Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Προς το συνέδριο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Προς το συνέδριο

Οι σκέψεις που καταθέτω στο άρθρο αυτό βασίζονται στην εκτίμηση πως μια ιστορική αναδρομή ίσως να είναι χρήσιμη για το παρόν και το μέλλον του κόμματος. Έτσι, ανατρέχω στο πρώτο συνέδριο του Συνασπισμού, που έγινε το 1992 και εξέλεξε ως πρόεδρο τη Μαρία Δαμανάκη. Το συνέδριο αυτό, για όσους/ες θυμούνται, δεν «έκλεισε» με τις καλύτερες προϋποθέσεις: έντονες ενστάσεις είχαν εκφραστεί σχετικά με «μαγειρέματα» από «αφανείς» μηχανισμούς, που αφορούσαν κυρίως τα εκλεγέντα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής και την πλήρη απαξίωση της γνώμης και της ελεύθερης επιλογής των απλών μελών που συμμετείχαν στο συνέδριο. Στις εκλογές του 1993, το κόμμα δεν κατάφερε να μπει στη Βουλή, η πρόεδρος παραιτήθηκε και αποφασίστηκε η σύγκληση έκτακτου συνεδρίου.

Στο έκτακτο αυτό συνέδριο πάρθηκαν δύο αποφάσεις οι οποίες, κατά τη γνώμη μου, στάθηκαν καθοριστικές για τη μετέπειτα εξέλιξη του κόμματος, έως και τις μέρες του ΣΥΡΙΖΑ. Για τον λόγο αυτόν θα επικεντρωθώ αποκλειστικά σε αυτές. Η πρώτη απόφαση αφορούσε τον τρόπο εκλογής του προέδρου. Παρ' ότι το συνέδριο δεν ήταν καταστατικό, οι σύνεδροι απαίτησαν την αλλαγή -εδώ και τώρα- ενός και μοναδικού άρθρου, θέτοντας σε ψηφοφορία την πρόταση ο πρόεδρος να μην εκλέγεται από την Κεντρική Επιτροπή αλλά απευθείας από τους συνέδρους. Το σκεπτικό αυτής της πρότασης βασίστηκε στο γεγονός ότι τα απλά μέλη του κόμματος, που δεν συμμετείχαν στο συνέδριο, είχαν τελικά λόγο μόνο μέσω μιας σειράς «αντιπροσώπων»: εξέλεγαν τους συνέδρους, οι οποίοι εξέλεγαν την Κεντρική Επιτροπή, η οποία εξέλεγε τον πρόεδρο! Για ένα κόμμα της ριζοσπαστικής, ανανεωτικής Αριστεράς, όπου ο δήμος αποτελούσε το κύτταρο της εξουσίας, μία όσο το δυνατόν πιο άμεση, δημοκρατική διαδικασία ήταν απαραίτητη. Η πρόταση αυτή έγινε δεκτή και πέρασε με συντριπτική πλειοψηφία!

Δεν είναι τυχαίο ότι πριν επέλθει η τελευταία διάσπαση,1 σε κάθε συνέδριο το Αριστερό Ρεύμα και άλλες συνιστώσες κατέβαζαν την πρόταση να εκλέγεται ο πρόεδρος από την Κ.Ε., η οποία πάντοτε μειοψηφούσε! Το σκεπτικό ότι η άμεση εκλογή κινδύνευε να μετατρέψει το κόμμα σε «αρχηγικό», υποτιμούσε συλλήβδην τα απλά μέλη και το αριστερό τους φρόνημα, διευκόλυνε, ωστόσο, τη λειτουργία των εσωκομματικών «μηχανισμών» εξουσίας του ότι αναπόφευκτα οδηγούσαν το κόμμα στη γνωστή εσωστρέφεια. Έτσι, από τη μια είχαμε ένα Καταστατικό που απαγόρευε την όποια «διαγραφή», από την άλλη η Κ.Ε. θα είχε τη δύναμη να καθαιρέσει, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη και ψήφο της βάσης, τον πρόεδρο!

Αυτά, ως προς την πρώτη Απόφαση εκείνου του συνεδρίου. Η δεύτερη συνδέεται με τη δήλωση του αξέχαστου συντρόφου Μιχάλη Παπαγιαννάκη (που έμμεσα αφορούσε την αδιαφάνεια που χαρακτήρισε το πρώτο συνέδριο), ότι η τάση την οποία εκπροσωπούσε θα κατέβαινε ανοιχτά με λίστα για την Κ.Ε. Έτσι, όλες οι τάσεις κατέβασαν δικές τους λίστες και έκτοτε η πρακτική αυτή καθιερώθηκε. Σε κάθε συνέδριο που ακολούθησε, η πρόταση για «ενιαία» λίστα μειοψηφούσε. Η πρακτική αυτή, ώς έναν βαθμό, αποτελούσε μια μορφή «δημοσκόπησης» για τη δύναμη των συνιστωσών εντός του κόμματος. Εδώ, ωστόσο, τίθεται το ερώτημα: κατά πόσον μια τέτοια πρακτική ανταποκρίνεται στις αξίες της δημοκρατίας και της αξιοκρατίας;

Αυτή η σύντομη ιστορική «ανασκόπηση» δύο κεντρικών σημείων ίσως μας βοηθήσει να σκεφτούμε πιο ώριμα και πιο αντικειμενικά για το επερχόμενο συνέδριο. Γιατί οι όροι και οι σχέσεις κόμματος και ηγεσίας έχουν πλέον ριζικά αλλάξει. Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε, από κόμμα διαμαρτυρίας, να επωμιστεί τις ευθύνες διακυβέρνησης της χώρας, το κόμμα αυτομάτως έγινε συμμέτοχο της εξουσίας και των ευθυνών που αυτή συνεπάγεται. Έτσι, η πολιτική πλέον ευθύνη που φέρουν οι Ο.Μ. δεν περιορίζεται στη λειτουργία και τις ισορροπίες μεταξύ κόμματος και ηγεσίας. Τα «καθήκοντα» συνοψίζονται τώρα στα εξής τρία: Πρώτον, η προβολή στον κόσμο των θέσεων και των θετικών, στο μέτρο του δυνατού, αποτελεσμάτων της σκληρής διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους δανειστές. Δεύτερον, η προσπάθεια -αρχίζοντας από εμάς τις ίδιες και τους ίδιους- της διαμόρφωσης ενός συλλογικού και όχι ατομοκεντρικού πολιτικού υποκειμένου. Τρίτον, η ελευθερία της γνώμης και της καλόπιστης κριτικής για αποφάσεις των ηγετικών οργάνων και η διασφάλιση, εκ μέρους του κόμματος, ότι υπάρχουν και λειτουργούν τα απαιτούμενα «κανάλια» ώστε η κριτική αυτή και οι προτάσεις των μελών να φτάνουν στον προορισμό τους.

Τέλος, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η μάχη που δίνουμε δεν αφορά μόνο το κόμμα μας. Αφορά τη χώρα μας, αφορά όλη την Ευρώπη, αν όχι τον κόσμο όλο. Είναι η μάχη για την επιβίωση της ίδιας της πολιτικής εξουσίας απέναντι στην παγκόσμια, αυταρχική ισχύ της αδηφάγου καπιταλιστικής αγοράς.

1 ΑΕΚΑ, ΔΗΜ.ΑΡ., ΛΑΕ.

Τζίνα Πολίτη, μέλος Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ Παγκρατίου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL