Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.3°C24.2°C
3 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C24.7°C
4 BF 37%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C23.8°C
2 BF 58%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.6°C21.0°C
2 BF 75%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.4°C
3 BF 35%
Το ύφος και ήθος μιας συνομιλίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το ύφος και ήθος μιας συνομιλίας

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Επειδή γύρω από τη διαρρεύσασα τηλεφωνική συνομιλία Τόμσεν, Βελκουλέσκου και Πέτροβα λίγο πολύ όλα έχουν ειπωθεί, και αφού η αυτοκράτειρα Μέρκελ και η πριγκίπισσα Λαγκάρντ κήρυξαν το θέμα λήξαν (το ΔΝΤ μένει, οι διαφορές εγγράφονται στις υποσημειώσεις του deal, η επιχείρηση IMFexit απέτυχε), ας ασχοληθούμε με τη σημειολογία του πράγματος. Είναι από τις περιπτώσεις που το σημαίνον αυτονομείται από το σημαινόμενο. Προφανώς διότι στην περίπτωση του ΔΝΤ δεν υπάρχει κάτι που δεν ξέρουμε και θα ανατρέψει την πεποίθησή μας για τον κυνισμό του ως εγγυητή της διεθνούς τοκογλυφίας. Περίπου το ίδιο ισχύει για τους ευρωπαϊκούς «θεσμούς». Ακόμη κι αν ο Γ. Βαρουφάκης σπάσει τη ρήτρα εχεμύθειας και δημοσιοποιήσει τις πολύκροτες συνεδριάσεις του «άτυπου» Eurogroup που ηχογραφούσε, δεν νομίζω ότι θα προσθέσει κάτι στην πεποίθησή μας ότι οι τύποι είναι mafia managers.

Ας επιστρέψουμε, λοιπόν, στο σημαίνον. Στην τηλεφωνική συνομιλία Τόμσεν, Βελκουλέσκου και Πέτροβα. Στο ύφος και στο ήθος της. Είναι 19 Μαρτίου, Παρασκευή βράδυ. Ο Τόμσεν λογικά είναι Παρίσι ή Βρυξέλλες, όπου διαθέτει γραφεία η ευρωπαϊκή υπηρεσία του ΔΝΤ. Οι υφιστάμενές του είναι στην Αθήνα. Γι' αυτές, έχει προηγηθεί πολυήμερος μαραθώνιος συναντήσεων με τους συνεταίρους του κουαρτέτου και τα κυβερνητικά στελέχη, στο πάντα φιλόξενο Hilton, και τις περιμένει μια τελευταία συνάντηση την επομένη, Σάββατο, με Τσακαλώτο και Κατρούγκαλο. Έπειτα θα πάρουν το αεροπλάνο και θα φύγουν. Δυο εβδομάδες μακριά από την Αθήνα, ουφ! Του Τόμσεν το πρόγραμμα δεν το ξέρουμε. Υποθέτουμε ότι έχει κάνει αρκετές φορές το δρομολόγιο Παρίσι- Βερολίνο, για να επισκεφθεί τον αξιόπιστο κ. Σόιμπλε. Και οπωσδήποτε έχει περάσει αρκετές ώρες στο τηλέφωνο με την προϊσταμένη του στην Ουάσιγκτον.

Μας λείπει το ηχόχρωμα των φωνών. Αλλά από το ύφος της κουβέντας καταλαβαίνουμε την ιεραρχία. Το macho στυλ του Τόμσεν δεν αφήνει αμφιβολία ποιος είναι τ' αφεντικό. Η διακριτική συστολή της δεύτερης μπροστά του είναι προφανής, η μοναδική παρέμβαση της τρίτης προδίδει φόβο -ποιος ξέρει, ίσως η Βελκουλέσκου της έκανε σήμα να το βουλώσει.

Είναι, λοιπόν, ο ένας στο γραφείο του στο Παρίσι (ας υποθέσουμε), οι άλλες δύο στη σουίτα του ξενοδοχείου, μπορεί καθένας να έχει μπροστά του ένα μάτσο χαρτιά, το tablet του κι ένα ποτήρι αλκοόλ. Ποιος κάλεσε ποιον δεν προκύπτει. Λείπουν και τα προκαταρκτικά ("Τι κάνεις; Κουρασμένη; Πότε θα τα πούμε από κοντά; Θα πάτε κάπου για Πάσχα; Τα παιδιά καλά;"). Παρά τον ενικό, δεν υπάρχει ίχνος αυθεντικής οικειότητας. Λογικό φαίνεται. Είναι μια αυστηρά επαγγελματική, τεχνοκρατική συζήτηση μεταξύ ανθρώπων με βαριά βιογραφικά και λαμπερές ακαδημαϊκές περγαμηνές.

Αλλά ύστερα, όταν παρακολουθείς τον ειρμό του λόγου, ανακαλύπτεις ότι αυτοί οι τύποι που προκαλούν δέος, οργή ή απλώς αηδία επιδίδονται σε μια καφενειακού επιπέδου κουβεντούλα, που δεν υπερβαίνει σε τίποτα τα λαϊκά αναγνώσματα για το πολλοστό επεισόδιο του εξαετούς ελληνικού θρίλερ. Δεν προσθέτουν το παραμικρό στις πληροφορίες του διεθνούς και εγχώριου Τύπου, συνήθως πολύ πλουσιότερες και καλύτερα τεκμηριωμένες. Θα περίμενε κανείς οι κύριοι που περιφέρουν την τεχνοκρατική τους αυθεντία σε χώρες και διεθνή fora, που ξεψαχνίζουν κάθε στοιχείο του ΓΛΚ και της ΕΛΣΤΑΤ και ελέγχουν τεράστιες βάσεις δεδομένων σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από την Κίνα μέχρι το μικροσκοπικό Ναουρού στον Ειρηνικό, ότι θα είχαν να πουν κάτι περισσότερο από τα χιλιοειπωμένα σενάρια για τη διελκυστίνδα μεταξύ ΔΝΤ και Ευρώπης, κουαρτέτου και κυβέρνησης πάνω στο πνεύμα και στο γράμμα του τρίτου Μνημονίου. Συζητούν απλώς για μια ημερομηνία επιστροφής (έπρεπε ή δεν έπρεπε να δεχτούν τη 2α Απριλίου;), αραδιάζουν νούμερα για το πλεόνασμα σαν έμποροι σε ζωοπανήγυρη (θα ζητήσουμε 1,5%, θα επιμείνουν για 3,5%, θα τα βρούμε στο 2,5%), αναρωτιούνται πώς θα στριμώξουν τη Μέρκελ για το χρέος, προσπαθούν να σκαρφιστούν ένα «γεγονός» που θα ανάγκαζε τους άλλους (ποιους; τους Έλληνες; τους Ευρωπαίους;) να πάρουν αποφάσεις, κι η κουβέντα ρέει σαν υπηρεσιακό κουτσομπολιό συναδέλφων, σαν αφελής σχεδιασμός μικρολωποδυτών πώς θα ληστέψουν το περίπτερο της γειτονιάς, σαν τα σχόλια ταβλαδόρων πάνω από μια παρτίδα «πόρτες».

Από τη στάση και τις αποφάσεις αυτών των τύπων, είτε εκπροσωπούν το ΔΝΤ, είτε την Κομισιόν, τον ESM και την ΕΚΤ, εξαρτώνται οι ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Προφανώς τους υπερεκτιμούμε. Η κυνική απλοϊκότητα με την οποία διαχειρίζονται το μέλλον μας φέρνει στον νου την αμηχανία της Άρεντ μπροστά στο «τέρας» Άιχμαν, που την ώθησε να διατυπώσει την αμφιλεγόμενη θεωρία για την «κοινοτοπία του κακού». Έχουμε απέναντί μας μια κοινοτοπία νεοφιλελεύθερου ολοκληρωτισμού. Η οποία δεν αφήνει κανένα ορθολογικό πλαίσιο συζήτησης, συνδιαλλαγής, τεκμηρίωσης ή πειθούς. Αντιθέτως, μας δείχνει διαρκώς, σαρκαστικά, το ορθάνοιχτο παράθυρο της σύγκρουσης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL