Και τώρα ξαναγίναμε όλοι Γάλλοι. Όπως, πριν από λίγους μήνες, ήμασταν Βέλγοι, Τούρκοι, Ρώσοι, Ιρακινοί και Αφγανοί. Και αν -ο μη γένοιτο- έρθει και επόμενο χτύπημα, τότε θα γίνουμε ενδεχομένως και Γερμανοί και Άγγλοι και Ιταλοί. Θεατές, μάρτυρες και ενίοτε θύματα σε αυτόν τον παράλογο, φαύλο κύκλο του μίσους της βίας και του αίματος. Θα νιώθουμε οργή για τους δολοφόνους, πόνο για τα θύματά τους και θα παγώνουμε με τον φόβο των ανθρώπων που έζησαν τον παραλογισμό της φρίκης, γιατί θα είναι και δικός μας φόβος. Για το σήμερα και για το αύριο. Όσο η διεθνής κοινότητα στο σύνολό της παρακολουθεί απλά τα γεγονότα, όσο οι πολιτικές ελίτ κρατών και πολυεθνικών οντοτήτων αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν την ουσία του προβλήματος και όσο οι πολίτες κάθονται με σταυρωμένα χέρια, τόσο η βία, ο φόβος και ο θάνατος θα είναι εδώ και θα στοιχειώνουν τις ζωές μας.
Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η νέα σφαγή στη Νίκαια της Γαλλίας ήταν «ορφανή». Κανείς -ούτε ο ISIS- δεν είχε αναλάβει την ευθύνη. Μπορεί ο οδηγός του «τρελού φορτηγού» να έδρασε με εντολή ή με υπόδειξη του Ισλαμικού Κράτους, μπορεί όμως να έδρασε ως «μοναχικός λύκος». Όμως αυτό λίγη σημασία έχει. Έτσι και αλλιώς, δεν ήταν καθόλου τυχαία η ημέρα που επιλέχθηκε για την επίθεση. Αντιθέτως, αποτελεί μεγάλο πλήγμα και στην εικόνα και στην «ψυχή» της Γαλλίας. Όχι μόνο γιατί έγινε τη στιγμή που η κυβέρνηση Ολάντ ετοιμαζόταν να χαλαρώσει τα μέτρα έκτακτης ανάγκης, αλλά και γιατί έγινε την ημέρα που οι Γάλλοι τιμούν την πτώση της Βαστίλης. Την ημέρα, δηλαδή, που η ανθρωπότητα γιορτάζει τη Γαλλική Επανάσταση, πάνω στις αρχές της οποίας οικοδομήθηκε και θεωρητικά τουλάχιστον στηρίζεται η σύγχρονη αστική δημοκρατία στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Όλοι συμφωνούν σε μια γενική εκτίμηση ότι η Ευρώπη και ο λεγόμενος δυτικός πολιτισμός, όντως, δέχονται τυφλή και ασύμμετρη πολεμική επίθεση, που εκθεμελιώνει κατεστημένες αρχές και αντιλήψεις και απειλεί ευθέως το επίπεδο και τον τρόπο ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ευρώπη, και όχι μόνο. Δεν συμφωνούν, όμως, όλοι με την πραγματική «ταυτότητα του εχθρού», ούτε με την πραγματική πηγή της «δύναμης πυρός» που διαθέτει, ούτε κυρίως με τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί.
ISIS: χάνει στον πόλεμο - «κερδίζει» στην τρομοκρατία
Άλλοι, για παράδειγμα, θεωρούν ότι η στρατιωτική συντριβή των τζιχαντιστών του ISIS στα πολεμικά μέτωπα της Συρίας και της Μέσης Ανατολής θα αρκούσε από μόνη της να αποδυναμώσει τον ρόλο, τη δυναμική και την επιρροή τους στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς και θα απάλλασσε την Ευρώπη και τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο από τον εφιάλτη της ισλαμικής τρομοκρατίας. Πρόκειται ασφαλώς για αφελή προσδοκία. Γιατί ο ISIS χάνει ήδη τον πόλεμο στα πεδία των συγκρούσεων στη Συρία. Αλλά αυτό καθόλου δεν τον έχει εμποδίσει να μεταφέρει την «επανάστασή» του σε ολόκληρο τον κόσμο. Δεν τον έχει δυσκολέψει να διατηρεί, να εκπαιδεύει και να συντονίζει ολόκληρους στρατούς προθύμων και αποφασισμένων «μελλοθανάτων» και να εξαπολύει αιματηρές και πολύνεκρες επιθέσεις αυτοκτονίας από τις Φιλιππίνες, το Μπαγκλαντές και τη Βαγδάτη, μέχρι τη Νιγηρία και την Κωνσταντινούπολη, αλλά και μέχρι τις μεγάλες πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Άλλοι πάλι, μαζί με τον ISIS βάζουν στο στόχαστρό τους τον κόσμο του Ισλάμ και τους μουσουλμάνους γενικώς. Η «ισλαμοφαγία» βρίσκει δυστυχώς ακροατήριο και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Στις ΗΠΑ, ολόκληρος υποψήφιος πρόεδρος, ο Ντόναλντ Τραμπ, "ψαρεύει" ασύστολα ψήφους στα θολά και επικίνδυνα νερά της «ισλαμοφοβίας». Και στην Ευρώπη, ολόκληρα κράτη και κυβερνήσεις θέλουν να τη μετατρέψουν σε αμιγώς χριστιανικό φρούριο. Είναι αυτοί που υψώνουν τείχη και φράχτες στα σύνορα των χωρών τους, οι οποίοι στο πρόσωπο των εξαθλιωμένων που χτυπούν την πόρτα της Γηραιάς Ηπείρου βλέπουν τις στρατιές των... οθωμανών, που πολιορκούσαν, πριν από πολλούς αιώνες, τη Βιέννη.
Το μεγάλο στοίχημα της Ευρώπης
Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν και αυτοί, οι περισσότεροι μεταξύ των πολιτών, που κατανοούν το αυτονόητο: ότι δηλαδή αυτοί που κάθε τόσο σκορπούν τον τρόμο και τον θάνατο στην Ευρώπη δεν είναι εισαγόμενοι τρομοκράτες. Είναι πολίτες - παιδιά της Ευρώπης.
Γάλλος πολίτης, Τυνήσιος στην καταγωγή, 31 ετών ήταν ο άνθρωπος που αιματοκύλησε τη Νίκαια. Γάλλοι και Βέλγοι πολίτες ήταν αυτοί που έσπειραν τον θάνατο πριν από λίγους μήνες στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες. Ήταν νέοι άνθρωποι, πολίτες της Ευρώπης. Εκεί γεννήθηκαν, εκεί μεγάλωσαν, εκεί σπούδασαν, εκεί... ανατινάχθηκαν. Εκεί στις γειτονιές των... αθλίων, στα γκέτο της ανεργίας και του ρατσισμού, στα προάστια των απόκληρων της ευρωπαϊκής κοινωνίας «συναντήθηκαν» με τους τζιχαντιστές. Εκεί ο ISIS εντόπισε και στρατολόγησε χιλιάδες νέους, μορφωμένους, αλλά και οργισμένους, έτοιμους να σκοτωθούν και να σκοτώσουν. Εκεί βρίσκεται η λύση, ή τουλάχιστον μεγάλο μέρος της λύσης του δράματος το οποίο αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να προχωρήσει και δεν θα προχωρήσει αν δεν πάρει στα χέρια της και δεν αντιμετωπίσει κατάματα, γρήγορα και αποφασιστικά δύο βασικά και θεμελιώδη προβλήματά της: την εσωτερική της κοινωνική συνοχή, που έχει κατακρεουργηθεί από τις βάρβαρες πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού, και την εσωτερική της ασφάλεια, που μετά τον πόλεμο είχε εκχωρηθεί στις ΗΠΑ. Ναι, αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πόλεμο. Όμως δεν είναι πόλεμος πολιτισμών, ούτε θρησκειών, ούτε γενικώς κατά του Ισλάμ. Είναι ένας ιδιόμορφος πόλεμος εναντίον της ισλαμικής τρομοκρατίας, η οποία τρέφει και τρέφεται από τον σκοταδισμό, την ξενοφοβία και τον φασισμό.
Η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο. Αν όμως μπει η ίδια στον «γύψο», αν παραλύσει από τον φόβο και εγκλωβιστεί στους εθνικισμούς, θα έχει υποστεί ήττα. Και αν πάψει να είναι πεδίο συνάντησης ιδεών, πολιτισμών και θρησκειών και επιτρέψει στα φαντάσματα του παρελθόντος να σκεπάσουν τον ουρανό της, τότε θα έχει υποστεί στρατηγική ήττα. Και αυτό θα ισχύει ακόμα και αν έχει προηγουμένως συντρίψει το «κράτος» των τζιχαντιστών. Και μια τέτοια Ευρώπη θα είναι και αυτή επικίνδυνη.
