ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΑΚΗ*
Θες δε θες θα γίνεις. Και θα βρεθείς μπροστά της. Και δε θα είναι μεθυστική σαν του έρωτα.
Θα βρεθείς μπροστά της.
Μπροστά στην πειθώ.
Μπροστά στην πειθώ
του θανάτου.
Και οι βόμβες θα σφυρίζουνε στ' αυτιά σου νύχτα - μέρα. Και δε θα ξέρεις πού να κρυφτείς και από ποιους να ξεφύγεις. Κι όλοι θα θρασομανάνε πάνω σου. Ρώσοι, Τούρκοι, σύμμαχοι της Δύσης, Άσαντ, Τζιχάντι Τζον... Και καθένας τους θα λέει ότι οι δικές του μόνο βόμβες είναι αναγκαίες, οι δικές του μόνο βόμβες είναι αναπόφευκτες. Άλλο αν για σένα όλες τους σκορπάνε τον ίδιο θάνατο. Άλλο αν για σένα σκοτώνουν ώρα με την ώρα ό,τι έχεις στον κόσμο.
Θες δε θες θα γίνεις. Γιατί ακόμη κι αν γλιτώσεις, ο κήπος της φθοράς που σου 'σπειραν θα γεννοβολάει ασταμάτητα· κάθε μέρα και μια καινούρια φρίκη. Θα γίνεις. Γιατί θα πρέπει να διασχίσεις όλη την Εγγύς Ανατολή με τα μωρά σου αγκαλιά ή ακόμη και με την ανήμπορη μάνα σου στους ώμους ή ακόμη ακόμη και με τον ανάπηρο συγγενή σου στο καρότσι. Γιατί θα πρέπει να ζεις σαν το αγρίμι, να μαρτυράς από την πείνα, τη δίψα, το κρύο, τη ζέστη, τη βρώμα, την αρρώστια και τους ατέρμονους εξευτελισμούς.
Θες δε θες θα γίνεις. Γιατί οι λαθροδιακινητές θα σε γυροφέρνουν όπως τα όρνεα την εύκολη λεία. Και συ θα τους εκλιπαρείς με ολόκληρο το έχει σου για να σε παστώσουν -ποιος ξέρει με πόσους άλλους απελπισμένους- σε κάτι σκυλοπνίχτες που μπροστά τους η σχεδία του Οδυσσέα θα φάνταζε θαύμα ναυπηγικής.
Και τότε μέσα σου θα αρχίσουν να χτυπάνε τα καμπανάκια των αγελαίων ενστίκτων.
Θες δε θες θα γίνεις. Γιατί για σένα το Αιγαίο, αν ποτέ φτάσεις εκεί, δε θα 'ναι το Αιγαίο των ποιητών μα η Αχερουσία λίμνη. Γιατί εκεί θα δεις το παιδί σου να σβήνει μπροστά στα μάτια σου. Και στα δικά του πελώρια μάτια θα δεις ζωγραφισμένη την αγωνία του θανάτου. Κι εκεί που θα ξεβράσει το κύμα και το δικό σου το κουφάρι, εκεί θα αναγκαστείς να ζητήσεις από τη μάνα σου συγγνώμη που πνίγηκες. Και θα βλέπεις την ανθρώπινη ζωή να γίνεται ολοένα και πιο φτηνή, παρ' όλες τις διακηρύξεις «για τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη», παρ' όλες τις δημοκρατικές κορώνες των Ευρωπαίων «εταίρων».
