Διαβάζοντας τον τίτλο “Ντ. Τουσκ: Θα ήταν μοιραίο λάθος να αγνοήσουμε το μήνυμα του Brexit”,1 είπα κι εγώ: Τι έγινε; Τον έπιασε τον Ντόναλντ Τουσκ κρίση αυτοκριτικής;
Συνεχίζοντας όμως την ανάγνωση, κατάλαβα ότι λέει: Πλήρης κατανόηση για τα ευγενή κίνητρα που ώθησαν μια πλειοψηφία Βρετανών να θέλουν να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Ερωτήματα που αφορούν τις εγγυήσεις για την ασφάλεια των πολιτών και των εδαφών τους, την προστασία των συμφερόντων τους, της πολιτιστικής κληρονομιάς τους και του τρόπου ζωής τους θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν ακόμη κι αν το Ηνωμένο Βασίλειο είχε ψηφίσει να παραμείνει».
Με άλλα λόγια (ευρωπαϊκή και χριστιανική) πατρίς, θρησκεία, οικογένεια. Αυτά τα νάματα της καθ' ημάς εθνικοφροσύνης πρέπει να τα επεξεργαστούμε και να τα αναγάγουμε σε μια νέα κοινή ευρωεθνικοφροσύνη που να μας ενώνει, αντί να μας χωρίζει. Μη θίγετε τα κακώς κείμενα! Μην κακολογείτε την Ευρώπη! Ευλογείτε την Ένωση! Άμα δεν παινέψουμε το σπίτι μας, θα πέσει να μας πλακώσει.
Ξεχνάει ότι οι εθνικισμοί και οι θρησκευτικοί φανατισμοί, παρ’ όλο που είναι φτιαγμένοι από την ίδια πάστα, είναι ανταγωνιστικοί μέχρι σφαγής. Νωπός είναι ο σπαραγμός της Γιουγκοσλαβίας, καθώς και η φέτα-φέτα διεύρυνση της Ε.Ε. πάνω στη διάλυσή της. Με σεβασμό, βέβαια, για τον φιλοναζί εθνικισμό της Κροατίας. Και χωρίς να μιλάμε για το ιστορικό εθνικιστικό μίσος Ούγγρων - Ρουμάνων. Ή για τη διαιωνιζόμενη διαίρεση καθολικών - προτεσταντών στη Βόρεια Ιρλανδία. Ή για τις χώρες της Βαλτικής, που διατηρούν υπό καθεστώς ανιθαγένειας τους ρωσόφωνους που έχουν γεννηθεί εκεί.
Όλα αυτά τα ευγενή αισθήματα πρέπει να τα ενοποιήσουμε σε έναν ευρωπαϊκό πατριωτισμό και σε έναν οικουμενικό Χριστιανισμό (με αντίπαλο δέος, βέβαια, το Ισλάμ).
Να αφομοιώσουμε δημιουργικά, λοιπόν, το ξενοφοβικό μήνυμα του Brexit, για να μη μας τύχει και εμάς κανένα άλλο -exit. Όχι τέτοια άφρονα πράγματα, όπως «καλύτερη Ευρώπη» (για τον Τσίπρα τα λέει). Ούτε «λιγότερη», ούτε «περισσότερη»! Εμείς ξέρουμε τη σωστή δοσολογία! Δηλαδή, ποιοι «εμείς»; Τα κράτη - μέλη. Δηλαδή το θεσμικό όργανο του οποίου προεδρεύει ο κ. Τουσκ. Δίνοντας, βέβαια, ένα πολύ πιο δυναμικό προφίλ από τον προκάτοχό του, τον κύριο Βαν Ρομπέι.
Ακόμα περισσότερος διακυβερνητισμός. Κολακεύει έτσι το καρτέλ των κρατών - μελών του οποίου προΐσταται ο κύριος πρόεδρος του Συμβουλίου, για να ευλογήσει τα γένια του και να αναβαθμίσει τη θέση του έναντι των άλλων ησσόνων προέδρων (του εγκάρδιου / καταθλιπτικού Γιούνκερ ή του ευέλικτου Σουλτς).
Περισσότερη διακυβερνητική, λιγότερη κοινοτική μέθοδος. Αλλά κι από αυτή την τελευταία τι έχει απομείνει; Τίποτε παραπάνω από όσο αξίζει το άθροισμα των προσωπικοτήτων που τα κράτη - μέλη θέλησαν να ξεφορτωθούν διορίζοντάς τις στα καθαυτό «κοινοτικά» όργανα, εκτελεστικά τής βούλησης των κρατών - μελών.
Η Κομισιόν, το κατεξοχήν «κοινοτικό» όργανο, με ζήλο προσπαθεί να πείθει το Συμβούλιο, δηλαδή τα κράτη - μέλη, ότι υλοποιεί με συνέπεια την πολιτική λιτότητας όταν δεν την υποδαυλίζει η ίδια.
Το Ευρωκοινοβούλιο, παρόλο που απολαμβάνει μεγαλύτερης ελευθερίας λόγου (την οποία ο κ. Τουσκ αντιμετωπίζει με καχυποψία), ο λόγος αυτός είναι άσφαιρα πυρά. Κατά τα άλλα, οι πλειοψηφούσες ομάδες είναι ιμάντας μεταβίβασης των κυβερνήσεων των κρατών - μελών. Λαμπρό παράδειγμα η μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης, που σε μας πέρασε σχεδόν απαρατήρητη.
Ο λόγος του κ. Τουσκ, ανακαλώντας στην τάξη όλους όσοι παρεκκλίνουν, για καλό ή για κακό, από τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή που -εκόντες άκοντες- θα ορίσουν οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων, καταδικάζει το μέλλον της Ε.Ε. σε αδιέξοδο. Τιτάνιο έργο θα χρειαστεί για να αναζωογονηθεί η «κοινοτική» μέθοδος, αλλά με έμπνευση, για μια δίκαιη ανάπτυξη και απαλλαγμένη από τις ευρωπαϊκά αναβαπτισμένες εθνικοχριστιανικές ιδεοληψίες του κ. Τουσκ.
1 βλ. "Η Αυγή" 13.9.16 (/article/10927/7439624/tousk-tha-etan-moiraio-lathos-na-agnoesoume-to-menyma-tou-brexit#)
* Ο Βασίλης Σκλιάς είναι συνδικαλιστής (Union Syndicale Fédérale), συντονιστής Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ Λουξεμβούργου
