ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΤΡΑΝΟΥ*
Η λειτουργία των κομμάτων φανερώνει, καιρό τώρα, σημάδια εκφυλιστικής κόπωσης. Όσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, πεποίθηση των περισσότερων, ρητή η άρρητη, είναι πως το κόμμα βρίσκεται σήμερα, εξαιτίας της μνημονιακής βαρυτικής έλξης, σε τροχιά εισόδου στην κατάσταση που οι μηχανικοί οχημάτων αποκαλούν ΠΕΕi ή Μπιελάρ.
Η χειραγωγούμενη από τα ΜΜΕ, πρόχειρη και εύκολη κριτική των κυβερνητικών πεπραγμένων επιδεινώνει την κατάσταση. Η δημόσια, συχνά τραχιά αλλά καλοπροαίρετη υπενθύμιση του υπαρκτού κινδύνου μετατροπής και του δικού μας χώρου σε περιτρίμματα ανεξέλεγκτων, αντιφατικών και ιδιοτελών μηχανισμών κυριαρχίας και νομής της εξουσίας είναι στενόχωρη και άβολη. Η ανησυχία, η ένταση ή οι διαμαρτυρίες που εκφράζονται στο «σπινθηρίζον διάκενο» των χώρων εργασίας, του δρόμου και του πεζοδρομίου πρέπει να αποτελέσουν το έναυσμα για την άμεση πολιτική και προγραμματική προσπάθεια επανασυγκρότησης.
Η εργώδης προσπάθεια που πρέπει να καταβάλουμε, ενόψει και του επερχόμενου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να ανοίξουμε -στ' αλήθεια τούτη τη φορά- τις πόρτες και τα παράθυρα του κόμματος στην πραγματική κοινωνία, σημαίνει πως πρέπει να ξαναρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να δρούμε ανιδιοτελώς. Αυτό το επιτακτικό καθήκον δυσχεραίνεται από τους σημερινούς ασφυκτικούς υλικούς περιορισμούς, ενώ επιβαρύνεται και από τα υπαρκτά δομικά προβλήματα του χώρου μας. Τα μη συνομολογούμενα «οικεία δεινά» που συσσωρεύονται είναι δυστυχώς αυτά που καθορίζουν αποφασιστικά την πύκνωση ή την αραίωση του πυρήνα της πολιτικής ηθικής μας αλλά και τη δυνατότητα συγκρότησης μιας προγραμματικά ρωμαλέας αριστερής πολιτικής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μια ιδιόμορφη εναλλακτική πρόταση, μια εναντιόμορφη ΤΙΝΑ μέσα στην ΤΙΝΑii, ένα «κέλυφος μέσα στην πέτρα του κελύφους», όπως έγραφε ο Μπέκετ. Αυτός ο πολιτικός χώρος και λίγοι ακόμη ομόλογοι πολιτικοί σχηματισμοί -το British Labour Party του Κόρμπιν, ο Μπέρνι Σάντερς στις ΗΠΑ, oι Podemos στην Ισπανία, η κυβέρνηση του PT στη Βραζιλία, το PSUV στη Βενεζουέλα, το MAS στη Βολιβία και το PAIS του Κορέα στο Εκουαδόρ αποτελούν τα κρίσιμα ένζυμα του μέλλοντος. Αυτό το μέλλον όμως πρέπει να διαμορφωθεί με όρους και τρόπους ριζικά διαφορετικούς από τη σημερινή μεσοπρόθεσμη διαχείριση της πολιτικής συγκυρίας. Χρειαζόμαστε, ούτως ειπείν, ένα πολιτικό δάνειο από το άγραφο ακόμη μέλλον με ρήτρα εγγύησης τα καλύτερα στοιχεία από την επαναστατική κληρονομιά του παρελθόντος.
Το παρακάτω κείμενο του Λένιν, Aναρρίχηση στα Ψηλά Βουνά, γράφτηκε την άνοιξη του 1922. Πρόκειται για μια αλληγορία της βασανιστικά αργής πολιτικής προόδου εκείνης της περιόδου και στρεφόταν κατά των άτεγκτα προσηλωμένων στο δόγμα της πολιτικής καθαρότητας συντρόφων του, τους οποίους αποκαλούσε «ουλτραριστερούς». Σύμφωνα με τον συνεργάτη και στενό φίλο του, τον συνθέτη Χανς Άισλερ, η Αναρρίχηση αποτελούσε το αγαπημένο κείμενο του Μπρεχτ.
«Δεν υπάρχει», γράφει ο Λένιν, «τίποτα πιο επικίνδυνο από τις αυταπάτες (...) Μερικές φορές, ο επίμονος αναρριχητής σκαρφαλώνει αργά, σαν το σαλιγκάρι, κινείται ανάποδα, προς τα κάτω, ώστε να προσεγγίσει ένα ασφαλές προσωρινό καταφύγιο. Και όταν κινηθεί επιτέλους ξανά προσεκτικά και κοπιαστικά προς τα πάνω, είναι ευλογία γι' αυτόν να μην μπορούν να τον φτάσουν εκεί που βρίσκεται οι αποπροσανατολιστικές κραυγές των δογματικά καθαρών, οι οποίοι καραδοκούν ασφαλείς παρακάτω προσδοκώντας την πτώση του, ώστε να δικαιολογήσουν τη δική τους αδράνεια».
Σήμερα αυτοί που τολμούν να σκαρφαλώσουν στα απαγορευμένα για την Αριστερά όρη της εξουσίας και να περιπλανηθούν στις μνημονιακές κακοτοπιές πρέπει να μάθουν να αψηφούν τους ακατάληπτους χρησμούς των πάσης φύσεως μαντείων, των οποίων οι πρωθιερείς διαβάζουν στα συντρίμμια της κοινωνίας τα αδιάψευστα, υποτίθεται, σημάδια της επικείμενης γενικευμένης καταστροφής, ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνουν από τις προνομιακές θέσεις που κατέχουν στα πάνελ το θέαμα της επερχόμενης Αποκάλυψης. Όμως οι δικές μας αρετές, η ακτινογραφική ποιότητα του βλέμματός μας και η πολιτική αποφασιστικότητά μας δεν πρέπει ποτέ να υποκύψουν στη γοητεία της πολιτικής αλλά και της ανθρώπινης υπεροψίας, είτε δημόσιας είτε ιδιωτικής.
i ΠΕΕ ή BLR (Beyond Local Repair). Πέραν Επιτοπίου Επισκευής. Μεταφορά της ανθρώπινης εξάντλησης.
ii ΤΙΝΑ: There Is No Alternative (Δεν υπάρχει καμία εναλλακτική). Πειθαναγκαστικό σλόγκαν που εισήγαγε η Θάτσερ
* Ο Τριαντάφυλλος Τρανός είναι εκπαιδευτικός, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
