Με αφορμή την έναρξη των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για τη δεύτερη αξιολόγηση ανακινούνται διάφορα θέματα που έχουν να κάνουν με την προστασία των εργαζομένων στους τόπους δουλειάς και με τις συνδικαλιστικές τους ελευθερίες.
Ήδη στο Τμήμα Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ξεκινήσει από καιρό οι συζητήσεις γι’ αυτά τα ζητήματα και αρκετοί σύντροφοι και συντρόφισσες έχουν καταθέσει σημαντικές προτάσεις.
Οι παρακάτω σκέψεις αποτελούν τη δική μου συμβολή σ’ αυτό τον διάλογο, με συγκεκριμένες παρατηρήσεις κατ’ άρθρον στον υπάρχοντα Ν. 1264/82.
Επιτρέψτε μου, όμως, πριν από αυτό, να αναφερθώ, για ιστορικούς λόγους στο τι προϋπήρχε του Ν. 1264/82.
Πριν από τη δικτατορία, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και μέχρι το 1982, η λειτουργία των συνδικάτων διέπονταν από τις διατάξεις του Ν. 330 επονομαζόμενου του νόμου Λάσκαρη, και επικρατούσαν τα εργοδοτικά και εργοτοπατεριστικά σωματεία.
Τα προοδευτικά συνδικάτα, κύρια μετά τη Μεταπολίτευση, εκφράζονταν μέσα από διάφορες μορφές συντονισμού, όπως ΣΕΔΟ, ΣΑΔΕΟ κ.λπ., διεκδικώντας τον εκδημοκρατισμό του συνδικαλιστικού κινήματος.
Ο Ν. 1264/82 αποτέλεσε τομή για το συνδικαλιστικό κίνημα της χώρας μας και ήταν αποτέλεσμα μακροχρόνιων αγώνων των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων η ψήφισή του.
Περιέχει σημαντικές διατάξεις που κατοχυρώνουν και προστατεύουν τη συνδικαλιστική δράση, απαγορεύουν την ανάμειξη του/της εργοδότη ή εκπροσώπου του/της στη δράση του σωματείου, όπως απαγορεύεται η εγγραφή ως μελών του σωματείου διευθυντικών στελεχών.
Υποχρεώνει τον/την εργοδότη σε μια σειρά παραχωρήσεις προς το σωματείο (παραχώρηση γραφείου, πινάκων ανακοινώσεων, χώρου για τη διενέργεια των γενικών συνελεύσεων κ.ά.).
Τα επισημαίνω αυτά για να φανεί η αναγκαιότητα να γνωρίσουν οι νέοι, νέες συνάδελφοι τις δυνατότητες που τους δίνονται για να αναπτύξουν συνδικαλιστική δράση.
Συγκεκριμένες παρατηρήσεις και προτάσεις για τροποποίηση στον Ν. 1264/82:
Άρθρο 1 παρ. 1 Είναι μέλη του ίδιου σωματείου όσοι, όσες απασχολούνται με οποιαδήποτε μορφή εργασίας στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα, στα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ, μετανάστες και μετανάστριες.
Παρ. 2 α και β Για τις δημοσιογραφικές οργανώσεις και τους ναυτεργάτες υπάρχει εξαίρεση και υπάρχει ανάγκη συνεννόησης με δυνάμεις αυτών των χώρων για να υπάρξει βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης.
Άρθρο 6. παρ. 2 Επειδή αφορά ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, ίσως χρειάζεται τροποποίηση και, αντί για υπογραφή ΕΓΣΣΕ, να ορίζεται ότι υπάρχει η δυνατότητα να εισπράττεται η εισφορά των μελών μέσω της μισθοδοσίας.
Οπόταν απαλείφεται η παρ. 3 του άρθρου
Να επισημάνω σε σχέση και με το άρθρο 5 ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο η αξιοποίηση της χρηματοδότησης των συνδικάτων, αλλά προϋποθέσεις χρηματοδότησης των συνδικάτων με βάση αριθμό μελών, δραστηριότητες σε όφελος των εργαζομένων, απολογισμός και αξιολόγηση αποτελεσμάτων για την επόμενη χρηματοδότηση. Αν δεν πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις, το συνδικάτο δεν επαναχρηματοδοτείται. Τα προηγούμενα χρόνια έγινε κατασπατάληση πόρων από συνδικάτα που πρόσκεινταν στο εκάστοτε κυβερνών κόμμα και συνδικάτα που είχαν αξιόλογη δράση δεν είχαν καμία οικονομική βοήθεια.
Άρθρο 9 παρ. 3 δεύτερη πρόταση... εκλέγει τους αντιπροσώπους της για τη γ/θμια οργάνωση και όχι ομοσπονδία.
Άρθρο 12 παρ. 5 Απαλείφεται η ρύθμιση και επιβάλλεται η εφαρμογή της απλής αναλογικής.
Θα ήταν οξύμωρο να έχει ψηφιστεί η απλή αναλογική ως εκλογικός νόμος του κράτους και να υπάρχει στα συνδικάτα είδος απλής αναλογικής με μπόνους εδρών για την παράταξη με το μεγαλύτερο υπόλοιπο ψήφων για τη δεύτερη, τρίτη κατανομή εδρών και τις αδιάθετες έδρες.
Προστίθεται παρ. 7, ως εξής Συγχρόνως με τις αρχαιρεσίες για ανάδειξη των μελών του Δ.Σ. και εκπροσώπων για τις δευτεροβάθμιες οργανώσεις, διενεργούνται αρχαιρεσίες και για την εκλογή μελών για την Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας, σύμφωνα με όσα ορίζει ο Ν. 3850/10.
Σε περίπτωση μη διενέργειας αρχαιρεσιών για ανάδειξη μελών της ΕΥΑΕ, οι αντιπρόσωποι του σωματείου δεν δύνανται να συμμετέχουν στα συνέδρια των β/θμιων οργανώσεων.
Η αιτιολογία γι' αυτή την πρόταση είναι ότι στη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, 31 χρόνια μετά τον Ν. 1568/85 «Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων», δεν έχουν συσταθεί Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΥΑΕ), με αποτέλεσμα την πλημμελή οργάνωση και παροχή υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας τους εργαζομένους, -ες των επιχειρήσεων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Έχουν σοβαρή ευθύνη γι’ αυτό οι συνδικαλιστικοί φορείς, που βλέπουν ανταγωνιστικά την ύπαρξη και λειτουργία των ΕΥΑΕ.
Άρθρο 16 παρ. 8. Η Εργατική Εστία καταργήθηκε. Πρέπει να προταθεί φορέας που θα εισπράττει το πρόστιμο. Και βέβαια αναπροσαρμόζονται τα ποσά.
Άρθρο 19 παρ. 2. Γνώμη μου είναι ότι πρέπει να απαλειφθεί, γιατί έγινε κατάχρηση του περιεχομένου της ρύθμισης και σχεδόν όλες οι απεργίες σ’ αυτούς τους χώρους κηρύσσονταν παράνομες και καταχρηστικές, σε κάθετη αντίθεση με την παρ. 3 του άρθρου 22. Ιδιαίτερα μετά το 1985, δεν υπήρχε απεργία που οι δικαστικές αρχές να μην τη χαρακτήριζαν παράνομη και καταχρηστική, υιοθετώντας ανάλογη θέση των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ηγεσίας της ΠΑΣΚΕ. Τα αριστερά συνδικάτα δεινοπάθησαν από αυτή την διάταξη.
Άρθρο 21. Η εμπειρία μου είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις το προσωπικό ασφαλείας που υποχρεούται να ορίσει το συνδικάτο είναι περισσότερο από το υπηρετούν προσωπικό (βλ. χώρους Υγείας και αλλού, όπως αναφέρονται στην παρ. 2 του άρθρου 19).
Πρέπει να καθορίζεται το προσωπικό ασφαλείας ανάλογα με το υπηρετούν προσωπικό, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες που υπάρχει υποστελέχωση. Διαφορετικά τα συνδικάτα θα βρίσκονται υπόλογα στην επιχείρηση κατά την ημέρα απεργίας για προσωπικό ασφαλείας που δεν υφίσταται. Υπάρχει εμπειρία αντίστοιχη από τα νοσοκομεία και γενικότερα από χώρους κοινωνικής προσφοράς.
Άρθρο 22, παρ. 2 Ήδη σε συνάντηση των κοινωνικών εταίρων και του υπουργού Εργασίας υπήρξε συμφωνία ότι δεν χρειάζεται κατάργηση της ρύθμισης.
Άρθρο 23 Οι ποινικές διατάξεις πρέπει να αφορούν και το Δημόσιο, που μέχρι σήμερα έχει το ανεξέλεγκτο, και να μετατραπούν σε ευρώ.
Άρθρο 24 Δεν γνωρίζω αν σήμερα υπάρχουν απολυμένοι/ες συνδικαλιστές/τριες για να παραμείνουν οι διατάξεις του άρθρου ή αν χρειάζεται να τροποποιηθούν κάποιες παράγραφοι.
Άρθρο 25 Έχω τη γνώμη ότι πρέπει να παραμείνει ως έχει, γιατί με τον κυβερνητικό συνδικαλισμό δεν γνωρίζουμε τι κατάσταση επικρατεί στα συνδικάτα. Σίγουρα μένουν “ουρές” από τον παλιό εργατοπατερισμό που είναι και οι μπαλαντέρ στα συνέδρια εργατικών κέντρων, ομοσπονδιών και τριτοβάθμιων οργανώσεων.
Άρθρο 26 Επειδή εισάγεται το σύστημα της απλής αναλογικής στο άρθρο 12, κρίνω σκόπιμο να παραμείνει το άρθρο ως έχει, με τις μεταβατικές διατάξεις.
Άρθρο 27 Αν είμαι καλά ενημερωμένη, ο ΟΔΕΠΕΣ καταργήθηκε. Πάγιο αίτημα των δυνάμεων της Αριστεράς. Οπότε το άρθρο απαλείφεται και αλλάζει η μετέπειτα αρίθμηση των άρθρων.
Άρθρο 28. Τροποποιείται η παράγραφος 1 Μέσα σε έναν χρόνο από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου εκδίδεται το εκλογικό συνδικαλιστικό βιβλιάριο. Μέχρι την έκδοση του εκλογικού συνδικαλιστικού βιβλιαρίου ο,η εργαζόμενος/η συνεχίζει να χρησιμοποιεί το ασφαλιστικό του βιβλιάριο.
Άρθρο 29. παρ. 1 Προστίθεται: ...Εκδίδονται σε 6 μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.
Παρ. 2 Υπάρχει εμπειρία χρόνων και δεν συντρέχει λόγος για γνώμη της πιο αντιπροσωπευτικής τριτοβάθμιας οργάνωσης.
Άρθρο 30 Γνώμη μου είναι ότι το Δημόσιο ως εργοδότης δεν πρέπει να συνεχίσει να είναι ανεξέλεγκτο. Γι’ αυτό προτείνω να απαλειφθούν οι εξαιρέσεις από τα άρθρα 14 παρ. 3-10, αρθ. 16 παρ. 7-10 και άρθ. 22 παρ. 1 και 2.
Για τα άρθρα 24 και 27 ισχύει ότι πιο πάνω ανέφερα.
Στο Δημόσιο, στα ΝΠΔΔ και στους ΟΤΑ η Επιθεώρηση Εργασίας δεν έχει δικαίωμα να ελέγξει τήρηση ωραρίων, χορήγηση ρεπό και αδειών και καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν είναι προνομιούχοι για να στερούνται δικαιώματα που ισχύουν για τους/τις εργαζόμενους/ -ες του ιδιωτικού τομέα.
Άρθρο 31 Από το 1982 μέχρι σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει στον Τύπο. Ηλεκτρονική έκδοση εφημερίδων, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια με εργαζόμενους/ες ανυπεράσπιστους και χρειάζεται να υπάρξει σχετική ρύθμιση.
Άρθρο 32 Δεν έχουν νόημα σήμερα αυτές οι ρυθμίσεις. Προτείνω να απαλειφθεί.
Συμπερασματικά, παρά τις προτάσεις για συγκεκριμένες τροποποιήσεις που καταθέτω, αν είναι να χαθούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης κεκτημένα, καλύτερα να μείνει ως έχει ο Ν. 1264/82...
