Επιμέλεια: Βασίλης Παπακριβόπουλος
Του Serge Halimi*
Το ζήτημα των σχέσεων με το Ισραήλ δεν παύει να κάνει την εμφάνισή του στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών, ακόμα κι όταν πρόκειται για εκλογές σε μια πολιτεία του Νότου, στην οποία οι Εβραίοι αποτελούν ένα αμελητέο ποσοστό του εκλογικού σώματος. Για μεγάλο χρονικό διάστημα το τελετουργικό αφορούσε μονάχα τις προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος, και ιδιαίτερα την πολιτεία της Νέας Υόρκης (κυρίως το 1980, το 1984, το 1988 κ.λπ.).
Τουλάχιστον ένας από τους Δημοκρατικούς υποψηφίους ζητούσε τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ (πράγμα που ισοδυναμούσε με την αναγνώριση της κυριαρχίας του ισραηλινού κράτους στο σύνολο της Ιεράς Πόλης). Στη συνέχεια, μόλις ολοκληρώνονταν οι προκριματικές εκλογές στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, οι πρόεδροι άφηναν την αμερικανική πρεσβεία εκεί που ήταν και ένας άλλος Δημοκρατικός υποψήφιος ανακινούσε αυτό το ζήτημα τέσσερα χρόνια αργότερα.1
Αυτή τη φορά το ζήτημα τέθηκε από τους Ρεπουμπλικανούς. Μερικές ημέρες πριν από την ψηφοφορία στην Αϊόβα ο υποψήφιος Τεντ Κρουζ υποσχέθηκε ότι, μόλις γίνει πρόεδρος, «ήδη από την πρώτη ημέρα», θα μετακινήσει την περιβόητη πρεσβεία. Παρ' όλο που στην Αϊόβα η εβραϊκή ψήφος αποτελεί μόλις το 0,2% του συνόλου των ψηφοφόρων, οι ευαγγελικές εκκλησίες είναι εξαιρετικά ισχυρές. Κι έχουν κι αυτές άποψη για το ζήτημα.
Στον Νότο των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ακόμα ισχυρότερες. Στις 2 Μαρτίου, στην Αλαμπάμα, στην Πρώτη Εκκλησία των Βαπτιστών της Οπέλικα, είναι προφανής η σημασία που έχουν για τους ενορίτες τα ζητήματα του Ισραήλ, της Ιερουσαλήμ και των Παλαιστινίων. Όχι βέβαια ότι παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε αυτήν την περιοχή του πλανήτη. Οι απόψεις τους -και η ψήφος τους- δεν διαμορφώνονται από την πολιτική ή από την πρόσφατη ιστορία, αλλά από τη θρησκευτική πίστη τους.
Μετά την εβδομαδιαία συνάντηση της ομάδας ανάγνωσης και συζήτησης της Βίβλου, στην οποία συμμετείχαν περίπου σαράντα γυναίκες (από τις οι οποίες οι δύο μαύρες), συναντήσαμε τη Σάρα Τζέιν Τάτουμ. Είναι μέλος της οργάνωσης International Cristian Embassy Jerusalem (ICEJ) και μας συνοψίζει την αποστολή της: «Στηρίζουμε το Ισραήλ, καθώς πιστεύουμε ότι η αιώνια πρωτεύουσα του κράτους είναι η Ιερουσαλήμ». Μόλις επέστρεψε από εκεί όπου πραγματοποίησε ένα «ταξίδι σπουδών» (teaching tour) το οποίο της είχε προτείνει ο πάστορας.
Το πρόγραμμα του ταξιδιού περιλάμβανε επίσκεψη στην Κνεσέτ (την ισραηλινή Βουλή), συνάντηση με δύο μέλη του Λικούντ [του (δεξιού) κόμματος του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου] και ένα γεύμα στο ξενοδοχείο Waldorf Astoria, στο οποίο συναντήθηκαν εκατοντάδες φιλοϊσραηλινοί χριστιανοί. «Στο γεύμα συμμετείχε και ο Αμερικανός πρέσβης, καθώς κι ένας χριστιανός Άραβας ο οποίος υποστηρίζει το Ισραήλ».
Η κυρία Τάτουμ επισκέφθηκε επίσης το Μουσείο του Ολοκαυτώματος. Αντίθετα, στο πρόγραμμα δεν περιλαμβανόταν η επίσκεψη στην Βηθλεέμ και την Ιεριχώ, δύο ιδιαίτερα σημαντικών τόπων για έναν χριστιανό, καθώς αυτές βρίσκονται σε περιοχή η οποία ελέγχεται από την Παλαιστινιακή Αρχή.
Η ICEJ συγκεντρώνει χρήματα για τους «Εβραίους της Γαλλίας2και της Ουκρανίας, οι οποίοι επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους και να εγκατασταθούν στο Ισραήλ»: «Έχω ακούσει ότι οι Γάλλοι Εβραίοι υφίστανται διωγμό». Η μελέτη της Βίβλου τής «έχει διδάξει τη σημασία που έχει το Ισραήλ για την πίστη της και για τη γνώση όλων όσοι θα ακολουθήσουν στο μέλλον». Στηριζόμενη στις Γραφές -και κυρίως στην Παλαιά Διαθήκη- θεωρεί ότι σε πρώτη φάση το σύνολο της Παλαιστίνης οφείλει να περιέλθει στην κυριαρχία του Ισραήλ.3 Με άλλα λόγια, συμφωνεί με την πολιτική εποικισμού που εφαρμόζει ο Νετανιάχου και την υποστηρίζει.
Όπως μας εξηγεί, «μια μέρα, δεν γνωρίζουμε πότε, ο Θεός θα προστατεύσει το Ισραήλ. Έχει αποφασίσει ότι η Ιερουσαλήμ θα είναι το κέντρο του κόσμου. Εκεί θα επιστρέψει ο Ιησούς Χριστός, στο Όρος των Ελαιών. Ο Θεός έχει συνάψει μια συμφωνία με τον λαό του Ισραήλ. Κι αυτή η συμφωνία δεν είναι δυνατόν να αντικατασταθεί, να τροποποιηθεί ή να αλλάξει. Λόγω της ανυπακοής τους, ο Θεός οδήγησε τους Εβραίους στην εξορία. Ωστόσο, αυτή η γη δεν παύει να είναι δική τους».
Κι ώσπου να έρθει η Αποκάλυψη και η επιστροφή του Μεσσία, ποια μοίρα επιφυλάσσει για τους Παλαιστίνιους -μάλιστα, μια μειονότητα αυτού του λαού είναι χριστιανοί- εάν δεν επιθυμούν να ζουν μέσα στο κράτος του Ισραήλ; «Οι υπόλοιπες αραβικές χώρες οφείλουν να τους υποδεχθούν στο έδαφός τους. Το 1967, ο Θεός προστάτευσε το Ισραήλ και το Ισραήλ νίκησε». Τελεία και παύλα. Κι εξάλλου οι ηττημένοι δεν έχουν λόγους να παραπονούνται: «Το Ισραήλ κάνει τα πάντα για να προσφέρει θέσεις εργασίας στους Παλαιστίνιους, έτσι ώστε αυτοί να έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν ειρηνικά. Όμως, αυτοί θέλουν περισσότερα. Αν δεν είναι ευτυχισμένοι, να φύγουν και να πάνε αλλού».
Η Ντέμπορα Τζόουνς, η οποία διευθύνει την ομάδα ανάγνωσης και συζήτησης της Βίβλου, έχει επισκεφθεί το Ισραήλ δύο φορές. Το τελευταίο ταξίδι της πραγματοποιήθηκε πριν από οκτώ χρόνια. Πιστεύει κι αυτή ότι «το Ισραήλ κάνει τα πάντα για να βοηθήσει τους Παλαιστινίους. Όμως, το μίσος που αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν για τους Ισραηλινούς είναι τόσο ισχυρό, ώστε τους κάνει να αντιστέκονται στην βοήθειά τους».
Όσο για τους χριστιανούς Παλαιστινίους, το αίτημά τους να αποκτήσουν εθνικά κυρίαρχο κράτος τους μετατρέπει σχεδόν σε αιρετικούς: «Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο να δηλώνεις χριστιανός και στο να είσαι πραγματικά χριστιανός. Αυτοί οι άνθρωποι μισούν τόσο πολύ το Ισραήλ, ώστε δεν δέχονται στ' αλήθεια τον Χριστό ως τον Κύριό μας. Ο Θεός έχει δώσει στο Ισραήλ αυτή τη γη και δεν θα επιτρέψει τη διαίρεσή της. Κι ο κανόνας της πίστης μας είναι να τηρήσουμε αυτήν τη δέσμευση».
Φυσικά, και οι δύο ενορίτισσες συμφωνούν ότι η ειρήνη θα αποτελούσε μια καλή εξέλιξη. «Ωστόσο, οι Παλαιστίνιοι δεν τη θέλουν. Θέλουν τη γη». Κι η κυρία Τάτουμ συμπληρώνει: «Θέλουν τον θάνατο των Εβραίων».
1 Βλέπε «Le poids du lobby pro-israélien aux Etats-Unis» και «Aux Etats-Unis, M. Ariel Sharon n'a que des amis», «Le Monde diplomatique», αντίστοιχα Αύγουστος 1989 και Ιούλιος 2003.
2 (Σ.τ.Μ.) Ανέκαθεν, αρκετοί Ευρωπαίοι πολίτες εβραϊκής καταγωγής, για να υποστηρίξουν το κράτος του Ισραήλ, επέλεγαν να κάνουν στρατιωτική θητεία σε αυτήν τη χώρα ή και μετανάστευαν μόνιμα σε αυτήν («alya»). Στη Γαλλία, στην οποία υπάρχει μεγάλη εβραϊκή κοινότητα, η τάση ενισχύθηκε αισθητά, αφενός μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της τελευταίας δεκαετίας, μερικά από τα οποία στρέφονταν κατά εβραϊκών στόχων και, αφετέρου, λόγω του αρνητικού κλίματος που έχει διαμορφωθεί στη γαλλική κοινή γνώμη για το Ισραήλ, μετά την ακροδεξιά στροφή της ηγεσίας του και την απαράδεκτη πολιτική του στη Γάζα και στα κατεχόμενα.
3 Η κυρία Τάτουμ μας έδωσε το βιβλίο του Νοτιοαφρικανού πάστορα Malcolm Hedding, «Understanding Israel» (Zion Gate International, Οκλαχόμα Σίτι), το οποίο παρουσιάζει με αναλυτικό τρόπο τα θεολογικά ζητήματα που σχετίζονται με αυτήν την άποψη. Βλέπε επίσης Ibrahim Warde, «Il ne peut y avoir de paix avant l'avènement du Messie», «Le Monde diplomatique», Σεπτέμβριος 2002.
* Ο Serge Halimi είναι ο διευθυντής της «Le Monde diplomatique»
