Τα ψέματα τελείωσαν, ο Τραμπ ορκίστηκε και υπέγραψε τα εκτελεστικά διατάγματα - πλαίσιο της πολιτικής του μανιφέστου του.
Πρώτος στόχος; Οι δημόσιες επενδύσεις. Οι ΗΠΑ θα αναγεννηθούν «μέσα από τις στάχτες τους», το New Deal, επινόηση του Δημοκρατικού Ρούζβελτ υπό το mentorship του Κέυνς, τα έχει όλα και συμφέρει από τον οικοδομικό εργάτη έως τον οικοδομικό διακεκριμένο εργοδότη (εργολήπτη). Είναι η αλάνθαστη συνταγή «επανεθνικοποίησης» της οικονομίας. Τι πιο δημοφιλές, ιδεολογικά αποφορτισμένο γαρ;
Επόμενο ή παράλληλο βήμα; Ο «επαναπατρισμός» της παραγωγής, από το iPhone έως τη Chevrolet. Οι πενήντα Πολιτείες έχουν τη θεσμική και χωροταξική δυνατότητα να διαμορφώσουν ζώνες ποικίλα θελκτικές για επίδοξους βιομηχανικούς επενδυτές, ιδίως στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές τους. Προς τι λοιπόν η μακρινή Κίνα, η οποία σημειωτέον είναι δικαιούχος του μεγαλύτερου μέρους του αμερικανικού δημοσίου χρέους;
Αρκεί να λάβει κανείς υπ’ όψη του πως η Δύση άρχισε, ήδη από το πρώτο ήμισι του 19ου αιώνα, να φαντάζει θελκτική στη συνείδηση του κάθε επίδοξου «νοικοκύρη» ως προταθείσα σαν «Γη της Επαγγελίας» από την προπαγάνδα της αμερικανικής κυβέρνησης. Η άγρια, υπό χωροτάκτηση από τη γεωγραφική υπηρεσία του Ενωσιακού Στρατού (αγγλ. Union Army), γη της Δύσης σήμανε το κίνητρο - θεμέλιο του ανελέητου ανταγωνισμού για το Dream West, για το πρωτόλειο «αμερικανικό όνειρο». Ο «νοικοκύρης» δεν δίσταζε να μετατραπεί σε πιστολέρο για να φτάσει όσο πιο δυτικά ήταν δυνατό για να κατοχυρώσει (αγγλ. claim), με την «πιστοποίηση» του στρατού, όση γη θωρούσε. Αυτός ο αιματηρός ατομικισμός συνέφερε το κράτος διότι συνέδραμε το έργο του τελευταίου στον εξανδραποδισμό των ιθαγενών Ερυθροδέρμων. Ως θεματοφύλακας του ιδιωτικού ανταγωνισμού αξιοποιήθηκε η «ένστολη» τάξη. Τι πρωτότυπο!
Επ’ αυτής της «κουλτούρας» επιθυμεί να «οικοδομήσει» την πολιτική του ο Τραμπ. Απο-παγκοσμιοποίηση της οικονομίας για δική μας ευχαρίστηση, δηλαδή. Θα κλειστούμε στα τέσσερα τοιχία του οίκου μας και θα ανταγωνιστούμε ο ένας τον άλλο ανηλεώς μέχρι ότου να βρούμε τον βηματισμό μας ως «εθνική» πλέον οικονομία. Στην ανάγκη θα προβούμε σε επιλεκτικό dumping των θεωρούμενων «τοξικών» προϊόντων των ξένων οικονομιών.
Ήδη η διοίκηση Τραμπ ξεκίνησε να επανεξετάζει τη Συνθήκη NAFTA (North American Free Trade Association) για την ελεύθερη διακίνηση αγαθών αναμεταξύ ΗΠΑ, Καναδά, Μεξικού. Εάν, λ.χ., τα μεξικανικής προέλευσης Mercedes, BMW, VW, Fiat δασμολογηθούν, το πιθανότερο θα είναι το Μεξικό, μια αισθητά ασθενέστερη οικονομία, να απαντήσει με επίσης επιλεκτικό dumping. Εν τοιαύτη περιπτώσει, το μέλλον των Cadillac, Lincoln, Ford, Chevrolet, Lancia - Jeep στις αγορές του λατινοαμερικανικού κώνου προμηνύεται δυσοίωνο.
Το Μεξικό ως συνυπογράψαν κράτος-μέλος της Συνθήκης LAFTA (Latin American Free Trade Association) αποτελούσε ανέκαθεν τον «διακομιστή» των αμερικανικών βιομηχανικών προϊόντων στη λατινοαμερικανική υπο-ήπειρο. Στη δεκαετία του ’90 ο ρόλος αυτός είχε αναγάγει το Μεξικό σε στρατηγικό παίχτη της περιοχής με σημαντικά οφέλη για την οικονομία του. Τα ομόλογα μεξικανικού Δημοσίου είχαν εν έτει 1999 αναδειχθεί διεθνώς στο επίπεδο των ασφαλέστερων επενδύσεων χαρτοφυλακίου.
Η «άσπονδη» φιλία ΗΠΑ - Μεξικού είναι παλαιά, ανάγεται στα χρόνια του πρώτου αμερικανο-μεξικανικού πολέμου του 1836, που έληξε με «έντιμο συμβιβασμό» μεταξύ των Αγγλοσαξώνων (ισπ. Anglos) οπλαρχηγών - αυτονομιστών του Τέξας και του παλινορθωθέντος Μεξικανού προέδρου - αρχιστρατήγου Σάντα Άννα, κατόπιν της «επιτυχούς» πολιορκίας - σφαγής του οχυρού Άλαμο από τον μεξικανικό στρατό. Το Τέξας τηρήθηκε αυτοδιοικούμενη δημοκρατία, ζώνη ελευθέρου εμπορίου και επενδύσεων, μέχρις ότου στα 1844, κατά τον δεύτερο αμερικανο-μεξικανικό πόλεμο, οι νικητές Αμερικανοί να το προσαρτήσουν, διά της ισχύος του πυρός, στις ΗΠΑ μαζί με τη (βόρεια) Καλιφόρνια, την Αριζόνα και το Νέο Μεξικό, εδάφη που απέσπασαν από το Μεξικό, για να δημιουργήσουν μια ευρύτερη ζώνη ελευθέρας διακίνησης αγαθών με πρόσβαση και από τους δύο εκατέρωθεν ωκεανούς. Οι νέες αυτές χώρες, προσκυρωμένες στον old South, πετύγχαναν ακριβώς αυτό.
Η «εθνικόφρων», προληπτικά αμυντική οικονομική πολιτική Τραμπ έχει κατ’ εξοχή γεωπολιτικό πρόσημο. Ώς το σημείο αυτό, πολλά μπορούν να γίνουν κατανοητά, ενδεχομένως και σεβαστά. Εάν όμως η διοίκηση Τραμπ εμμείνει στη μονομερή ανέγερση του τείχους που θα εκτείνεται καθ’ όλο το μήκος της νότιας ακτής, δαπάναις του εξαθλιωμένου λαού του Μεξικού, ο τρίτος αμερικανο-μεξικανικός πόλεμος θα είναι η αναπόφευκτη συνέπεια και δεν προβλέπεται «ψυχρός».
*Ο Δημήτρης Π. Κυριακαράκος είναι δικηγόρος LL.M. (London Metropolitan University) Διεθνούς και Συγκριτικού Δικαίου Οικονομίας και Εμπορίου
