Του Μπάμπη Μπιλίνη
Η κατάσταση στην Ευρώπη είναι σε οριακό σημείο. Λίγο πριν βγει το φίδι από το αυγό του. Δυστυχώς το προσφυγικό διαλύει την ήπειρό μας, όχι μόνο στον πολιτικό της σχεδιασμό, αλλά και σε ηθικό και πολιτιστικό επίπεδο. Η Ευρώπη του διαφωτισμού γυρίζει πίσω στα σκοτεινά χρόνια του μεσαίωνα. Για μια ακόμα φορά καλείται η Αριστερά να σηκώσει το κόκκινο λάβαρο του αγώνα, το πράσινο της οικολογίας και το μωβ των δικαιωμάτων ενάντια σε αυτούς που καλλιεργούν τον κοινωνικό διχασμό και το μίσος. Να προτάξει την ιδεολογία της για να χαράξει δρόμο για τη λύση.
Το περασμένο φθινόπωρο το γήπεδο Ταε Κβον Ντο κάτω στον Ολυμπιακό Χώρο του Φαληρικού Δέλτα έγινε η πρώτη δομή φιλοξενίας προσφύγων. Η εμπειρία από τη συμμετοχή εκεί, αλλά και οι προσλαμβάνουσες για τα απαραίτητα συμπεράσματα, πολύτιμη.
Κάποιο από εκείνα τα βράδια, όταν είχαμε τελειώσει τη δράση να σιτιστούν χίλια εννιακόσια άτομα, όταν είχαμε μεσολαβήσει για να αποφευχθεί καυγάς μεταξύ Αφγανών και Σύρων προσφύγων από παρεξήγηση, καθόμαστε έξω από τον χώρο του σταδίου να ξαποστάσουμε.
Μας πλησιάζει τότε ένας νεαρός Αφγανός. Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι ήταν δεκαεννιά χρόνων. Μάλλον είναι μικρότερος και προσπαθεί να προσποιηθεί τον ενήλικο. Μας είπε την ιστορία του.
Ο πατέρας του τους έχει εγκαταλείψει για να ακολουθήσει κάποιον πολέμαρχο εκεί στη μακρινή πατρίδα του. Αυτός και η μητέρα του πέρασαν πρόσφυγες στο Ιράν. Η ζωή τους ήταν πολύ δύσκολη στο Ιράν. Οι Ιρανοί φέρονται πολύ άσχημα στους μετανάστες και στους πρόσφυγες που μένουν στη χώρα τους. Η μητέρα του τελικά πήρε την απόφαση να τον βοηθήσει να φύγει για να πάει να βρει κάποιο θείο του στη Δανία. Του έδωσε όσες οικονομίες είχε μαζέψει και τον βοήθησε να περάσει τα σύνορα, να βρεθεί στην Τουρκία. Από εκεί με τα πόδια διέσχισε την Τουρκία και έφτασε στα μικρασιατικά παράλια.
Δυστυχώς δεν βρέθηκε κανένας Ελίας Καζάν να καταγράψει με την τέχνη του την πορεία του, όπως εκείνου του Ελληνόπουλου από τα μικρασιατικά παράλια στην Αμερική με το «Αμέρικα - Αμέρικα». Από τα παράλια της Μικράς Ασίας βρέθηκε με βάρκα μαζί με άλλους στη Μυτιλήνη και από εκεί στην πλατεία Βικτωρίας να ψάχνει να βρει τον τρόπο να φτάσει στη Δανία. Εκεί τον βρήκαν τα πρωτοβρόχια και αναγκάστηκε προσωρινά να αναζητήσει στέγη στη δομή του Ταε Κβον Ντο.
Τελειώνοντας την ιστορία του μετά από μια μικρή διακοπή γυρίζει και μας ρωτά:
«Γιατί μας βοηθάτε;».
«Γιατί θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Να τον κάνουμε καλύτερο».
Την άλλη μέρα είχε φύγει από τη δομή. Ελπίζω να έφτασε στη Δανία και να βρήκε ό,τι ζητούσε, αν και οι πληροφορίες από τη Δανία δεν είναι καλές.
Για το κίνημα και την Αριστερά όμως ο αγώνας συνεχίζεται.
Η Ευρώπη της Αλληλεγγύης
Δυστυχώς στην Ευρώπη ακούγονται οι φωνές της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού. Σε μερικές χώρες αυτές οι φωνές είναι κυρίαρχες και πλειοψηφικές. Η λύση όμως δεν είναι η εθνική αναδίπλωση, η αναβίωση των παλιών εθνικισμών που βύθισαν την ήπειρο σε αιματοχυσίες.
Στα τέλη Αυγούστου άρχισαν να έρχονται στο λιμάνι του Πειραιά τα πλοία από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με τους πρόσφυγες. Βρέθηκα εκεί σε μια τέτοια άφιξη. Καθώς κατέβαιναν οι πρόσφυγες, μου τράβηξε την προσοχή ένα παράξενο ζευγάρι. Ένας νεαρός Σύρος άνδρας, που είχε φτιάξει με πανί έναν αυτοσχέδιο μάρσιπο και κουβαλούσε μια νεαρή γυναίκα με το ένα πόδι της κομμένο. Η γυναίκα χαμογελούσε με την ελπίδα χαραγμένη στο πρόσωπο της. Πλησίασα να τους βοηθήσω. Το μόνο που ήθελαν ήταν να μάθουν πώς θα φτάσουν στην Θεσσαλονίκη για να φύγουν για βόρεια Ευρώπη, Γερμανία. Τους συνόδευσα στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και στο μετρό μέχρι τον σταθμό του Μεταξουργείου, που ήταν ο προορισμός μου. Εκείνοι θα κατέβαιναν στην επόμενη στάση στον σταθμό Λαρίσης για να πάρουν το τρένο για Θεσσαλονίκη.
Κατά τη διάρκεια της διαδρομής με σπαστά αγγλικά μου είπαν ότι το σπίτι τους ανατινάχτηκε. Στην έκρηξη έχασε η γυναίκα το πόδι της και έτσι αποφάσισαν, όταν βγήκε από το νοσοκομείο, να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Ανταλλάξαμε τηλέφωνα. Βγαίνοντας από το βαγόνι του μετρό γυρίζω προς το μέρος τους και βλέπω τη γυναίκα να σηκώνει το χέρι της και να με χαιρετά με το σήμα της νίκης.
Μετά από ένα μήνα περίπου πήρα το τηλέφωνο που μου είχαν δώσει. Με τα πόδια του άνδρα, με τρένα και λεωφορεία είχαν καταφέρει να φτάσουν στη Γερμανία και μάλιστα κάποια δομή Αλληλεγγύης στη Γερμανία είχε εντάξει τη γυναίκα σε πρόγραμμα για τεχνητό μέλος, ώστε να μπορέσει να ξανασταθεί.
Το πανευρωπαϊκό κίνημα αλληλεγγύης και η Αριστερά για μια ακόμα φορά καλούνται να σηκώσουν το βάρος του αγώνα κατά του ρατσισμού και φασισμού. Και θα νικήσουν.
Ανασυγκρότηση παραγωγικού μοντέλου και προσφυγικό
Η Ευρώπη στις αρχές του 21ου αιώνα είναι μια γερασμένη ήπειρος. Όχι μόνο δημογραφικά, αλλά και στο επίπεδο των ιδεών. Βαδίζει ακόμα με τις ιδέες του 19ου και του 20ού αιώνα. Μια γκρίζα ευρωπαϊκή γραφειοκρατία περιφέρει τις ιδέες αυτές ως ιερά ευαγγέλια για να αναπαράγει την εξουσία της, πηγαίνοντας από τη μια κρίση στην άλλη.
Βλέποντας τις φωτογραφίες με τα ποτάμια των προσφύγων και των μεταναστών να πλημμυρίζουν τους κεντρικούς ευρωπαϊκούς δρόμους ξέρω καλά ότι η Ευρώπη θα αλλάξει. Οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν το νέο αίμα που χρειάζεται η γερασμένη ήπειρός μας. Με καινοτομία, με νέες δεξιότητες, το γερασμένο παραγωγικό μοντέλο θα αλλάξει. Με συνεργατικά σχήματα ντόπιων και μεταναστών, με συνεταιρισμούς, που θα έχουν κοινωνικό προσανατολισμό, το οικονομικό υπόδειγμα θα αλλάξει.
Ήδη από την πρωτοπόρα και εδώ Μυτιλήνη μάς έρχεται το πρώτο μικρό δείγμα. Μια παρέα νεαρών παιδιών με τη βοήθεια του δήμου προσπαθούν να στήσουν μουσείο προσφυγιάς παλιάς και νέας και να φτιάξουν συνεταιρισμό ντόπιων και μεταναστών (50-50%), που να μεταποιεί τις πλαστικές βάρκες και τα σωσίβια που στοιβάζονται στις ακτές.
