Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.3°C24.2°C
3 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C24.7°C
4 BF 37%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C23.8°C
2 BF 58%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.6°C21.0°C
2 BF 75%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.4°C
3 BF 35%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Περί Αριστεράς και φεμινισμού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Περί Αριστεράς και φεμινισμού

Η εφημερίδα “Εποχή”, στο πρωτοχρονιάτικο φύλλο της, δημοσίευσε συνέντευξη του Αλμπέρτο Γκαρθόν, συντονιστή της Ενωμένης Αριστεράς της Ισπανίας, με θέμα την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Ένα από τα ερωτήματα αφορούσε την περιορισμένη απήχηση της Αριστεράς στα θύματα της παρατεταμένης λιτότητας. Αν λοιπόν δεν το είχατε σκεφτεί, ένας από τους κύριους λόγους αυτής της τάσης είναι η στροφή της Αριστεράς στον φεμινισμό (και την οικολογία), την οποία ο Γκαρθόν θεωρεί μεν “απολύτως αναγκαία”, αλλά σημειώνει ότι έγινε με τίμημα την “εγκατάλειψη της καθημερινής και υλικής εμπειρίας των λαϊκών τάξεων”. Πέρα από το γεγονός ότι ο Γκαρθόν είναι από τα ηγετικά στελέχη της ευρωπαϊκής Αριστεράς (ας θυμηθούμε και το προεκλογικό σύνθημα "SYRIZA-Unidos Podemos Venceremos"), η άποψη αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η εφημερίδα επιλέγει να την προβάλλει με μεγάλα γράμματα - ένα από τα τρία αποσπάσματα που προβάλλει. Σε αντίστοιχο μήκος κύματος, πληθαίνει και η αρθρογραφία, ακαδημαϊκή και μη, γύρω από τη δεινή κατάσταση της “λευκής εργατικής τάξης”, καθώς οι πολιτικές, και της Αριστεράς, εστιάζουν στις “μειονότητες”, οριζόμενες ως προς διάφορα κριτήρια ως τέτοιες (βλ. και άρθρο του S. Kuper από τους “Financial Times”, δημοσιευμένο στην “Αυγή” της 4 Ιανουαρίου 2017).

Σε μια πρώτη ανάγνωση, τέτοιες διατυπώσεις υπονοούν ότι η Αριστερά έχει εστιάσει σε ζητήματα "δευτερεύουσας σημασίας", παραβλέποντας το κύριο, δηλαδή την "ταξική πάλη" και τις "λαϊκές τάξεις". Επιπλέον, υπονοούν ότι ο φεμινισμός, έτσι γενικά και αδιαφοροποίητα, είναι εκείνος που οδήγησε την Αριστερά να γενικολογεί αφ' υψηλού και να εγκαταλείψει τη δουλειά στο πεδίο, εκεί όπου διαμορφώνεται η καθημερινότητα των λαϊκών τάξεων. Να ξεχάσει δηλαδή τις δικές της παραδόσεις και πρακτικές πολιτικής δουλειάς μέσα από τις οποίες μπορούσε να προσεγγίσει και να προσελκύσει τα λαϊκά στρώματα εκεί όπου διαμορφώνεται η καθημερινή εμπειρία: στους τόπους δουλειάς, στις γειτονιές, στα σπίτια (πόρτα - πόρτα), στους νέους/εικονικούς χώρους επικοινωνίας. Αντίθετα, τουλάχιστον στα καθ' ημάς, η Χ.Α. έχει επιδοθεί σε καθημερινές εξορμήσεις στις γειτονιές και στα συνοικιακά καφενεία. Εκεί, τα μέλη της όχι μόνο ζυμώνονται με την εμπειρία των λαϊκών τάξεων, αλλά βρίσκουν και κατάλληλο έδαφος για άμεσες παρεμβάσεις και οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης. Ταυτόχρονα, συμβάλλουν στην αναπαραγωγή μιας ανδρικής κουλτούρας καθημερινότητας, η οποία κατασκευάζει "άλλους" και τους περιθωριοποιεί, μεταξύ αυτών και το λεγόμενο "μισό του ουρανού" που δεν βρίσκεται στα καφενεία.

Στα χρόνια της κρίσης έχουν συμβεί σημαντικές αλλαγές στα στρώματα που αποτελούσαν (και εν δυνάμει εξακολουθούν να αποτελούν) την κοινωνική βάση της Αριστεράς. Ο φεμινισμός, που τώρα ενοχοποιείται για την απομάκρυνση από αυτά, τουλάχιστον κατά το μέρος του που συνομιλεί με την Αριστερά, έχει διατυπώσει σημαντικές αναλύσεις σε ζητήματα αναγνώρισης αλλά και αναδιανομής, επισημαίνοντας τις έμφυλες και εθνοτικές πλευρές των αλλαγών. Αλλαγών οι οποίες έχουν αποκαλύψει πέρα από κάθε αμφιβολία την πολυδιάσπαση της "εργατικής τάξης" (και των λαϊκών στρωμάτων) ανέκαθεν αλλά και σήμερα. Η εκμετάλλευση παίρνει ακραίες μορφές στη βάση του φύλου, της εθνότητας, της ηλικίας κ.λπ. (το αμήχανο κ.λπ. εδώ υπονοεί ότι η επινοητικότητα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού είναι ανεξάντλητη). Ένα σύγχρονο "εμείς" δεν μπορεί παρά να συγκροτηθεί με αυτό το δεδομένο.

Καθώς η "ακτινοβολία των ιδεών" έχει κι αυτή ξεθωριάσει μέσα στη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού και του εχθρικού σφυροκοπήματος από τα ΜΜΕ, η ενσώματη παρουσία εκεί που η λιτότητα δαγκώνει αποτελεί sine qua non μιας αριστερής πολιτικής - ή θραυσμάτων πολιτικής, όπου και όσο είναι δυνατό. Η πολιτική δουλειά στο πεδίο και όχι η ρητορική των εικασιών μπορεί να αποκαλύψει την καθημερινή εμπειρία των λαϊκών στρωμάτων, υλική και μη, αλλά και τις πολύ υπαρκτές διαφοροποιήσεις εντός τους και να συμβάλει στη δύσκολη πλέον οικοδόμηση εμπιστοσύνης και συνανήκειν. Οι πρακτικές του φεμινισμού έχουν πολλά να πουν στην κατεύθυνση αυτή, αλλά δεν αποτελούν πλέον μέρος της όποιας αριστερής πολιτικής, παρ’ ότι δεν υπάρχει πολιτική "ουδέτερη φύλου". Αν η απήχηση της Χ.Α. είχε σχέση με τη στροφή της καθ' ημάς Αριστεράς (με τις πολλαπλές της αποχρώσεις) στον φεμινισμό, μάλλον θα είχαμε περιορισμένη έως ανύπαρκτη παρουσία της Ακροδεξιάς στη χώρα μας. Γιατί, δυστυχώς, η Αριστερά στα χρόνια της κρίσης και των Μνημονίων έχει απομακρυνθεί ακόμη και από τα στοιχειώδη προτάγματα και αιτήματα του φεμινισμού ακόμη και στη ρητορική της.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL