Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Χωρίς κανένα αντίκρισμα;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Χωρίς κανένα αντίκρισμα;

Francis Picabia,Girl Born without a Mother,1916-17

Παραμονή του Πολυτεχνείου, βρισκόμαστε στο αμφιθέατρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ και παρακολουθούμε περίλυποι μια μεγάλη ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών και μεταδιδακτόρων να περιγράφει με κρυστάλλινο λόγο τα προβλήματά της: πρώτον, ότι η μεγάλη πλειονότητά τους δεν έχει πια μισθό ή υποτροφία και παρ’ όλα αυτά εξακολουθεί να εργάζεται δεκάωρα και δωδεκάωρα, γιατί αγαπούν τη δουλειά τους και ελπίζουν σε κάποιο θαύμα˙ δεύτερον, ότι οι ευθύνες που έχουν αναλάβει δεν τους επιτρέπουν καν να κάνουν δεύτερη δουλειά (στο ντιλίβερι, ας πούμε, ή σε άλλα... πολύ δημιουργικά), όπως άλλοι συνάδελφοι τους που κάνουν το διδακτορικό στις θεωρητικές επιστήμες˙ τρίτον, ότι όσο περνάνε οι μέρες, οι μήνες, τα χρόνια, τόσο επιβαρύνονται στις κρατήσεις τους (αν και όποτε βρουν έναν μισθό)˙ τέταρτον, ότι όσο αυξάνεται ο «εφεδρικός στρατός» των νέων επιστημόνων, τόσο δυσκολότερο γίνεται να βρουν κάποτε δουλειά στο μέλλον. Το αξιοπερίεργο είναι ότι εξακολουθούν να παράγουν έργο, να δημοσιεύουν, να σκέφτονται και να κάνουν μικρά θαύματα στη δουλειά τους μαζί με τους πιο ηλικιωμένους επιβλέποντες-ερευνητές που εργάζονται στο ίδιο ινστιτούτο.

Η εικόνα μού είναι οικεία, γιατί το ίδιο συμβαίνει και στο πανεπιστήμιο που υπηρετώ. Το ίδιο ακριβώς δράμα εξελίσσεται στο πλαίσιο της ερευνητικής μου ομάδας σε καθημερινή βάση. Οι Γάλλοι και οι Βέλγοι συνάδελφοι που είναι μαζί μου στη συζήτηση στο Παστέρ δοκιμάζουν όμως μια δυσάρεστη έκπληξη. Και μας εξηγούν ότι στις χώρες τους η απλήρωτη εργασία στο πανεπιστήμιο και στα ερευνητικά κέντρα απαγορεύεται πλέον διά νόμου. Απορούν και εξίστανται οι άνθρωποι με την όλη κατάσταση. Πιο πριν κουβεντιάζαμε για τον Τράμπ, τώρα όμως όλη η συζήτηση έχει επικεντρωθεί στο μέλλον της Ευρώπης.

Μην μπορώντας να βρω κάτι πιο έξυπνο και πιο αισιόδοξο να πω, ανοίγω κουβέντα για το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) που φτιάξαμε με τον Κώστα Φωτάκη. Αλλά κι εκεί τ’ ακούω, γιατί δεν μασάει πλέον η κατσίκα ταραμά. Οι φοιτητές -και οι μεγαλύτεροι- είναι επιφυλακτικοί έως καχύποτοι. Μου παραθέτουν τις τεχνικές αστοχίες, τους αριθμούς που δεν βγαίνουν, τα κακά προηγούμενα που παρελθόντος, τα «ανεξήγητα» του παρόντος και τα θολά του μέλλοντος. Παλιά καραβάνα εγώ στο ψηστήρι, τα μαζεύω κάπως και τους ρωτώ για τις δικές τους ευθύνες (δηλαδή την έλλειψη οργάνωσης και κινητοποίησής τους), εισηγούμενος μια πιο ενεργητική στάση. Αλλά μέσα μου ξέρω ότι η διαφορά ανάμεσα στο υλοποιήσιμο σχέδιο και σε (ακόμα μια) αυταπάτη είναι μια τρίχα πάχος. Αν δεν δουλέψουν όλα με μαθηματική ακρίβεια κι αν δεν ξεπεράσει ο νέος θεσμός την παράδοση των πελατειακών σχέσεων που μαστίζει το Δημόσιο, δεν θα υπάρξει φως. Μιλάμε άλλωστε για πολλούς, μα πάρα πολλούς, νέους επιστήμονες και για μια χώρα που βρίσκεται στο δόκανο της εποπτείας και στη φενάκη μιας ανάπτυξης που όλο έρχεται και όλο δεν λέει να ‘ρθει. Καλά λοιπόν τα σχέδια και τα προγράμματα, βάρδα να ‘χουν πραγματικό αντίκρισμα.

Και μιλώντας περί «αντικρίσματος», δύο πράγματα μου έρχονται στο μυαλό. Πρώτον, απ’ ό,τι διάβασα, ο Μπομπ Ντίλαν δεν πρόκειται να παραστεί στην απονομή του Νομπέλ Λογοτεχνίας επειδή... έχει άλλες υποχρεώσεις. Καλά τους κάνει! Γιατί, σου λέει, ποιος είσαι, κύριε Νόμπελ κομίτι; Τι αντιπροσωπεύεις; Τη «συλλογική σοφία» και το μέτρο της αληθείας που μοιράζει βραβεία με βάση τις ποσοστώσεις και τις πωλήσεις βιβλίων; Άσε με, χριστιανέ μου, να πάω να παίξω κανένα τραγούδι να αισθανθώ ζωντανός, όπως κάνω τόσα χρόνια.

Το δεύτερο που μου θυμίζει η λέξη «αντίκρισμα», ημέρες του Πολυτεχνείου, είναι η μάχαιρα του Λόγου ενός (παλιού - καλού) Σαββόπουλου: «Σχεδόν σαράντα πέντε ετών, με μπλοκ επιταγών χωρίς κανένα αντίκρισμα...». Στον εαυτό του και στην Αριστερά αναφέρεται. Όποιος μπορεί λοιπόν να λύσει αυτό το πρόβλημα (του αντικρίσματος) ας το λύσει. Όπως λέγαμε κάποτε οι ίδιοι (με αδικαιολόγητο ίσως στόμφο), «Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα». Για να μας δω τώρα!

Σπύρος Γεωργάτος, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL