Το σκονισμένο βιβλίο στη μόνιμα ατακτοποίητη βιβλιοθήκη μου περίμενε υπομονετικά. Αναζητώντας κάτι άλλο, το είδα, το πήρα στα χέρια μου και δεν το άφησα παρά μόνο όταν διάβασα και την τελευταία σελίδα. Το περίτεχνο σμίξιμο του ρεπορτάζ, των αποκρυσταλλωμένων απόψεων, των λογομαχιών, της δημιουργικής στιγμής λογοτεχνών που έχουν περάσει στη σφαίρα του θρύλου, καθώς και οι προσωπικές εμπειρίες ενός ανθρώπου που, ως παιδί, αντίκρισε τον θάνατο κατάματα, προσφέρουν κάτι μοναδικό!
Το βιβλίο «Η Φιλοσοφία της Ζωής», (εκδόσεις Έσοπτρον, 2003), αποτελεί καρπό επίπονης προσπάθειας του Νίκου Χατζηευαγγέλου (1913-1985) και εκδόθηκε μετά τον θάνατό του από την κόρη του.
Για πέντε ολόκληρα χρόνια (1935-1940) προσπαθεί να προσεγγίσει 56 επιφανείς των τεχνών και των γραμμάτων του Μεσοπολέμου, αναζητώντας απαντήσεις σε επτά φιλοσοφικά ερωτήματα. Οι 42 θα απαντήσουν. Οι 14 θα αρνηθούν...
Οι συζητήσεις με τον Βάρναλη, τον Ξενόπουλο, τον Καζαντζάκη, την Πολυδούρη, τον Παλαμά έχουν τόση ζωντάνια, που νιώθεις πως είσαι και εσύ εκεί. Ευγενικοί οι περισσότεροι, αλλά όχι πολύ πρόθυμοι, τον παίδεψαν ώσπου να του δώσουν το υλικό που ζητούσε.
Με υπερηφάνεια παρουσιάζει το απόφθεγμα του Νίκου Καζαντζάκη «Να μη φοβάσαι τίποτα, να μην ελπίζεις τίποτα, να 'σαι λεύτερος», το οποίο, σε πρώτο πρόσωπο, είναι γραμμένο στον τάφο του μεγάλου ποιητή. Χαρακτηριστική της κοσμοθεωρίας του είναι και η απάντηση σε σχετικό ερώτημα: «Η θρησκεία, τα θρησκευτικά δόγματα είναι απαραίτητα σε όσους δεν αντέχουν να δουν την άβυσσο γυμνή».
Προφητικός ο Γεώργιος Δροσίνης, θα αντικρούσει τον χαρακτηρισμό «κορυφαίος», λέγοντας ότι «Είναι άγνωστο ποιος θα... 'κληρωθεί' ύστερα από πολλά χρόνια από τους ποιητές της εποχής μας και θα μείνει στην Αθανασία». Σε μεταγενέστερο σχόλιο ο Χατζηευαγγέλου αναφέρει: «Σήμερα, που βλέπω ότι έχει... 'κληρωθεί' ο Καβάφης, καταλαβαίνω πολύ καλύτερα την άποψη του Δροσίνη».
Λιγόλογος, σε βαθιά γεράματα ο Κωστής Παλαμάς, θα του απαντήσει έμμετρα!
Δεν ήταν από όλους ευπρόσδεκτος. «Και γιατί να σου δώσω εγώ το μυαλό μου να το εμπορευτείς εσύ;» τον αποπήρε ο Σπύρος Μελάς, ενώ μάλλον ειρωνικά τον αντιμετώπισε ο Γιώργος Σεφέρης: «Αφού σου έχουν απαντήσει τόσοι και τόσοι, τι να την κάνεις τη δική μου γνώμη;».
Θαυμαστής του Κώστα Βάρναλη, τον αγκαλιάζει και τον φιλάει όταν τον πρωτοσυναντά, με αποτέλεσμα να κεντρίσει την προσοχή του ασφαλίτη που παρακολουθούσε τον αριστερό ποιητή. Ο Βάρναλης ήταν ένας από εκείνους που δεν απάντησε, επειδή, όπως εξήγησε κοινός γνωστός τους, οι μαρξιστικές ιδέες που θα ανέβλυζαν μέσα από τα λεγόμενά του θα είχαν αντίκτυπο στα σκληρά χρόνια της μεταξικής δικτατορίας και στον νεαρό δημοσιογράφο!
Αρκετά χρόνια πριν, ο Νίκος Χατζηευαγγέλου, 15χρονο ανέμελο παιδί, θα αρρωστήσει και θα νοσηλευτεί στο «Σωτηρία». Θα φτάσει κοντά στον θάνατο, αλλά και θα τρομάξει όταν θα δει παρατημένους στον διάδρομο σε φορείο νεκρούς, με την επιθανάτια αγωνία αποτυπωμένη στα πρόσωπά τους. Ο θάνατος θα αποτελέσει αφετηρία φιλοσοφικού στοχασμού.
Στο σανατόριο νοσηλεύεται και η Μαρία Πολυδούρη, την οποία θα επισκεφτεί για να λάβει την προτροπή: «Να γράφετε αυτό που νιώθετε, όπως το νιώθετε. Μη σας επηρεάσει κανένας. Μην ακούσετε ποτέ κανέναν».
