Οι δικαστικές πλάνες, καθώς και οι αποφάσεις σκοπιμότητας, αποτελούν τα μελανότερα σημεία της απονομής δικαίου.
Σαν σήμερα πριν από 122 χρόνια καταδικάστηκε ο πιο γνωστός αθώος, ο Γάλλος λοχαγός Αλφρέδος Ντρέιφους. Το 1894 συλλαμβάνεται κατηγορούμενος για προδοσία με επιβαρυντικό στοιχείο την ομοιότητα του γραφικού του χαρακτήρα με εκείνον του συντάκτη επιστολής, στην οποία υποσχόταν αναφορές για απόρρητα ζητήματα στον στρατιωτικό ακόλουθο της γερμανικής πρεσβείας.
Σε παρωδία δίκης, με παρεμβάσεις του υπουργού των Στρατιωτικών, ο Ντρέιφους καταδικάζεται σε καθαίρεση και ισόβια κάθειρξη, σε καθεστώς πλήρους απομόνωσης, στο Νησί του Διαβόλου της Γαλλικής Γουιάνας.
Το 1896, εμφανίζεται πανομοιότυπη επιστολή, με τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα, κάτι που αποδεικνύει περίτρανα πως ο συντάκτης είναι άλλος!
Γίνεται προσπάθεια συγκάλυψης του σπουδαίου αυτού γεγονότος, αλλά ο Ντρέιφους θα βρει πολλούς υποστηρικτές, ανάμεσα στους οποίους τον Εμίλ Ζολά. Ο διάσημος συγγραφέας απευθύνει ανοιχτή επιστολή στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, το περίφημο «Κατηγορώ», ενέργεια που θα τον οδηγήσει στη φυλακή, αλλά θα έχει ως αποτέλεσμα την επανάληψη της δίκης Ντρέιφους. Το 1906 το εφετείο δίνει τέλος στην πολύκροτη υπόθεση και η Βουλή ψηφίζει νόμο με τον οποίο αποκαθιστά πλήρως τον Γάλλο αξιωματικό.
Αν ο Ντρέιφους έμεινε στην Ιστορία από το «Κατηγορώ» του Ζολά, ο Αφροαμερικανός πυγμάχος Ρούμπιν Κάρτερ έγινε περισσότερο γνωστός από την ταινία και το ομώνυμο τραγούδι του Μπομπ Ντίλαν «Χάρικεϊν». Ο Κάρτερ καταδικάστηκε το 1966 και πέρασε 19 χρόνια στη φυλακή για μια τριπλή ανθρωποκτονία που δεν διέπραξε. Μοναδικοί κατήγοροι δύο λευκοί, οι οποίοι προσπαθούσαν να κάνουν ληστεία κοντά στο σημείο που έγιναν οι φόνοι.
Το 1944 ένας άλλος Αφροαμερικανός, ο 14χρονος Τζορτζ Στίνι, εκτελέστηκε στην ηλεκτρική καρέκλα για τον φόνο δύο κοριτσιών. Ύστερα από έρευνες που άρχισαν το 2004 και ολοκληρώθηκαν το 2014 εντοπίστηκε μάρτυρας που γνώριζε το άλλοθι του 14χρονου και δεν εμφανίστηκε ποτέ στη δίκη. Ο σιδερολοστός, με τον οποίο υποτίθεται ότι σκότωσε τα κορίτσια, ήταν πολύ βαρύς για να τον είχε σηκώσει τόσες φόρες ο ισχνός Στίνι. Ο δικηγόρος δεν ήθελε να πάει κόντρα στο λαϊκό αίσθημα, η δε ομολογία του νεαρού αποσπάστηκε κάτω από ανορθόδοξες συνθήκες. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, το δικαστήριο αναίρεσε την καταδίκη του Στίνι εβδομήντα χρόνια μετά τον θάνατό του.
Το 1986 ο Μάικλ Μόρτον κατηγορείται ότι ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου τη σύζυγό του, παρουσία του τρίχρονου γιου τους. Αν και απουσιάζουν αποδεικτικά στοιχεία, καθώς και σοβαρό κίνητρο, καταδικάζεται και θα μείνει 25 χρόνια στη φυλακή. Το 2011, έπειτα από πολυετή έρευνα, οι δικηγόροι του καταφέρνουν να τον αθωώσουν. Ο κατήγορος, ο οποίος είχε αποκρύψει στοιχεία, τιμωρείται με πενθήμερη φυλάκιση και πρόστιμο 500 δολαρίων...
Εντελώς διαφορετικές είναι οι περιπτώσεις πολιτικών διώξεων όπου η καταδίκη των κατηγορουμένων δεν οφείλεται σε πλάνη, αλλά σε μεθόδευση.
Αν και η Δικαιοσύνη οφείλει να είναι τυφλή, σε ορισμένες περιπτώσεις βλέπει και παραβλέπει...
