Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
20.2°C23.5°C
2 BF 43%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
20 °C
16.6°C22.9°C
2 BF 45%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C21.5°C
2 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.1°C
1 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
17.9°C17.9°C
0 BF 59%
Υπάρχει λόγος / Το ανελέητο "πνεύμα" των Χριστουγέννων
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Υπάρχει λόγος / Το ανελέητο "πνεύμα" των Χριστουγέννων

Ορυμαγδός αγάπης για τον πλησίον κατακλύζει αυτές τις μέρες τον κόσμο της Χριστιανοσύνης εν όψει της γέννησης του Θεανθρώπου. Οι πάντες αγαπούν και ενδιαφέρονται για τον Άλλον, σ’ ένα μεγάλο καζάνι όπου ανακατεύονται τα πάντα: η ειλικρίνεια της πρόθεσης, η «ύποπτη» και κερδώα για τον προσφέροντα αγάπη, η αλληλεγγύη με την «αλληλεγγύη», η άδολη και αθώα προσφορά με μια γερασμένη και κάκιστης ποιότητας φιλανθρωπία, η αυτοθυσία με μια εκ του ασφαλούς «αγάπη». Και τόσα άλλα, σ’ ένα σύστημα που μπορεί να εκμεταλλευτεί τα πάντα, μετατρέποντας (σαπίζοντας τον μέσα κόσμο των πάντων) ακόμα και τα ευγενέστερα των συναισθημάτων σε εμπορεύσιμο γλυκασμό. Έναν γλυκασμό που εκτονώνει κάθε μορφής και υφής αντίδραση σε όλα όσα προκαλούν την πεπερασμένη αγάπη, που περισσότερο απενοχοποιεί πάρα λύνει προβλήματα.

Βεβαίως, ακούω κιόλας την αντίρρηση: «Φαντάσου και να μην υπήρχαν όλα αυτά». Σωστό κι αυτό. Ποιος θα είχε αντίρρηση να απαλυνθεί, να αφαιρεθεί λίγη οδύνη από την ψυχή και το μυαλό των κατασπαραγμένων. Αρκεί όμως να μην ξεχνάμε ότι καμιά φιλανθρωπία δεν έλυσε προβλήματα, μα και καμιά έκφραση αλληλεγγύης δεν είναι λυσιτελής αν δεν συνοδεύεται από τον ασίγαστο και ακατάπαυστο αγώνα εναντίον εκείνων των αντιλήψεων που ρημάζουν τον κόσμο και δημιουργούν τις τεράστιες στρατιές των απεγνωσμένων. Και μην ξεχνάμε ότι αυτές οι στρατιές είναι εδώ. Πουθενά αλλού. Και καμιά περιοδική σε τακτά διαστήματα αγάπη μπορεί να τους σώσει αν δεν πολεμηθεί η μήτρα του τέρατος που γεννάει τέρατα.

Έγραφε πριν από πολλά χρόνια ο Βασίλης Βασιλικός (ούτε θυμάμαι σε ποιο βιβλίο του) πως «το να ελεήσεις έναν φτωχό δεν σε ελαφρώνει από το βάρος της παγκόσμιας ενοχής σου». Θυμάμαι, τότε στα ιερά διαβάσματα της πρώτης - πρώτης νιότης με είχε ταράξει. Ήταν κάτι σαν αποκάλυψη ευθύνης. Κι από τότε δεν το ξέχασα. Διαφορετικά είναι σαν να σκεπάζεις την ενοχή με ωραία λόγια και να την αποκοιμίζεις μέσα στη θαλπωρή μιας παραμυθένιας και «αναψυκτικής» αγάπης που αξίζει τόσο όσο μια πομφόλυγα που ανεβαίνει και σκάει στην επιφάνεια (πάντα σ’ αυτή την αφόρητη και ανάλγητη επιφάνεια) ενός αναψυκτικού. Αυτού του αναψυκτικού συστήματος που σου αρπάζει ό,τι καλύτερο έχεις, το απομυζά προς όφελός του και σου αφήνει τις φυσαλίδες για να τις χαρίσεις -ως παραπλήρωμα της ελεεινής ευτυχίας- στους ιθαγενείς της ακατάσχετης οδύνης.

Και ήταν και ο Γιάννης Ρίτσος που το πήγε το πράγμα ακόμα βαθύτερα μιλώντας για το χέρι που «θα δουλεύει και θα αμείβεται με τη σεμνή αξιοπρέπεια πως σκάβει, γράφει, δίνει και αξίζει να πάρει». Και έλεγε ο Γιάννης Ρίτσος πως το χέρι που εργάζεται για να δώσει (σε στίχους υψηλής πολιτικής και αισθητικής ακρίβειας) έχει χάσει «το στρεβλό σχήμα της κλοπής, της επαιτείας, της παράκλησης, της ελεημοσύνης». Ακούς; Στο ίδιο στρεβλό σχήμα της ιστορίας, μας λέει ο ποιητής, ανήκει και ο επαίτης που τον ξέβρασαν μυριάδες κύματα στις εσχατιές της ύπαρξης και της κοινωνικής μορφολογίας, αλλά και εκείνος που τον ελεεί. Στο ίδιο στρεβλό σχήμα της ιστορίας ανήκουν και εκείνος που κλέβει (κύριος οίδε κάτω από ποιες συνθήκες, άλλωστε και ο Γιάννης Αγιάννης έκλεβε) και εκείνος που παρακαλεί, άρα είναι γονατιστός, στερημένος από κάθε αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια. Δεν μας αξίζει το στρεβλό, λέει ο Γιάννης Ρίτσος. Μας αξίζει το χέρι, το δικό μας χέρι, το χέρι όλων των ανθρώπων που «θα τείνεται τίμιο και σίγουρο και ίσιο μέσα στο χέρι της ζωής». Αυτό νομίζω πως είναι η αληθινή αλληλεγγύη και η αληθινή αγάπη για τις οποίες αξίζει να αγωνιζόμαστε. Αυτή η ισοτιμία, το χέρι με χέρι, που χρειάζεται η συνθήκη της ισότητας. Κι αν, έτσι, μιλάμε για αγάπη, τότε την εννοούμε ως το να εργάζεσαι με αγάπη για την ανατροπή. Ώστε το φως να μην είναι απλώς ένα άστρο, αλλά ένα φως που θα στρογγυλεύει μέσα στην παλάμη μας «σαν ένα διάφανο, χλιαρό αυγό μιας αιώνιας γέννησης», πάντα κατά τον Γιάννη Ρίτσο.

Ακόμα και με χίλιες κουβέρτες αν σκεπάσεις όλους τους πρόσφυγες, το έργο της αγάπης θα είναι ημιτελές, αν δεν πολεμήσεις την παγωνιά που σκορπίζει στον κόσμο το αποθηριωμένο κέρδος. Δεν φτάνει η αλληλεγγύη στον άνεργο αν δεν πολεμήσεις τις αιτίες που δημιουργούν την ανεργία. Τη νεοφιλελεύθερη ανεργία, για να μην ξεχνιόμαστε, όπου η αγορά, η κυνική χυδαιότητα των αγοραίων αριθμών, στην οποία ομνύουν Μητσοτάκηδες, Γεωργιάδηδες και τα λοιπά, λύνει τα πάντα δια των αυτοματισμών που μυρίζουν αίμα και κρότο οστών από τις ζωές που συνθλίβονται. Τα Χριστούγεννα δεν είναι λύση. Τα Χριστούγεννα -επειδή πάντοτε ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις- είναι μέρος του προβλήματος.

Γιατί, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, «αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι», όπως εξαίσια υπέδειξε ο Τάσος Λειβαδίτης, αυτό είναι το άγριο «πνεύμα» των Χριστουγέννων που σαρώνει τη γη. Και είναι ένα ανελέητο «πνεύμα». Ένα πνεύμα χωρίς νεύμα. Ένα πνεύμα απηνούς κρυψίνοιας -διά της αγάπης- περί του τι ακριβώς συμβαίνει στον κόσμο. Πίσω από τον ρακένδυτο κρύβεται ένας οικονομικός εγκληματίας. Πίσω από τον πρόσφυγα κρύβεται ο πετρελαιάς υπουργός εξωτερικών του Τραμπ, Ρεξ Τίλερσον. Πίσω από την Coca-Cola κρύβεται ο θάνατος από δίψα εκατομμυρίων παιδιών. Πίσω από τις προσφορές τροφίμων σε χαμηλή τιμή, έτσι που να γίνεται παρανάλωμα (και όχι απλώς ανάλωμα) η τιμή και η αξιοπρέπεια, στον βωμό του υπερτροφικού μικροαστισμού, κρύβεται το τέρας της πείνας και της φτώχειας που καταπίνει λαούς, μαζί με τη γλώσσα τους και τον πολιτισμό τους.

Έλεος, επιτέλους!!

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL