Το πρώτο πράγμα που πρέπει να φροντίσει η κυβέρνηση ενός κράτους που θέλει να υπερηφανεύεται για τον δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας του είναι η Παιδεία. Και δεδομένου πως στην Ελλάδα η δημόσια Παιδεία είναι που εξυπηρετεί τους περισσότερους μαθητές και μαθήτριες, είναι αυτή για την οποία θα πρέπει να φροντίζει περισσότερο η κυβέρνηση. Και το κάνει∙ οι αλλαγές στο Γυμνάσιο και οι σχεδιαζόμενες μεταρρυθμίσεις στο Λύκειο ανοίγουν τον δρόμο για τη δημιουργία ενός νέου, ισχυρού δημόσιου σχολείου. Ο περιορισμός των εξαντλητικών δοκιμασιών αξιολόγησης (εξετάσεις-διαγωνίσματα) και η ενίσχυση της ουσιαστικής γνώσης και μάθησης μέσω της αναδιάρθρωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας αναβαθμίζουν το σχολείο και την ποιότητα της παρεχόμενης Παιδείας.
Οι αλλαγές - παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν κινούνται σε δύο άξονες: (α) στη διασφάλιση του δωρεάν χαρακτήρα της δημόσιας εκπαίδευσης και (β) στην ουσιαστική ενίσχυση του δημόσιου σχολείου.
Η παιδεία πρέπει να είναι δωρεάν, ούτως ώστε όλοι να έχουν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν το δικαίωμά τους στη μόρφωση και στην απελευθέρωση του πνεύματός τους. Γιατί αυτό είναι η παιδεία, απελευθέρωση και καλλιέργεια των πνευματικών, κυρίως, δυνατοτήτων των μαθητών και μαθητριών. Μπορούμε να πούμε, λοιπόν, πως το δικαίωμα στην ποιοτική παιδεία συνδέεται άρρηκτα με την ελευθερία του ανθρώπου. Είναι, συνεπώς, δυνατόν να περιορίσουμε το δικαίωμα αυτό για λίγους και εκλεκτούς -τους «άριστους»-, όπως θέλουν να κάνουν οι εκπρόσωποι του χθες;
Οι προωθούμενες μεταρρυθμίσεις αποτελούν την αρχή για την οικοδόμηση ενός ισχυρότερου δημόσιου σχολείου που θα αποκαταστήσει το τραυματισμένο του γόητρο. Ωστόσο, για να υλοποιηθεί αυτό, χρειάζονται χρόνος και αλλαγές -ακόμη βαθύτερες- που θα βελτιώσουν συνολικά την εκπαιδευτική διαδικασία. Κρίνεται απαραίτητη η αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών, με έμφαση στην απόκτηση γνώσεων και απομάκρυνση από την απομνημόνευση πληροφοριών. Τα σχολικά εγχειρίδια πρέπει να αναμορφωθούν προς την παραπάνω κατεύθυνση, ενώ η τεχνολογία χρειάζεται όχι μόνο να «μπει» στη σχολική τάξη αλλά πολύ περισσότερο να ενσωματωθεί με τρόπο ουσιαστικό και δημιουργικό στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τέλος, είναι ανάγκη να διασφαλιστεί η υψηλή κατάρτιση των εκπαιδευτικών μέσω της συνεχούς επιμόρφωσης.
Με λίγα λόγια, το δημόσιο σχολείο πρέπει να γίνει καλύτερο και να είναι σε θέση να καλύψει πλήρως τις μαθησιακές ανάγκες των μαθητών και των μαθητριών, χωρίς να χρειάζεται οι τελευταίοι να απευθύνονται σε εξωτερική βοήθεια (παραπαιδεία). Μόνο τότε θα μπορούμε να καυχιόμαστε για τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας μας. Με έργα, με τόλμη και σχέδιο η Αριστερά μπορεί να εγγράψει στο ενεργητικό της τον άθλο της ενδυνάμωσης του δημόσιου σχολείου.
Σε όλες αυτές τις προσπάθειες θέλει να βάλει τέλος η αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία διατείνεται πως δήθεν βρίσκεται στο πλευρό των «αρίστων», αλλά στην πραγματικότητα βρίσκεται στο πλευρό της ελίτ. Είναι η αξιωματική αντιπολίτευση που θέλει να συνεχίσει να υπηρετεί την ελίτ των ιδιωτικών, τα συμφέροντα των μεγάλων φροντιστηριαρχών και να κρατά σε χαμηλό επίπεδο τη δημόσια εκπαίδευση, ωσάν η τελευταία να αποτελεί τον «φτωχό συγγενή». Με άλλα λόγια, η αξιωματική αντιπολίτευση ενδιαφέρεται για τους λίγους και αδιαφορεί για τους πολλούς. Και κατά -όχι και τόσο- βάθος επιθυμεί μόνο η ελίτ (οικονομική και κοινωνική) να έχει δικαίωμα στην ποιοτική παιδεία και την αριστεία.
Όλα αυτά τα γράφει ένας μαθητής δημόσιου σχολείου και όχι κάποιου ακριβού ιδιωτικού. Ενός σχολείου με προβλήματα αλλά και με δυνατότητες. Τα γράφει αυτά ένας μαθητής -πλέον φοιτητής- που στις φετινές Πανελλαδικές πέρασε πρώτος στη Νομική με 19.760 μόρια. Και δεν το γράφω για να καυχηθώ. Πολύ περισσότερο, το γράφω για να δείξω ότι η αριστεία δεν είναι κάτι που μόνο η ελίτ των ιδιωτικών μπορεί να διεκδικήσει, αλλά και για να τονίσω ότι οι δήθεν υπερασπιστές της αριστείας προσωπικά δεν με εκφράζουν.
* Ο Παντελής Μαρκούλης είναι πρωτοετής φοιτητής Νομικής ΑΠΘ
