Λίγα 24ωρα πριν το βρετανικό δημοψήφισμα, είμαι βέβαιος ότι υποφέρετε από overdose φλυαρίας για την αμφίρροπη αναμέτρηση. Θα υποστείτε ακόμη μία απειροελάχιστη δόση.
Κατ’ αρχάς, οφείλουμε όλοι να είμαστε εξαιρετικά καχύποπτοι με τις δημοσκοπικές μετρήσεις που δίνουν προβάδισμα στο Out έναντι του In. Αν είναι έτσι, από πού αντλούν τη βεβαιότητά για προβάδισμα του Bremain οι τζογαδόροι των στοιχημάτων; Και από πού πηγάζει η αταραξία των μεγάλων επενδυτικών κεφαλαίων, που, παρά τους κραδασμούς στα χρηματιστήρια, «φορτώνουν» τα χαρτοφυλάκιά τους με βρετανικές μετοχές; Μια εξήγηση σ’ αυτό δίνουν οι προβλέψεις σύμφωνα με τις οποίες μια σημαντική πτώση της στερλίνας, σε περίπτωση αποχώρησης από την Ε.Ε., θα οδηγήσει σε μια αντιστρόφως ανάλογη αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων στη Βρετανία. Και, αντιστοίχως, μια μεγάλη διακύμανση στο ασανσέρ των νομισματικών ισοτιμιών, σε περίπτωση παραμονής, θα φέρει ουκ ολίγα κέρδη στους traders του Λονδίνου, που ελέγχουν πάνω από το 40% της παγκόσμιας αγοράς συναλλάγματος, συμπεριλαμβανομένων των συναλλαγών σε ευρώ.
Από πολλές απόψεις, η αρχιτεκτονική της αναμέτρησης «Brexit vs Bremain» έχει έντονα χαρακτηριστικά παιχνιδιού win win για τη βρετανική χρηματοοικονομική ελίτ. Άλλωστε, και το πολιτικό περιεχόμενο της αντιπαράθεσης των δύο στρατοπέδων παραπέμπει περισσότερο σε έναν ενδονεοφιλελεύθερο καβγά για το ειδικό βάρος της Βρετανίας στο διεθνές καπιταλιστικό στερέωμα, παρά σε μια αντίθεση με στρατηγικό και κοινωνικό βάθος. Όχι μόνο γιατί τα δύο στρατόπεδα πλαισιώνονται από πολιτικά ομογάλακτους και ιδεολογικά ομοούσιους πρωταγωνιστές, αλλά και γιατί η πολιτική και κοινωνική Αριστερά έχει φροντίσει να εξαφανίσει εαυτήν, συρόμενη -άφωνη κι απρόθυμη- κυρίως πίσω από τον νεοφιλελεύθερο χυλό του Bremain και δευτερευόντως στο ακροδεξιό συνονθύλευμα του Brexit. Δεν τόλμησε να διατυπώσει μια εναλλακτική πρόταση αριστερού, λαϊκού Brexit, από τη σκοπιά της βρετανικής εργατικής τάξης, των φτωχών στρωμάτων και των μεταναστών, Ευρωπαίων και μη, που αποτελούν τουλάχιστον το 15% του πληθυσμού της χώρας. Κάτι τέτοιο θα είχε ευεργετική επίδραση σε ολόκληρη την «άλλη Ευρώπη», που δίνει αποσπασματικές και ατελέσφορες μάχες στη Γαλλία, στην Ισπανία και αλλού, αδυνατώντας να ξεσκεπάσει την ευρωσκεπτικιστική φάρσα της Ακροδεξιάς ή να αποκρούσει τον αυταρχικό φεντεραλισμό του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου.
Ελλείψει αυτής της εναλλακτικής, το βρετανικό δημοψήφισμα εξελίσσεται στο πλαίσιο ενός ιδεολογικού μονοπωλίου, μπολιασμένου με μεγάλες δόσεις αντιμεταναστευτικής υστερίας, στην οποία προσφεύγουν οι επικεφαλής και των δύο στρατοπέδων.