Θες δε θες θα γίνεις. Γιατί όλα τα αποβράσματα θα σε κοιτάζουν στην τσέπη. Και θα σε υποχρεώνουν να δίνεις αντάλλαγμα ακόμη και για δυο γουλιές νερό. Κι οι αετονύχηδες θα σου νοικιάζουν -με το αζημίωτο- ακόμη και την πρίζα για το τηλέφωνό σου, γιατί η επικοινωνία θα είναι για σένα κάτι σαν την καρέτα καρέτα, την ώρα που άλλοι σωρεύουν αφειδώλευτα κάθε λογής σαβούρα στα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Θες δε θες θα γίνεις. Γιατί, ακόμη κι αν παρ' όλα αυτά επιβιώσεις, τα ακροδάχτυλά σου θα αργήσουν να αισθανθούν ότι πατάνε σε κινούμενη άμμο. Κι ας έβγαζες selfies στη Λέσβο πανηγυρίζοντας. Κι ας νόμιζες ότι τώρα πια η Γερμανία ή η Αυστρία είναι ενός τσιγάρου δρόμος. Τώρα θα αντικρίσεις την αλήθεια της Ειδομένης, του ουγγρικού φράχτη με τα 100 χιλιόμετρα μήκος, των αστυνομικών σκύλων και των στρατιωτικών δυνάμεων που θα αναπτύσσονται στα «ελεύθερα» περάσματα, την ισχύ των θερμικών καμερών, που ιχνηλατούν τα πάντα σαν είναι ζωντανά μα τίποτε σαν είναι πεθαμένο. Και θα δεις τη γη της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων και ιδεών να μετατρέπεται σε άβατο φρούριο, τους φράχτες να τη μετατρέπουν σε λαβύρινθο χωρίς έξοδο, τα σύνορα να κλείνουν το ένα μετά το άλλο, το σύμπαν σου να γίνεται ναρκοθετημένο πεδίο. Και θα νιώσεις τη δική σου δυστυχία να γίνεται αντικείμενο χυδαίας μικροπολιτικής, τη ζωή σου να μεταλλάσσεται από αγαθό σε κλοτσοσκούφι των «πολιτισμένων», που πάντα βέβαια κόπτονται για τον σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων.
Και τότε θα θυμηθείς τα λόγια ενός άλλου πολιτισμένου. «Το μίσος είναι ο θυμός των αδυνάμων».
«Ο θυμός των αδυνάμων». Και τα πάθη σου θα γίνουν το σαράκι που ροκανίζει την ανθρωπιά σου. «Ο θυμός των αδυνάμων». Και θα αισθανθείς τη μεταστροφή. «Μίσος». Και θα σκέφτεσαι σαν τους απεγνωσμένους που ψάχνουν αποδιοπομπαίους τράγους. «Μίσος». Και θα γυρεύεις ανακούφιση στην καταστροφή του Άλλου. «Μίσος». Και θα καις μάγισσες, θα σταυρώνεις απίστους, θα φτιάχνεις κρεματόρια, θα σκηνοθετείς νέα "Charlie Hebdo", νέα Bataclan, νέα αιματηρά μακελειά στη δόξα του μεγάλου Προφήτη. «Ο θυμός των αδυνάμων». Και η ζωή σου μια αμερικανιά, με τους σκοπούς να αγιάζουν τα μέσα.
Θες δε θες θα γίνεις. Γιατί ακόμη και οι πιο μετριοπαθείς δε θα σε χαρακτηρίζουν άνθρωπο αλλά «υγειονομική βόμβα», θα σου προσάπτουν την αλλοίωση του πολιτισμικού τους τοπίου, θα προτιμούν να ζουν χωρίς τη δυσώδη παρουσία σου, θα σε φοβούνται. Θα γίνεις. Γιατί και τώρα που έφτασες σώος στον τελικό σου προορισμό θα σε έχουν σταμπάρει τα τάγματα εφόδου της ανερχόμενης ευρωπαϊκής καφροδεξιάς. Και δε θα τολμάς να ξεμυτίσεις από το σπίτι παρά μόνο για να πας στη δουλειά, όπου κράτος και εξουσία θα έχει η άγρια εκμετάλλευση. Και θα πρέπει να αισθάνεσαι ευχαριστημένος και να κάνεις γονυκλισίες για την αγαθή σου τύχη. Μέσα σου όμως θα φουντώνει η μοχθηρία και ο μόνος λόγος για τον οποίο θα ανέχεσαι πρόθυμα κάθε ταπείνωση θα είναι η ώρα της εκδίκησης, η ώρα που το ανατολίτικο πάθος σου ζωσμένο νιτρογλυκερίνη θα ανατινάξει τον χυδαίο ορθολογισμό και την υποκρισία της Δύσης.
Θες δε θες θα γίνεις. Εσύ ή τα παιδιά σου, το ίδιο κάνει. Και θα παρακαλάς να πεθάνεις σαν τον Σπαρτιάτη την ώρα της μάχης, γιατί μόνο για τους αυτόχειρες μαχητές ανοίγουν τα ουρί τις πύλες του Παραδείσου και ετοιμάζουν υποδοχή με πιλάφια και απαγορευμένους καρπούς. Και θα φωτογραφίζεσαι καμαρωτός μπροστά στη φρίκη που τώρα εσύ θα σπέρνεις, μπροστά στο θάνατο που τώρα εσύ θα σκορπάς. Και θα δίνεις λαβή στα κανάλια και τα έντυπα της συμφοράς να προβάλουν την απανθρωπιά σου, να σου φορτώνουν όλα τα κρίματα της γης, να σε πουλάνε με κάθε τρόπο, καρέ καρέ, λέξη λέξη.
Θες δε θες θα γίνεις. Και θα είναι γλυκόπιοτο το φαρμάκι της εκδίκησης. Γιατί δεν είσαι υπεράνθρωπος. Γιατί λίγοι άνθρωποι μπορούν να σκεφτούν συνετά, όταν η ζωή τους βιάζεται τόσο βάναυσα. Γιατί ακόμη και οι «σώφρονες» της γηραιάς μας ηπείρου, που συσκέπτονται για σένα στις συνόδους «κορυφής», που καμώνονται πως φοβούνται το μίσος σου, το μίσος τελικά προσκυνούν, το μίσος τελικά λατρεύουν. Θα τους το θύμιζε -δηκτικά και αναπότρεπτα- ο αρχαίος τραγωδός, με τη γνωστή του διάνοια: «Δεν υπάρχει εξουσία χωρίς μίσος».
Θες δε θες θα σε κάνουμε. Θα σε κάνουμε ένα μ' εμάς που αιώνες τώρα συνηθίσαμε να στραγγαλίζουμε τον διάλογο και να λύνουμε τις διαφορές μας με την πειθώ της ωμής δύναμης. Με εμάς, τον ομφαλό της Γης, που ακόμη και την απληστία μας για πλούτο και εξουσία την επιβάλαμε σε ολόκληρη την οικουμένη με δύο παγκόσμιους πόλεμους. Με εμάς που την αριστοτελική μεσότητα τη θέλουμε μόνο για γαρνιτούρα στον μακιαβελισμό. Με εμάς που πίσω από τη βιτρίνα των ουμανιστικών μας διακηρύξεων και των «φυσικών δικαίων» κρύψαμε την Ιερά Εξέταση, τα όργανα βασανιστηρίων του Μεσαίωνα, τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, τη νύχτα των κρυστάλλων, τα χαρακώματα του δυτικού μετώπου, το Ολοκαύτωμα, τη σφαγή των Ινδιάνων της Αμερικής. Με μας, που ενσπείρουμε διχόνοιες, για να σπέρνουμε καταστροφές διασπείροντας ταλαίπωρους στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη. Με μας, που διαφεντέψαμε τον κόσμο απομυζώντας τον ξεδιάντροπα, που καρυδώσαμε σκλάβους τους νέγρους σ' όλα τα κάτεργα της μακρινής Αμερικής. Με μας, που τα πανεπιστήμιά μας διδάσκουν τα έργα της ειρήνης την ώρα που τα κράτη μας επενδύουν στη φρίκη του πολέμου, που το πνεύμα μας υμνεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ενώ οι πρακτικές μας προάγουν τον εξευτελισμό, που ο πολιτισμός μας θεμελιώνεται πάνω στην ισότητα αλλά ορθώνεται πάνω στη διάκριση, στην ανωτερότητα και στην υπεροχή.
Θες δε θες θα σε κάνουμε. Θα σε κάνουμε ένα με μας. Και θα παίζεις το δικό μας παιχνίδι, ακόμη κι όταν το θηρίο εντός σου θεριέψει αρκετά για να κατασπαράζει τα δικά μας σπλάχνα, για να κομματιάζει τα δικά μας παιδιά. Και θα χορεύεις στον δικό μας ρυθμό, μ' όλη σου την τρομερή δύναμη, μ' όλες σου τις άγριες ορμές, αρκούδα ζεμένη στον δικό μας ζυγό. Και θα αυτοπυρπολείσαι κραυγάζοντας «Allahu akbar» αγνοώντας το απροσμάχητο των δικών μας συμφερόντων, το ακατανίκητο της δικής μας επιβολής, την προστυχιά της δικής μας τράπουλας, της σημαδεμένης εις τους αιώνας των αιώνων.
Αμήν, κορόιδο. Καλώς όρισες στην Ευρώπη των Φώτων.
* Ο Κώστας Κουτρουμπάκης είναι φιλόλογος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
