Δεν πέρασαν πολλές ώρες από τη σύνοδο του Νότου στην Αθήνα και οι φωνές για αλλαγή πολιτικής και οικονομικής κατεύθυνσης στην Ε.Ε., ήρθαν και από τους θεσμικούς παράγοντες. Το αίσθημα της αγωνίας κορυφώθηκε και η κοινή διαπίστωση ήταν: δεν πάει άλλο. Δεν πάει άλλο με τη γερμανική αντίληψη της άκαμπτης και πονηρής εφαρμογής τής δημοσιονομικής πειθαρχίας και της λιτότητας. Και λέω πονηρής, διότι στον οικονομικό χώρο της Ε.Ε. το δόγμα Σόιμπλε ωφέλησε μόνο τη γερμανική οικονομία!
Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ οικονομία ξεπέρασε και τη νούμερο ένα στον κόσμο, την κινεζική, σε εμπορικό πλεόνασμα! Με στοιχεία του 2014 η Γερμανία είχε πλεόνασμα ύψους 257,7 δισ. δολάρια, ενώ η επί σειρά ετών πρωτοπόρος Κίνα πέρασε στη δεύτερη θέση με 204,3 δισ. δολάρια! Η ορμή της γερμανικής οικονομίας δεν σταματά όμως εδώ, καθώς το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους ο προϋπολογισμός τής χώρας παρουσίασε πλεόνασμα ρεκόρ 18,5 δισ. ευρώ! Είναι φανερό εκ του αποτελέσματος ότι οι μεγάλες δυναμικές οικονομίες, όπως η γερμανική, δεν είχαν κανένα συμφέρον να ολοκληρώσει μια κατάσταση κοινών κανόνων στην Ε.Ε. Αφήνοντας την ολοκλήρωση της οικονομικής ενοποίησης στη μέση, μόνο στο νόμισμα, χωρίς κοινό χρηματοπιστωτικό και φορολογικό σύστημα και με χαώδεις διαφορές δανεισμού, η Ε.Ε. έγινε γήπεδο κυρίως για μία ομάδα.
ΠΟΙΕΣ ήταν οι παρεμβάσεις; Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ζήτησε περισσότερη ευελιξία στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας, βάσει του οποίου επιβάλλεται η πολιτική λιτότητας στις χώρες - μέλη. Όπως υπογράμμισε, το Σύμφωνο Σταθερότητας θα πρέπει να εφαρμόζεται «ευρηματικά» και προς όφελος της Ε.Ε., προκειμένου να μην πλήττεται η οικονομική ανάπτυξη. Μεταξύ άλλων, πρότεινε τον διπλασιασμό του αναπτυξιακού «πακέτου Γιούνκερ» στα 620 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2022.
ΑΠΟ την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δήλωσε ότι τα οικονομικά μέτρα κατά της αδύναμης ανάπτυξης που έχει πλήξει την Ε.Ε. δεν πρέπει να δίνουν ώθηση μόνο στο ΑΕΠ, αλλά να προσφέρουν και «ουσιαστική προστασία στους πιο ευάλωτους». Ο ίδιος ενστερνίστηκε την ιδέα ενός πανευρωπαϊκού ταμείου ανεργίας, την αύξηση της χρηματοδότησης για την επανεκπαίδευση των εργαζομένων, καθώς και τις τελευταίες κινήσεις της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της εταιρικής φοροαποφυγής. Ο κ. Ντράγκι στήριξε την κριτική του με εκκλήσεις για νέες και «ουσιαστικές» πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για τη μετανάστευση, την ασφάλεια και την άμυνα. Εγχειρήματα που όπως είπε, «συνδέονται άμεσα με τις άμεσες ανησυχίες των ανθρώπων, και «αφορούν ζητήματα ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας εμβέλειας».
ΑΓΩΝΙΩΔΗΣ ήταν και η παρέμβαση του προέδρου της Ε.Ε. Ντόναλντ Τουσκ με ένα γράμμα προς τους 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο έλεγε ότι οι ψηφοφόροι θέλουν να γνωρίζουν ότι οι πολιτικές ελίτ «είναι σε θέση να ανακτήσουν τον έλεγχο σε γεγονότα και διαδικασίες που τους υπερβαίνουν, τους αποπροσανατολίζουν και μερικές φορές τους τρομοκρατούν». «Η Ιστορία μάς έχει διδάξει ότι αυτή η δυσαρέσκεια μπορεί να οδηγήσει σε μαζική στροφή μακριά από την ελευθερία και άλλες θεμελιώδεις αξίες στις οποίες έχει βασιστεί η ίδρυση της Ε.Ε.». Εν τω μεταξύ, η Κρ. Λαγκάρντ έδωσε ομιλία την Τρίτη, πιέζοντας τις κυβερνήσεις στον ανεπτυγμένο κόσμο να στηρίξουν τους χαμηλά αμειβόμενους εργαζομένους και να μειώσουν τις ανισότητες ώστε «να κάνουν την παγκοσμιοποίηση να δουλεύει για όλους».
ΑΙΣΘΗΤΗ και σαφής ήταν η παρέμβαση του Τζακ Λιου. «Η αντιπαράθεση ανάμεσα σε λιτότητα και ανάπτυξη τελείωσε. Αυτή τη στιγμή όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να υποστηριχθεί η ανάπτυξη» δήλωσε σε δημόσια συζήτηση ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών και συνέχισε: “Θα αφήσω τους Γερμανούς να μιλήσουν οι ίδιοι για τις θέσεις τους. Είχαμε, βέβαια, μαζί τους, ένα σαφές ποσοστό ασυμφωνιών σε σχέση με τις μακροοικονομικές πολιτικές των τελευταίων ετών, αλλά, αν κοιτάξετε τις πολιτικές των τελευταίων δεκαοκτώ μηνών στην Ευρώπη, θα προσέξετε ότι μια σειρά πραγμάτων έχει αλλάξει”.
ΤΙ ΕΧΕΙ αλλάξει από τότε; Τότε, που η νεαρά αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας βρισκόταν απομονωμένη στα Eurogroup με σκορ 27 έναντι ενός; Ούτε η Κύπρος δεν μας υποστήριζε. Πώς θα ήταν σήμερα ο συσχετισμός δυνάμεων αν η άπειρη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα δεν είχε αντέξει και την είχαν ρίξει ως καταστροφικό παράδειγμα προς αποφυγή; Η αλλαγή στην Πορτογαλία, η εμφάνιση μια δυναμικής Αριστεράς στην Ισπανία, ο κίνδυνος διάλυσης της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας και η ωρίμανση του ΣΥΡΙΖΑ, που βρήκε στήριξη από τον ελληνικό λαό, συνέβαλαν τα μέγιστα για να βλέπουμε σήμερα τον Σόιμπλε σχεδόν μόνο του και τη γερμανική κυβέρνηση αμήχανη όταν μέχρι χθες, στην παραμικρή διαφοροποίηση από το δόγμα του Βερολίνου, κουνούσε το δάχτυλο και απειλούσε τους απείθαρχους; Γιατί το Βερολίνο κρύφτηκε πίσω από τον “λαγό” Ντάισελμπλουμ;
ΔΙΟΤΙ ο Νότος, με πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης, αντέδρασε και ακολούθησαν μια σειρά δυνάμεις, θεσμικά όργανα και πρόσωπα του φιλελεύθερου χώρου φωνάζοντας ότι δεν πάει άλλο. Έτσι φτάσαμε σε κάτι που κανείς δεν φανταζόταν ότι θα έρχονταν τόσο γρήγορα. Η επανίδρυση της Ε.Ε. και η Διακήρυξη των Αθηνών είναι -πλέον- μέγα θέμα πάνω στο τραπέζι των διαβουλεύσεων.
Πως θα ήταν σήμερα ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ε.Ε. αν η άπειρη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα δεν είχε αντέξει και την είχαν ρίξει ως καταστροφικό παράδειγμα προς αποφυγή;