Κατά παράδοξο τρόπο, μέγας χορηγός αυτού του βρετανικού, νεοφιλελεύθερου εμφυλίου είναι η ίδια η ηγεσία της Ε.Ε. Γιατί, στην πραγματικότητα, προκειμένου να πριμοδοτήσει την εκστρατεία του Κάμερον υπέρ του Bremain, έχει ετοιμάσει ένα πλαίσιο νέας εταιρικής σχέσης της Βρετανίας με την Ε.Ε., που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας συντομότερος δρόμος προς το Brexit. Ένα ελεγχόμενο και επιλεκτικό Brexit, που δίνει στη Βρετανία δικαίωμα αυτοεξαίρεσης από τα περισσότερα πεδία κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής.
Όλα είναι αποτυπωμένα στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 18-19 Φεβρουαρίου, με την οποία η μεν Βρετανία δικαιούται να μη συμμετέχει σε ό,τι αποτελεί πυρήνα του ενωσιακού δικαίου (ασφάλεια, δικαιοσύνη, ελευθερία, αστυνομική και δικαστική συνεργασία, Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, τραπεζική ένωση, ενιαία εποπτεία του τραπεζικού τομέα, συνεισφορά σε κρατικές ή τραπεζικές διασώσεις, κανόνες ελεύθερης κυκλοφορίας εργαζομένων, ισότιμη πρόσβαση Ευρωπαίων στην κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια, μεταναστευτική πολιτική, Σένγκεν κ.ά.), η δε Ε.Ε. αναλαμβάνει την υποχρέωση να αναθεωρήσει αντίστοιχα τις ευρωπαϊκές συνθήκες, να σταματήσει να νομοθετεί και να καταργήσει ήδη ισχύουσες «υπερβολικές ρυθμίσεις που πλήττουν την ανταγωνιστικότητα»!
Η συμφωνία Βρετανίας - Ε.Ε., η οποία τελεί υπό την αίρεση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, αποτελεί καραμπινάτο θεσμικό πραξικόπημα, που εξυπηρετεί θαυμάσια τις βαθύτερες γερμανικές επιθυμίες για μια Ε.Ε. πολλών ταχυτήτων. Και το χειρότερο είναι ότι σε αυτό το πραξικόπημα σπεύδουν ως συνεργοί όλοι οι ευρωπαϊκοί «θεσμοί». Για παράδειγμα, προ ημερών, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μπήκε σκανδαλωδώς στο πολιτικό παίγνιο πριμοδότησης του Bremain με μια απόφαση που καταλύει τις ελευθερίες κυκλοφορίας και διαμονής κάθε Ευρωπαίου σε κάθε χώρα της Ε.Ε. και την υποχρέωση ισότιμης μεταχείρισης. Η απόφαση προοικονομεί την εφαρμογή του μερικού Brexit, αναγνωρίζοντας στη Βρετανία το δικαίωμα να μη δίνει άδειες παραμονής -πρακτικά να απελαύνει- σε πολίτες της Ε.Ε. και να τους εξαιρεί από την καταβολή προνοιακών επιδομάτων, νομιμοποιώντας ένα ιδιότυπο κοινωνικό απαρτχάιντ.
Αν πράγματι ισχύσει αυτός ο οδικός χάρτης που καθιστά τη Βρετανία μια πολιτική, οικονομική και κοινωνική off shore εντός της Ε.Ε., στην οποία η μόνη ελευθερία που αναγνωρίζεται είναι αυτή της κυκλοφορίας κεφαλαίων και των αγαθών, τότε ακόμη και όσοι αφελείς «ευρωπαϊστές» απομείνουν, σε επόμενη κρίση στις ευρωβρετανικές σχέσεις, αποκτούν κίνητρο να μετατοπιστούν προς την πλήρη αποδέσμευση. Και θα κάνουν άριστα.
