζιστικού κόμματος, ούτε ασπάστηκε ψευδοεπιστημονικές θεωρίες. Από το 1935 μέχρι τον θάνατό του το 1952 διηύθυνε το Ανατομείο του Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Αν και κατοικούσε στον δυτικό τομέα της πόλης, εργαζόταν στον ανατολικό. Εγκωμιαστική ήταν η νεκρολογία στο επίσημο όργανο της ΛΔΓ (Neues Deutschland). H κριτική ήλθε μετά θάνατον.

Ο Στίβε ήταν ένας από τους πολλούς ανατόμους και παθολογοανατόμους που χρησιμοποίησαν για ερευνητικούς σκοπούς πτώματα εκτελεσμένων. Ο ίδιος υποστήριζε πως οι εκτελεσμένες ήταν εγκληματίες του ποινικού δικαίου και ό,τι έκανε ήταν προς όφελος της ανθρωπότητας. Ωστόσο τα αρχεία και οι δημοσιεύσεις του δείχνουν πως είχε έρθει σε συνεννόηση με τις αρχές δύο στρατοπέδων συγκέντρωσης και ζητούσε από τις κρατούμενες να τηρούν μηνιαίο ημερολόγιο του κύκλου τους για να έχει ακριβείς πληροφορίες όταν θα μελετούσε τις ωοθήκες τους μετά την εκτέλεση. Οι γυναίκες αυτές ανήκαν συχνά σε αντιστασιακές οργανώσεις ή ήταν μάρτυρες του Ιεχωβά. Σε άρθρο του το 1946 αναφέρεται μια κρατούμενη που είχε αμηνόρροια επί έντεκα μήνες λόγω νευρικής υπερέντασης και αιμορράγησε όταν υπέστη σοκ από μια είδηση (η επικείμενη εκτέλεση).

Το στίγμα του Κάιν: Εβδομήντα δύο χρόνια ή τέσσερις γενιές μετά τη λήξη του πολέμου, τα εγκλήματα των ναζιστών εξακολουθούν να στοιχειώνουν τη Γερμανία. Με την ανέγερση μνημείων, την αναστήλωση και τη μετατροπή τόπων μαρτυρίου σε μουσεία, προσπαθούν να ξορκίσουν το κακό. Η επεξεργασία του παρελθόντος έχει καθυστερήσει ασυγχώρητα. Μόλις τη δεκαετία του 1990 οι ιατρικές επιστημονικές εταιρείες άρχισαν να ασκούν αυτοκριτική και να ζητούν συγγνώμη από τους λίγους τότε επιζώντες ανθρώπους - πειραματόζωα, γυναίκες που υποβλήθηκαν σε στείρωση κ.ά. Τα τελευταία χρόνια δημοσιεύθηκαν μελέτες ανεξάρτητων ιστορικών που κατέρριψαν διάφορους μύθους για τα ναζιστικά υπουργεία Εξωτερικών και Δικαιοσύνης. Αναμένεται η μελέτη για τη δυτικογερμανική ΚΥΠ (BND), που θα καταδείξει τη στελέχωσή της από παλιούς ναζιστές. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη δράση νεοναζιστών και την αυξάνουσα επιρροή της νεοακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), έχουν αποτέλεσμα τη διάδοση απλουστευτικών θεωριών για τον γερμανικό λαό (όλοι είναι ναζί, τό ’χουν στο DNA τους).

* Ο Γιάννης Ευστρατίου είναι γιατρός, διευθυντής ΕΣΥ στη Θεσσαλονίκη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL