«Ένα σύστημα υγείας στην υπηρεσία του λαού στελεχόμενου με όλες τις ειδικότητες, όχι προς όφελος των επιχειρηματιών υγείας». «Δεν μπορεί η χώρα που γέννησε την αρχαία τραγωδία να δαπανά τόσα λίγα χρήματα για τον πολιτισμό». «Όλα τα σχολεία με μόνιμο προσωπικό και όλες τις ειδικότητες» κ.λπ. κλπ. Αλλά και ενσταντανέ. «Οι 50 θέσεις να προκηρυχθούν ως Τ.Ε. και όχι Δ.Ε.».
Να πώς μπορούσε να λυθεί μια προγραμματική απόφαση κλαδικής ή τοπικής οργάνωσης μέχρι και το 2014. Και πράγματι αυτό που θυμάμαι από τη συγγραφή του προγράμματος του προηγούμενου συνεδρίου είναι μια χαρμόσυνη άθροιση επιθυμιών. Αυτονόητα ομάδες εργαζομένων, ατομικές ευαισθησίες, ειδικές κατηγορίες και ένας απέραντος αριθμός εξαιρέσεων συνέρραπτε το αχανές αφήγημα, το πρόγραμμα του προηγούμενου συνεδρίου. Ολόκληρο συγκροτημένο πάνω σε μια προϋπόθεση: έναν κουμπαρά από τον οποίο θα τράβαγε κανείς χρήματα για να δημιουργήσει το υπέρλαμπρο και ιδεατό οικοδόμημα. Αντιφάσεις, αντίδικα συμφέροντα παραταγμένα το ένα δίπλα στο άλλο χωνεύονταν στο μεγάλο ναι, στηριγμένο στο θησαυροφυλάκιο του Σκρουτζ.
Ένα μεγάλο μέρος κυβερνητικής εμπειρίας ξοδεύτηκε, εκτός των άλλων, για να γίνει κατανοητό 1) πως δεν υπάρχουν χρήματα αν δεν τα παράγεις και 2) στο πώς διάολο λειτουργεί αυτό το διοικητικό μηχάνημα: το υπουργείο, οι δημόσιες υπηρεσίες, οι φορείς, οι αυτοδιοικήσεις κ.λπ. Δηλαδή να γίνει κατανοητό πώς η πολιτική επιθυμία (να γίνει αυτό ή το άλλο) σχετίζεται με ένα συγκεκριμένο κονδύλι που πρέπει να αφαιρεθεί από κάπου.
Και ότι αυτό προϋποθέτει μια ιεράρχηση και μερικές υποχρεωτικές διοικητικές πράξεις -άρα έναν μηχανισμό που κάνει τη δουλειά του. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ότι η αυτονόητη πολιτική επιθυμία (να γίνει αυτό ή το άλλο) πρέπει να γίνει αντικείμενο εσωσυνδικαλιστικής και εσωκυβερνητικής διαπραγμάτευσης, πέρα απ' τη γενική διαπραγμάτευση με τρόικα κ.λπ. Η περίοδος «μωρού» πέρασε βίαια. Σήμερα είσαι σε μια πέτρινη αλήθεια με πολλούς συντρόφους που «χάθηκαν», με πολλές διαψεύσεις και ματαιώσεις, με πόλεμο με τα πολλαπλά συστήματα διαφθοράς που μια αριστερή αφέλεια τα θεωρούσε, τόσα χρόνια, ως εξαιρέσεις. Η αριστερή πολιτική επιθυμία γειώνεται σε μια «δεξιά» πραγματικότητα;
Το συνέδριο στήνεται, λοιπόν, πάνω στην ουσιώδη απορία: Τι μπορείς να προγραμματίσεις όταν υπάρχουν υπέρτερες δυνάμεις (η οικονομική αδυναμία της χώρας μας κυρίως) που έχουν προγραμματίσει, προσδιορίσει και κλειδώσει; Έχεις αρκετές «λύσεις» να επιλέξεις. Μια λύση είναι να εκτιναχθείς απ' το σοκ στην προσχώρηση, στην αναπότρεπτη πραγματικότητα, που την κάνεις επιθυμητή ακριβώς επειδή είναι αναπότρεπτη. Όπως έπαθε η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία κυρίως μετά το 1990.
Η άλλη λύση είναι να απογειωθείς σε μια αυτοτύφλωση ή σε ένα περιθώριο. «Ας τα κάνουν οι άλλοι που είναι βρόμικοι». Η άλλη λύση (όπως έγραφα την προηγούμενη Κυριακή) είναι να νιώθεις δικαιωμένος από τη χαμηλότατη ποιότητα αυτών που σε μισούν. Η άλλη λύση είναι να συμφιλιωθείς. «Αυτή είναι η ζωή, τι μπορώ να κάνω». Η άλλη λύση είναι να ζεις με τύψεις, μέχρι που κι αυτές να γίνουν ένα απλό τέχνασμα εσωτερικής εξισορρόπησης.
Η άλλη είναι να διακρίνεις ανάμεσα στα βράχια το καίριο, να κάνεις τολμηρά και ευφάνταστα την ανάταξή του (αφού ολόκληρη η πραγματικότητα είναι χτισμένη για να αποτρέψει το καίριο και αγαθό): οργάνωση του κράτους για να γίνει λειτουργικό, σπάσιμο νοοτροπιών και μιας κακομαθημένης απαιτητικότητας (συνήθως από τους πιο βολεμένους), διέξοδο και χώρο στους νέους και ιδίως τους μορφωμένους (πριν απαξιωθούν τα προσόντα τους). Οικονομία στα μέτωπα - όχι όλα μαζί.
Η μικρή διάσπαρτη διαφθορά είναι τεράστια λόγω της έκτασής της, αλλά και εύληπτη απ' τον πολίτη. Χάνεις τη μάχη με το ΑΤΜ, κερδίζεις τη μάχη με το κλεφτρόνι δημοσίων χρημάτων και τον εκβιαστή. Αυτή η διαμήκης και εγκάρσια «πολυδεξιά» που φωλιάζει στην πραγματικότητα είναι η πραγματική Δεξιά με την οποία συγκρούεσαι. Αν αυτό που συμβαίνει δεν γίνει μέρος της πολιτικής προβληματικής, θα καταλήξουμε ακόμα μια φορά σε ρητορικές, πιο θρηνητικές και μετριοπαθείς, αλλά εξίσου άσφαιρες, όπως πολλές των προηγουμένων χρόνων.
