ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΤΡΑΝΟΥ*
Το mobbing, μια μορφή επιθετικής συμπεριφοράς που καταλήγει ενίοτε σε μαζικό bullying, είναι μάλλον άγνωστη έννοια. Μερικοί κοινωνικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το mobbing, το οποίο στη χώρα μας έγινε γνωστό από την ανησυχητική βιαιότητα και την πολιτική παθολογία της υπόθεσης Γιακουμάκη, είναι απλά ένα άλλο όνομα για τον εκφοβισμό. Στον δημόσιο χώρο, mobbing μπορεί να θεωρηθεί κάλλιστα η σκόπιμη συκοφαντία, η οποία ως «ιός» απλώνεται παντού, κυρίως μέσα από το Διαδίκτυο και τα αποκαλούμενα μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης. Στην πολιτική αρένα δεν αποτελούν τίποτα λιγότερο, οι συνειδητές προσπάθειες σεχταριστικών ομάδων, που ενδημούν σχεδόν σε κάθε πολιτικό και συνδικαλιστικό χώρο, ώστε να εξαναγκάσουν όσους διαφωνούν μαζί τους σε παραίτηση από την έλλογη πολιτική δραστηριότητα και τη δημόσια παρουσία, χρησιμοποιώντας ως όπλα την ταπείνωση, τη γενικευμένη παρενόχληση, τη συναισθηματική κακοποίηση ή και τον τρόμο ακόμη.
Η Στάζι χρησιμοποίησε συχνά μια ανάλογη μέθοδο τη διαβόητη Zersetzung. Κατά γράμμα αποδίδεται στα ελληνικά ως «βιοαποδόμηση» και στόχος της ήταν να καταστρέψει κρυφά τη ζωή των ανθρώπων που έμπαιναν στο στόχαστρό της, αποδιοργανώνοντας την καθημερινότητά τους. Η κληρονόμος της KGB, η μυστική αστυνομία της Ρωσίας, η FSB, χρησιμοποιεί σήμερα ανάλογες «τεχνικές» κατά των αντιφρονούντων. Οι εγχώριες, στην πραγματικότητα μάλλον «εξωχώριες», μονταζιέρες της συστημικής Ακροδεξιάς, εμπνεόμενες από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, υιοθέτησαν αδίστακτα αυτό το μοντέλο ήδη από την αρχή της κρίσης. Πιστές στο νεοφιλελεύθερο δόγμα της υιοθέτησης των «καλών πρακτικών απ' όπου και αν αυτές προέρχονται», το προσάρμοσαν στη συνέχεια, άριστα, στις ανάγκες των πατρώνων τους.
«Η ελευθερία είναι ελευθερία μόνο εφόσον περιλαμβάνει και αυτούς που σκέφτονται διαφορετικά». Η διάσημη αποστροφή της Ρόζας Λούξεμπουργκ αποτελεί πυκνό θραύσμα μιας εκτενέστερης φράσης: «Ελευθερία μόνο για τα μέλη της κυβέρνησης, μόνο για τα μέλη του κόμματος -όσο πολυάριθμα και να είναι- δεν είναι καθόλου ελευθερία. Η ελευθερία είναι πάντα η ελευθερία αυτού που σκέφτεται διαφορετικά. Η ουσία της πολιτικής ελευθερίας δεν εξαρτάται μόνο από τους φανατικούς της 'δικαιοσύνης', αλλά μάλλον από τις αναζωογονητικές, ευεργετικές και καθαρτικές πράξεις αυτών που σκέπτονται διαφορετικά. Αν η 'ελευθερία' γίνει αποκλειστικό 'προνόμιο' μιας ελίτ, η λειτουργία της πολιτικής ελευθερίας θρυμματίζεται».
Όσον αφορά την Παιδεία, καταγόμαστε όλοι μας, ακόμη και οι ακροαριστεροί, από την ίδια ηθική μήτρα, την πολιτική κληρονομιά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του ιστορικού περιοδικού της ΟΛΜΕ «Λόγος και Πράξη». Για δεκαετίες, αυτές οι δύο έννοιες, αξεδιάλυτες με αυτή της προσωπικής αξιοπρέπειας, μας προσδιόριζαν ως έντιμα πολιτικά και συνδικαλιστικά στελέχη στη συνείδηση των συναδέλφων μας ακόμη κι όταν αυτοί διαφωνούσαν ριζικά μαζί μας. Μέχρι σήμερα τουλάχιστον. Με αυτές τις έννοιες, με αυτή την παράδοση πραγματικής ελευθερίας, ορισμένοι-ες έχουν πάρει, δυστυχώς, διαζύγιο.
Πρόσφατα, σε μια παραδειγματική εκδήλωση για την κατάσταση στην Παιδεία, που οργάνωσε στη Νέα Ραιδεστό Θεσσαλονίκης η Οργάνωση Μελών ΣΥΡΙΖΑ Μίκρας, και στην οποία συμμετείχε και ο γραμματέας του υπουργείου Παιδείας Γ. Παντής, οι συμμετέχοντες, μάχιμοι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, πανεπιστημιακοί, γονείς και πολίτες, προσπάθησαν ισότιμα, ψύχραιμα και ελεύθερα να προσδιορίσουν σε μια πυκνή και ουσιαστική συζήτηση τα καθήκοντα και τον ρόλο της εκπαιδευτικής Αριστεράς και των προοδευτικών ανθρώπων στο νέο τοπίο που έχει διαμορφωθεί από τα διαδοχικά Μνημόνια. Οι πλείστες αρνητικές εμπειρίες που εκτέθηκαν στη συζήτηση πηγάζουν από την απαράλλακτη, εδώ και δεκαετίες, βασανιστική καθημερινότητα του ελληνικού σχολείου, από τα οικεία σε όλους μας δεινά της εκπαίδευσης. Αντισταθμίζονται ώς έναν βαθμό όμως από την ελπίδα που γεννά η διαπίστωση, πως έστω και με αργούς ρυθμούς, κάτι αλλάζει!
Και αλλάζει μέσα από δεκάδες ουσιαστικές πολιτικές παρεμβάσεις, μικρές και μεγάλες, που επιχειρούνται από μια αριστερή κυβέρνηση στις συνάψεις του εκπαιδευτικού συστήματος. Στη σημερινή συγκυρία το καθήκον μιας πραγματικά αριστερής συλλογικής συνείδησης, που βρίσκεται σε εγρήγορση, έγκειται στη φροντίδα να αλλάξουμε αποφασιστικά με την προσωπική δέσμευση αλλά και τη συλλογική μας ευφυΐα και ευαισθησία το δύσμορφο και παραλυμένο μορφωτικό παράδειγμα, χωρίς να κραυγάζουμε και χωρίς να τραυματίσουμε περισσότερο τις ήδη καταπονημένες αρθρώσεις του. Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, φοβέρες και ζοριλίκια δεν χωρούν!
* Ο Τριαντάφυλλος Τρανός είναι εκπαιδευτικός, μέλος της Γ' ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης
