Του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη
Το «This is a coup» επαναλαμβάνεται; Όταν αλλάζει η ατζέντα, η κλίμακα των απαιτήσεων, δεν αποδομείται η συμφωνία; Αυτό που έχει αναδυθεί τις τελευταίες μέρες δεν είναι μια μορφή πραξικοπήματος; Ή με την εμπλοκή έχουμε ένα τέχνασμα διαπραγματευτικής σκλήρυνσης, ώστε εν τέλει να δεχτεί ο λαός ανακουφισμένος την όποια συμφωνία; Πολλά μπορεί κανείς να υποθέσει, αφού, παρ' όλη την οικονομική μεταμφίεση, η διαπραγμάτευση παραμένει πολιτική πράξ, που χρησιμοποιεί αμιγώς πολιτικά εργαλεία.
«Τα θεσμικά όργανα και οι ελληνικές αρχές έκαναν σημαντική πρόοδο σε ένα πακέτο πολιτικών που μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για συζητήσεις αναφορικά με την βιωσιμότητα του χρέους και την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου ελληνικού προγράμματος. Όλοι οι θεσμοί θα συνεχίσουν να δουλεύουν (...) για τα τελικά συστατικά ενός πλήρους πακέτου πολιτικής» γράφουν στην ανακοίνωσή τους οι θεσμοί. Μιλούν για πρόοδο, αλλά εν τέλει για πολιτικές. Ο γενικός ανορθολογισμός των επιβαλλόμενων μέτρων, ο ίδιος ο οικονομισμός που ηγεμονεύει στην αρχιτεκτονική τους, είναι πολιτική επιλογή. Ας πούμε ότι η πολύπλευρη προσπάθεια φθοράς της κυβέρνησης (και η οικονομική βιαιοπραγία σε αυτό κατατείνει) καταλήγει αναπότρεπτα σε μια πλήρη ρευστοποίηση -εν γένει- της πολιτικής παραγωγής στον τόπο μας. Είναι «ακριβό πράγμα» οι αντιστάσεις και οι «γωνίες». Χρειαζόμαστε ένα ζυμάρι, μια εύπλαστη πολιτική σκηνή, που θα δέχεται αδιαμαρτύρητα τα υποβαλλόμενα σχήματα μέτρων. Σαν ιατρικούς πειραματισμούς που πρέπει να υποβληθούν άνετα και εύκολα στον δεκτικό κρατούμενο. Κάτι τέτοιο φαίνεται ότι εμφιλοχωρεί και εν τέλει δυναστεύει.
Είναι όμως έτσι; Θέλουν κάποιοι την αντικατάσταση της κυβέρνησης με έναν πολιτικό πολτό χωρίς θέση, κράση, ταυτότητα; Ανεξάρτητα από τα αδιέξοδα που μπορούν να οδηγούν στη μία ή την άλλη λύση (σενάρια, όπως τα ονομάζει το Bloomberg), η παροδικότητα στον βίο κάθε κυβέρνησης με τη διαρκή εκλογολοθηρία, η αίσθηση θνησιγένειας κάθε κυβερνητικού σχήματος είναι απολύτως καταστροφικές και για την οικονομία και τις θεσμοποιήσεις. Ο καθένας έχει την αίσθηση μιας παροδικής νομοθετικής ρύθμισης που αρκεί ένα γιουρούσι για να την τουμπάρει. Ο καθένας έχει την αίσθηση μιας πλήρως μεταβλητής κατάστασης στην οποία επ' ουδενί δεν πρέπει να χώσει κεφάλαια για να επενδύσει. Αυτή είναι μια εσωτερική πολιτική αποδυνάμωση, που τυλίγει συνολικά το πολιτικό σύστημα (πέρα απ' τα γνωστά ελαττώματά του). Έτσι φτηναίνει και γίνεται επιφανειακός ο πολιτικός λόγος, ιδίως ο αντικυβερνητικός.
Η αξιωματική αντιπολίτευση αστόχαστα και εύκολα μετατρέπει τις ανεκπλήρωτες ρεβανσιστικές ορμές σε ψευδαισθήσεις ισχύος. Δομική και αρχαϊκή, προσπαθεί να καρπωθεί τη συλλογική απογοήτευση. Αλλά η κάρπωση της λύπης δεν σε κάνει αναγκαίο πολιτικό παίκτη. Διανθίζεις το σκηνικό, αλλά κάπως με μια εξωτερικότητα διακόσμου. Η αξιωματική αντιπολίτευση «παίζει», υποδύεται την αντιπολίτευση, μεταμφιέζεται σε αντίλογο. Πρόκειται για μια ανώριμη φόρμα, που προσπαθεί βεβιασμένα και με ανασφάλεια να μεταβληθεί σε πολιτική συγκρότηση. Πρόκειται για κάτι αβαθές, που προσπαθεί από ένδυμα να γίνει σώμα. Ή, μάλλον, που νομίζει ότι σώμα είναι οι αμφιέσεις του. Με αυτή την έννοια της βιαστικής, λαχανιασμένης και ανώριμης «γιούργιας», με την οποία πολιτεύεται η Ν.Δ., οι ελπίδες για πολιτική ποιότητα εξανεμίζονται. Γιατί ο κριτικός λόγος, όταν είναι δικολαβίστικος και εκτός επιχειρηματολογίας, καταφεύγει στην απλή απαξίωση, τη μείωση του αντιπάλου, την προσβολή, την ύβρη αναπόφευκτα. Έπειτα από σχεδόν επτά χρόνια κρίσης και εξάτμιση τόσων πολιτικών προσώπων και κομμάτων, έπειτα ααπό αποδεδειγμένες ανοησίες και λάθη στη άσκηση εξουσίας, έρχεται (η Ν.Δ.) διεκδικώντας μια παρθενία και τον ρόλο οργισμένης δικαίωσης, χωρίς καν μια διαδικασία ποιοτικής, ιδεολογικής ανασυγκρότησης (αλλά μόνο ανασυγκόλλησης). Κι αυτό είναι «coup» στην κοινή λογική.
