H σκηνή έρχεται από το παρελθόν: 17 Αυγούστου του 1982, ημέρα της επετείου του μπλόκου της Κοκκινιάς. Στο βήμα του Κοινοβουλίου ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, ανοίγει τη συζήτηση για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης. Η αίθουσα σείεται, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ χειροκροτούν όρθιοι. Μαζί τους και οι βουλευτές του ΚΚΕ, με πρώτο και καλύτερο τον Χαρίλαο Φλωράκη. Ένα από τα κεντρικά αιτήματα της κοινωνίας και της Αριστεράς στη μεταπολεμική Ελλάδα, έπαιρνε τον δρόμο για τη δικαίωσή του. Ήταν το πρώτο. Το άλλο ήταν η απλή αναλογική.
Θα ξαναδούμε άραγε ανάλογες σκηνές στο Κοινοβούλιο, 34 χρόνια μετά; Θα έπρεπε αλλά δείχνει δύσκολο. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη. Άλλοι οι πρωταγωνιστές, άλλες οι συνθήκες και άλλο το πολιτικό περιβάλλον. Τι είναι ίδιο; Η ανάγκη να κάνει η ελληνική κοινωνία και το πολιτικό σύστημα της χώρας ένα βήμα μπροστά. Να αφήσει στην άκρη φοβίες και εμμονές και να ανοίξει δρόμους για το μέλλον, χωρίς τις αγκυλώσεις του παρελθόντος. Και ο νόμος για την απλή αναλογική που συζητείται στη Βουλή, όπως και η αναθεώρηση του Συντάγματος που έρχεται, είναι βασικές προϋποθέσεις γι’ αυτή την πορεία.
Η Αριστερά και οι άλλοι
Η κυβέρνηση της Αριστεράς έκανε το ιστορικό της καθήκον καταθέτοντας τον νόμο για την απλή αναλογική. Τώρα κάθε... κατεργάρης θα κάτσει στον πάγκο του. Ασφαλώς και έχει σημασία ποιες από τις διατάξεις του νομοσχεδίου θα συγκεντρώσουν τον μαγικό αριθμό των 200 ψήφων προκειμένου να ισχύσουν από τις επόμενες εκλογές. Έχει όμως μεγαλύτερη σημασία ποια θέση θα πάρει το κάθε κόμμα και ο κάθε βουλευτής επί της αρχής. Τα πράγματα είναι απλά. Είναι υπέρ ή κατά της απλής αναλογικής; Κανείς δεν μπορεί να κάνει τον... Κινέζο. Πολύ περισσότερο όσοι στο παρελθόν, στο απώτερο, αλλά και στο πιο πρόσφατο, είχαν ταχθεί υπέρ ή είχαν παλέψει για την απλή αναλογική.
Το ΚΚΕ, για παράδειγμα, δεν μπορεί να πετά διαρκώς την μπάλα στην εξέδρα. Οφείλει να πάρει σαφή θέση. Δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από το αναγκαίο, για πολλούς λόγους, πλαφόν του 3% και να ξεπερνά την πολιτική του υποχρέωση να στηρίξει μια αριστερή επιλογή με ένα χλωμό, απρόσωπο και μίζερο «παρών». Δεν είναι πρέπον, δεν είναι πολιτικά ορθό και δεν είναι και χρήσιμο. Όχι μόνο για την κοινή υπόθεση της απλής αναλογικής, ούτε μόνο για την Αριστερά, αλλά ούτε και για το ίδιο το ΚΚΕ.
Θα τους πάρει το... ποτάμι
Ούτε όμως και κάποια άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, όπως το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, μπορούν να κρύβονται. Και καλά η ηγεσία του Ποταμιού, φαίνεται ότι έχει κάνει τις επιλογές της να... κυλήσει προς «γαλάζιες» όχθες και να «δροσίσει» τη δίψα του Κυριάκου για εξουσία. Δικαίωμά του. Θα κριθεί γι’ αυτό από τους ψηφοφόρους, τους βουλευτές και τα στελέχη του. Και στο τέλος θα τους πάρει όλους το... ποτάμι.
Το ΠΑΣΟΚ, όμως; Τι είναι αυτό που οδηγεί την ηγεσία του σε αυτές τις απίθανες παλινωδίες: να θυμάται ξαφνικά την απλή αναλογική, τώρα που βρέθηκε στο περιθώριο και την απαξίωση. Να καταθέτει, μάλιστα, πρόταση νόμου και όταν η πρότασή του έρχεται ως νομοσχέδιο από την κυβέρνηση να σφυρίζει κλέφτικα; Μία -λογική- απάντηση υπάρχει: Η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη, η Φώφη Γεννηματά, είναι εγκλωβισμένη μέχρις αιχμαλωσίας στη λογική των... ξεπεσμένων βαρόνων του κόμματός της. Αυτών που μετέτρεψαν το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ από εν δυνάμει σύμμαχο της Αριστεράς σε ουρά της Ν.Δ. του Σαμαρά. Όλοι αυτοί, εμποτίστηκαν με μίσος για την Αριστερά, δεν συμβιβάστηκαν ποτέ με την ιδέα ότι τους στέρησε την... κουτάλα της εξουσίας. Τώρα, αδυνατούν να αναλύσουν ψύχραιμα την πραγματικότητα και τις διεθνείς εξελίξεις και ζουν και αναπνέουν απλώς για να πάρουν εκδίκηση. Στο τέλος, αυτό που θα συμβεί είναι να εισπράξουν την περαιτέρω συρρίκνωση και απαξίωση.
Οι κραυγές της Ν.Δ. και η... πλατφόρμα Μεϊμαράκη
Αλλά και η Ν.Δ. θα έπρεπε να έχει λόγο και ρόλο στη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο και τη μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος. Θα μπορούσε, αν ήθελε. Όμως, η Ν.Δ. δεν θέλει και δεν μπορεί. Ο ηγέτης της, Κυριάκος Μητσοτάκης, πτυχιούχος του Χάρβαρντ, εκλεκτός των "Financial Times" και της εγχώριας διαπλοκής, δηλώνει ότι γνωρίζει τα πάντα, αλλά αποδεικνύεται ότι αγνοεί τα βασικά. Το άγχος για την εξουσία τού θολώνει το μυαλό και τη σκέψη. Βιάζεται. Και σκοντάφτει. Οι κραυγές για εκλογές μοιάζουν ολοένα και περισσότερο με το ανέκδοτο για τον... βοσκό, τον λύκο και τα πρόβατα. Κανείς δεν τις παίρνει στα σοβαρά. Η θύελλα του Brexit και οι δραματικές εξελίξεις που πυροδότησε στην Ευρώπη, πέρασαν μάλλον ξώφαλτσα και... δεν ακούμπησαν τις αναλύσεις και τον πολιτικό του σχεδιασμό. Ο κόσμος «καίγεται», η χώρα προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της και η ηγεσία της Ν.Δ. επιλέγει, ως νυν υπέρ πάντων αγώνα, τη φθορά της κυβέρνησης. Επιμένει στον ακραίο λόγο, τις κραυγές, την επιθετική ρητορική. Και αυτό δεν προσθέτει πόντους στον αρχηγό της Ν.Δ. Του αφαιρεί. Ενοχλεί και προκαλεί αντιδράσεις. Άλλοτε υπόγειες και άλλοτε... φωναχτές.
Όποιος άκουσε όσα είπε και όσα υπονόησε προχθές ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης στον Real Fm στον Νίκο Χατζηνικολάου, καταλαβαίνει περί τίνος πρόκειται. Ο πρώην πρόεδρος της Ν.Δ. διαφώνησε με την ηγεσία που κραυγάζει, ζητώντας εθνική συνεννόηση στα βασικά. Διαχώρισε τη θέση του από τη στρατηγική του «παραιτηθείτε», λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η χώρα δεν είναι σωματείο», ότι πρέπει να κυβερνηθεί. Ενώ αποδόμησε και τη «Βαρουφακιάδα», το τελευταίο εφεύρημα της Συγγρού, λέγοντας το αυτονόητο: "οι κρατικές αρχές πρέπει να έχουν Plan B". Στην ουσία, ο Β. Μεϊμαράκης παρουσίασε μια άλλη «πλατφόρμα» για τη Ν.Δ. Έδωσε φωνή σε ένα μεγάλο μέρος βουλευτών, στελεχών και ψηφοφόρων του κόμματος, που δεν... αντέχουν τον πολιτικό λόγο που σηματοδοτούν ο Κυριάκος με τον Βορίδη και τον Άδωνι. Έναν πολιτικό λόγο, που δεν συνάδει με τον ρόλο, που οφείλει να παίζει η αξιωματική αντιπολίτευση. Η χώρα χρειάζεται διάλογο, ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Χρειάζεται σχέδιο για προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, για τον εκσυγχρονισμό και την αναδιοργάνωση του κρατικού μηχανισμού, χρειάζεται πολιτικές υπέρ των αδυνάτων. Κυρίως χρειάζεται δουλειά, πολλή δουλειά, για να ξεφύγει από τη μέγγενη της κρίσης και να επιστρέψει στην ανάπτυξη με όρθια την κοινωνία. Και αυτό δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση. Αφορά και την αντιπολίτευση.
