Του Δημήτρη Λεβαντή*
"Η προσπάθεια της ηγεσίας της Καθολικής Εκκλησίας να είναι χρήσιμη για τους πολλούς"...
Με τον ανωτέρω τίτλο, προ εξαμήνου, περιέγραφα στην "Αυγή" τη δράση του Πάπα Φραγκίσκου από την εκλογή του ως επισκόπου Ρώμης. Και συνέχιζα:
"Τι μπορεί να κάνει ένας ηλικιωμένος ιερωμένος; Να μιλήσει στον σημερινό κόσμο, ανεξαρτήτως θρησκείας και πεποιθήσεων, απλά και ανυστερόβουλα. Να πείσει για τις προθέσεις του και να δείξει ότι προσπαθεί να δώσει λύσεις σε όσα αναφέρεται: από την προσέγγιση των Εκκλησιών, στα προβλήματα των μεταναστών και προσφύγων, από τα εσωτερικά προβλήματα της Εκκλησίας του στα διεθνή ζητήματα του περιβάλλοντος και των οικονομικών ανισοτήτων. Απλός αλλά αποφασιστικός, ταπεινός αλλά προσηλωμένος στις αρχές του. Δεν επιβάλλει, προσπαθεί να πείσει".
Η σαββατιάτικη επίσκεψή του στη Λέσβο επιβεβαίωσε τα παραπάνω. Μαζί με δύο άξιους ανώτατους εκκλησιαστικούς ηγέτες της Ορθόδοξης Εκκλησίας επισκέφθηκαν αφενός τον κλειστό χώρο κράτησης στη Μόρια για να εκφράσουν την αλληλεγγύη και την αγάπη τους προς τα θύματα του πολέμου και των εμφύλιων συγκρούσεων, αφετέρου το λιμάνι της Μυτιλήνης για να προσευχηθούν για τα θύματα που χάθηκαν στη θάλασσα και να ευχαριστήσουν τους απλούς κατοίκους του νησιού και της χώρας για τη συμπαράστασή τους στους αναγκεμένους.
Ο οικουμενικός συμβολισμός τέτοιων ενεργειών αλλά και η ολοφάνερη καταδίκη της ξενοφοβίας, όπως προκύπτει από τα έργα και τις δηλώσεις των κορυφαίων αυτών ηγετών της χριστιανοσύνης, είναι προφανώς υποχρέωσή τους! Όμως ήταν η πρώτη φορά που συνέβη με αυτόν τον τρόπο και πρέπει να εκτιμηθεί από όλους μας. Ας μην μεμψιμοιρούμε ότι απλώς έδωσαν ελπίδα σε χιλιάδες απελπισμένους. Η κοινή επίσκεψή τους επιθυμούσε, προφανώς, να εστιάσει σε πολλαπλά επίπεδα:
* Απέδειξαν ότι οι θρησκευτικοί ηγέτες μπορούν και πρέπει να παρεμβαίνουν από κοινού σε καίρια ζητήματα της εποχής, απομονώνοντας αντίθετες "εσωτερικές" φωνές.
* Έδειξαν ότι ενδιαφέρονται για όλους τους ευρισκόμενους σε ανάγκη, ανεξάρτητα από καταγωγή και θρησκεία, απαντώντας έμπρακτα στις κραυγές φανατικών ισλαμιστών που καλύπτουν τα εγκλήματά τους με θρησκευτικό μανδύα. Επένδυσαν στη συνύπαρξη των ανθρώπων και όχι στις αντιθέσεις, προσπαθώντας να ενισχύσουν τις θρησκευτικές μειονότητες στη Μέση Ανατολή αλλά και να δείξουν ότι η γκετοποίηση των πολιτών, εντός Ευρώπης, δεν είναι λύση.
* Έκαναν ευρέως γνωστό ότι οι θρησκευτικής προέλευσης ΜΚΟ, όπως "η Αποστολή" και η "Κάριτας" αντιστοίχως, είναι και θα παραμείνουν δίπλα στους πρόσφυγες και μετανάστες ανεξαρτήτως εξελίξεων.
* Επισήμαναν την ανεπάρκεια των μέτρων που λαμβάνει η Ε.Ε. και ότι μόνη λύση είναι η κατάπαυση των εχθροπραξιών. Ιδιαίτερα η Αγία Έδρα δήλωσε επίσημα ότι η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας για επαναπροωθήσεις αντιβαίνει το Διεθνές Δίκαιο.
* Στήριξαν ηθικά, στο πρόσωπο των απλών πολιτών και των εργαζόμενων στις ΜΚΟ της Λέσβου, όλους όσοι συμπαραστέκονται σε πρόσφυγες και μετανάστες, όπου και αν αυτοί βρίσκονται.
* Τέλος ο Πάπας, προσωπικά, έχοντας τη δυνατότητα, προχώρησε σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, παίρνοντας μαζί του 12 θύματα του πολέμου με "απόλυτα τακτοποιημένα χαρτιά" και επιλεχθέντα τυχαία. Δεν ήταν πράξη φιλανθρωπίας. Ήταν πράξη για να βρει μιμητές και να επιταχύνει τις διαδικασίες! Ο ίδιος έχει ζητήσει από ευρωπαϊκές ενορίες να φιλοξενήσουν πρόσφυγες. Πολλές είναι έτοιμες γι' αυτό, αλλά ολιγωρούν οι χώρες τους. Βιαστείτε, τους λέει, δεν είναι "αριθμοί", είναι άνθρωποι που περιμένουν λύσεις. Τι άλλο να κάνω για να ευαισθητοποιηθείτε;
Για τον λόγο αυτόν έχω αντίθετη άποψη από τον φίλο Δημήτρη Χριστόπουλο, που θεωρεί λάθος την απόφαση του Ποντίφηκα να πάρει μαζί του πρόσφυγες, επειδή επιτείνει την αδημονία των άλλων προσφύγων ("Εφ.Συν.", 18/4).
Ας αναλάβουν επιτέλους και οι κυβερνήσεις την ευθύνη που τους αναλογεί. Ούτε οι ηγέτες των Εκκλησιών ούτε οι ΜΚΟ εκλέχθηκαν για να βρίσκουν λύσεις σε πολιτικά προβλήματα!
* Ο Δημήτρης Λεβαντής είναι δικηγόρος, μέλος της Συνοδικής Επιτροπής "Δικαιοσύνη και Ειρήνη" της Καθολικής Εκκλησίας
