Κι ενώ η αντιπολίτευση καταδικάζει τις καταλήψεις δημόσιων χώρων, αφού είναι ο σωστός γι’ αυτήν τρόπος ν’ απευθυνθεί στα συντηρητικά αντανακλαστικά του ακροατηρίου της, ο αριστερός χώρος, γνωρίζει ότι περιουσία του λαού δεν είναι μόνο τα ντουβάρια, αλλά η συμμετοχή, η αλληλεγγύη, η συνεισφορά, που έχουν ως αποτέλεσμα την εκκόλαψη κινημάτων, την ουσιαστική επικοινωνία και ανταλλαγή ιδεών, τη δημιουργική σκέψη και εγρήγορση, την αντίσταση μέσα από την τέχνη.
Δυστυχώς, όταν ακούγεται η λέξη «κατάληψη» ο πρώτος συνειρμός είναι η αντικοινωνική συμπεριφορά και οι βανδαλισμοί ανεγκέφαλων και συχνά εξαρτημένων ατόμων.
Υπάρχουν όμως, ομάδες πολιτών που λόγω ιδεολογίας δεν επιθυμούν να ενταχθούν στις καθιερωμένες δομές λειτουργίας του υφιστάμενου πλέγματος κοινωνικής προσφοράς (κρατικές, ΜΚΟ, Εκκλησία, ιδρύματα, σύλλογοι).
Αρκετά αναξιοποίητα δημόσια κτήρια καταλαμβάνονται από πολίτες, που ωθούμενοι από μία διαφορετική ανάγκη ο καθένας, σπεύδουν για έναν κοινό σκοπό, και με την αυθόρμητη και ανοιχτή συμμετοχή τους τα μετατρέπουν σε αυτοργανωμένους χώρους.
Έτσι, εγκαταλειμμένοι δημόσιοι χώροι απέκτησαν όνομα και πνοή, έγιναν κέντρα ανταλλαγής ιδεών, κέντρα φιλοξενίας αστέγων, και πρόσφατα φιλοξενίας προσφύγων, βγάζοντας από το αδιέξοδο ανθρώπους, αλλά και την ίδια την πολιτεία.
Περιουσίες που έχουν κληροδοτηθεί για κάποιον σκοπό στο Δημόσιο, (αλλά και στα φιλανθρωπικά καταστήματα, σε ιδρύματα κ.λπ.), παραμένουν στην ιδιοκτησία τους αναξιοποίητες, παραδομένες στη φθορά του χρόνου, χωρίς να έχει εκπληρωθεί η βούληση του διαθέτη, ενώ είναι σίγουρο ότι αν ο τελευταίος γνώριζε εκ των προτέρων την κατάντια της περιουσίας του, δεν θα προέβαινε στην ίδια διάταξη τελευταίας βούλησης.
Η κατάληψη των εγκαταλειμμένων αυτών χώρων δεν στερεί φυσικά από το Δημόσιο κανένα δικαίωμα ιδιοκτησίας, ενώ συχνά αξιοποιεί τις υπάρχουσες δομές για το καλό κάποιων ευπαθών ομάδων. Κι όσο η δημόσια περιουσία ρημάζει στην εγκατάλειψή της, είναι προτιμότερο να αξιοποιείται, έστω και μ' αυτόν τον αμφιλεγόμενο τρόπο.
Κι αν κάποιοι θεωρούν το περιθώριο είναι μόνο ο χώρος που καλύπτεται από εγκληματικότητα, ας θυμηθούν ότι αντι-συστημικά κινήματα, τόσο ιδεολογικά, όσο και καλλιτεχνικά ξεκίνησαν από το περιθώριο (μπίτνικς, σιτουασιονιστές, γκράφιτι, καθώς και το δικό μας ρεμπέτικο), αλλά και μεμονωμένοι καλλιτέχνες του περιθωρίου της εποχής τους, που τυγχάνουν σήμερα παγκόσμιας αναγνώρισης, έζησαν και πέθαναν μακριά από τον αποδεκτό τρόπο ζωής.
Οι περιοχές αυτοδιάθεσης και άμεσης δημοκρατίας αποτελούν κι αυτές περιουσιακά στοιχεία πολιτισμού, που δεν εκχωρούνται και μια ανοιχτή κοινωνία οφείλει ν' αφήνει τα διάφορα πειραματικά κινήματα να στεγάζονται, να εκφράζονται, να εξελίσσονται, να μην τα ενοχοποιεί και κυρίως να μην τα φοβάται.
Τζώρτζια Ρασβίτσου, συμβολαιογράφος στη Λέσβο
