Του Πάνου Ρήγα*
Τα τελευταία χρόνια ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός στροβιλίζεται στη σαρωτική δίνη μιας παγκόσμιας κρίσης με τριπλή υπόσταση: γεωπολιτική, χρηματοπιστωτική-οικονομική και κλιματική. Μια κρίση που έχει οδηγήσει σε όξυνση των ανισοτήτων, κλιμάκωση της βίας και των εχθροπραξιών στην επίλυση των εντάσεων και άνοδο του φονταμενταλισμού.
Η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κρίση αυτή έχει θέσει σε αμφισβήτηση ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Ο κυρίαρχος νεοφιλελευθερισμός αντιδρά δογματικά και αυτοματοποιημένα, επιβάλλοντας αναποτελεσματικές πολιτικές λιτότητας, υποτιμώντας τη σημασία των κοινωνικών αναγκών, αποδυναμώνοντας το κράτος πρόνοιας, παραγκωνίζοντας τη Δημοκρατία, ακρωτηριάζοντας πολιτικούς θεσμούς άσκησης εξουσίας και επιβάλλοντας περιορισμούς στην εθνική κυριαρχία.
Οι επιθυμίες των αγορών και των δανειστών έχουν επικυρίαρχο λόγο. Η ασκούμενη πολιτική δεν υπηρετεί πλέον τις κοινωνίες και τους ανθρώπους τους, αλλά την αρπακτικότητα και το κέρδος των αγορών.
Ταυτόχρονα, η Ευρώπη δέχεται τεράστια προσφυγικά ρεύματα και παρακολουθεί αδρανής την άνοδο των ακραίων φονταμενταλιστικών δυνάμεων.
Στο κρίσιμο αυτό σημείο, οι λαοί της Ευρώπης οφείλουν να αντιδράσουν στην αποδυνάμωση των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, στον περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας και στην τυφλή επιβολή πολιτικών λιτότητας που διαλύουν τον κοινωνικό ιστό.
Η Ελλάδα υπήρξε η ατμομηχανή που άνοιξε τον δρόμο της αμφισβήτησης της κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού και ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε ο πρόδρομος των εκλογικών επιτυχιών τόσο στην Πορτογαλία όσο και στην Ισπανία.
Τη χρονιά που πέρασε, ο ελληνικός λαός πήρε μια ιστορική απόφαση την οποία εξέφρασε με σαφήνεια και σιγουριά τρεις συναπτές φορές. Ο ελληνικός λαός γύρισε την πλάτη του στο παλαιοκομματικό κατεστημένο και έδωσε στον ΣΥΡΙΖΑ λαϊκή εντολή να παλέψει για την αποκατάσταση των αδικιών και των ανισοτήτων, να βάλει τέλος στην κοινωνική λεηλασία και να εξαρθρώσει τα κυκλώματα διαφθοράς και διαπλοκής που ευδοκιμούσαν με την ανοχή, αν όχι με την επιλογή, των προηγούμενων κυβερνήσεων.
Η χρονιά που πέρασε ήταν μια χρονιά πυκνών πολιτικών εξελίξεων, που θα μείνει χαραγμένη στις μνήμες όλων μας. Μια χρονιά συγκρούσεων και διεκδικήσεων με γνώμονα το δίκιο ενός καθημαγμένου λαού και την αναζήτηση ενός εναλλακτικού δρόμου. Μια χρονιά σκληρής συνειδητοποίησης του νεοφιλελεύθερου μένους απέναντι σε μια αποδυναμωμένη χώρα που διεκδικεί το δίκιο της. Μια χρονιά εκβιαστικών διλημμάτων και δύσκολων αποφάσεων. Μια χρονιά ευθύνης πρωτίστως απέναντι στην ελληνική κοινωνία.
Το 2015 ήταν η χρονιά που η χώρα μας για πρώτη φορά συγκρούστηκε με τους δανειστές της. Μια σύγκρουση που πραγματοποιήθηκε με δυσμενείς διεθνείς συσχετισμούς. Και την ιστορική αυτή μάχη την έδωσε μια κυβέρνηση που από την πρώτη μέρα είχε απέναντί της έναν συνασπισμό ντόπιων και ξένων συμφερόντων που στόχευσαν στην επαλήθευση του σεναρίου της «αριστερής παρένθεσης. Την κρίσιμη στιγμή αντέξαμε και αναλάβαμε την ιστορική ευθύνη να παραμείνει η χώρα ζωντανή. Δεν κάναμε τη χάρη στους ακραίους συντηρητικούς κύκλους της Ευρώπης και στους ντόπιους συμμάχους τους, που επιθυμούσαν να οδηγήσουν τη χώρα στην απομόνωση και τον λαό της σε ακόμα μεγαλύτερη εξαθλίωση. Η Αριστερά υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, διότι οι ιδέες, οι αξίες και τα προτάγματά της, πέρα από το ότι εκτείνονται πολύ πέρα από το στενό οικονομικό πεδίο, ούτε αλλοιώνονται, ούτε μπαίνουν σε διαπραγματεύσεις που καταλήγουν σε συμβιβασμούς. Έχουμε δώσει και θα συνεχίσουμε να δίνουμε σκληρές μάχες με τον νεοφιλελευθερισμό προκειμένου η κοινωνία να ξανασταθεί στα πόδια της με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης, με προοδευτικό και ταξικό πρόσημο και με τρόπο βιώσιμο για όλο το κοινωνικό σύνολο. Το τέλος της κοινωνικής λεηλασίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τον στρατηγικό μας στόχο, τον στρατηγικό στόχο της Αριστεράς, που δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από την αναδιανομή του πλούτου και τον κοινωνικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας με προορισμό τον σοσιαλισμό με Δημοκρατία και ελευθερία τον 21ο αιώνα.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτό τον έναν χρόνο δεν έγινε τίποτα. Από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησης φάνηκε η ουσιαστική διαφορά του ΣΥΡΙΖΑ. Έγινε ξεκάθαρη η ταξική του μεροληψία υπέρ των αδυνάτων και των λαϊκών στρωμάτων αυτής της χώρας με νομοθετήματα που έστριβαν το καράβι προς μια ελπιδοφόρα κατεύθυνση. Η κυβέρνηση απέδειξε ότι ακόμα και μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο μπορούν να υλοποιηθούν πολιτικές που έχουν στο επίκεντρό τους τις κοινωνικές ανάγκες. Το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της κοινωνικής κρίσης, οι 100 δόσεις, η ελεύθερη πρόσβαση κάθε πολίτη στο σύστημα Υγείας, το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια ήταν μόνο η αρχή. Ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσα σε όλο αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, κάνει βήματα και για τη ριζική αναμόρφωση του κράτους. Διαμορφώνει τις συνθήκες ώστε σε σύντομο χρόνο να υπάρχει ένα κράτος που θα υπηρετεί τον πολίτη με δίκαιο τρόπο και δεν θα είναι ενσωματωμένο στην υπηρεσία της πολιτικής και οικονομικής ελίτ της χώρας.
Πριν από 12 μήνες χαράξαμε τον δρόμο για την αμφισβήτηση της λιτότητας ως κυρίαρχης αντίληψης στην Ευρώπη. Δημιουργήσαμε σημαντικές ρωγμές στο κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο παράδειγμα, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα διεθνώς. Ένα μήνυμα που σίγουρα δεν μεταδίδεται με την ταχύτητα που θα θέλαμε, έχει βρει όμως παραλήπτες. Έχει σπείρει τον σπόρο της αμφισβήτησης της τοξικής νεοφιλελεύθερης λιτότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη και ιδιαίτερα στον Νότο, εκεί που η κρίση άφησε πιο έντονα τα κοινωνικά και οικονομικά της σημάδια. Το γνωρίζουμε και το γνωρίζουν και οι αντίπαλοί μας ότι κάθε μέρα που περνάει η Ευρώπη αλλάζει. Τώρα πια δεν είμαστε μόνοι. Πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι το τείχος της λιτότητας πρέπει να πέσει. Συνεχίζουμε με παλιούς και νέους συμμάχους για μια Ευρώπη της Δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Μπροστά μας έχουμε και άλλες κρίσιμες μάχες. Η πρώτη αξιολόγηση, η απομείωση του χρέους και τελικά η προσπάθεια να κάνουμε την Ελλάδα τόπο για να ζεις. Δεν είναι εύκολα τα πράγματα και το γνωρίζουμε. Οι πολίτες όμως εμπιστεύτηκαν τον ΣΥΡΙΖΑ, γνωρίζοντας ότι τα πράγματα είναι σκληρά και δύσκολα, γιατί έχουν επίγνωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η μόνη αξιόπιστη πολιτική δύναμη που θα κάνει τα πάντα μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο της επιτροπείας να προστατεύσει τα λαϊκά στρώματα, να δουλέψει σκληρά, να βρει τους παράλληλους τρόπους για να απαλύνει τις πληγές και κυρίως να ανοίξει τον δρόμο για ένα νέο οικονομικό παραγωγικό μοντέλο που θα αντιστρέφει την πορεία των κοινωνικών αδικιών, των ανισοτήτων και της παραγωγικής καταστροφής. Μια ανάπτυξη όμως που θα έχει κοινωνικό πρόσημο, που θα αναδιανέμει προς όφελος των χαμηλών στρωμάτων τον παραγόμενο πλούτο.
Χρειάζεται συνεχής προσπάθεια και επαγρύπνηση από την κυβέρνηση, το κόμμα και τον λαό. Δεν χωράει εφησυχασμός. Στήριγμά μας παραμένει η κοινωνία. Προχωράμε με πείσμα και αυτοπεποίθηση γιατί ένα είναι σίγουρο: Οι αγώνες και οι κόποι του λαού μας για το δίκιο, τη Δημοκρατία, τη λαϊκή κυριαρχία δεν θα πάνε χαμένοι. Στο συνέδριο που έρχεται, στόχος μας είναι να καταδειχτεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα ριζοσπαστικό σύγχρονο κόμμα της Αριστεράς, το οποίο δεν κλείνεται στον εαυτό του και στις παραδοσιακές μορφές άσκησης και συμμετοχής στην πολιτική.
Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μαζικοποιείται, επιχειρώντας να εκφράσει ακόμη πιο αποτελεσματικά τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία.
Με την ολοκλήρωση του πρώτου χρόνου της Αριστεράς, καλούμε όλους τους πολίτες, τα συμφέροντα των οποίων εκπροσωπούμε, τους νέους, τα λαϊκά στρώματα, τους άνεργους, τους ενεργούς πολίτες, σε μια ουσιαστική συμπόρευση. Για να κάνουμε τον ΣΥΡΙΖΑ το ισχυρό, δημοκρατικό, αριστερό κόμμα των λαϊκών αναγκών.
Έχουμε μπροστά μας ένα μεγάλο στοίχημα να κερδίσουμε: Να ανοίξουμε τον δρόμο για την Αριστερά του 21ου αιώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό το στοίχημα θα το κερδίσουμε με πολλή δουλειά σε όλα τα μέτωπα, με τον αγώνα να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση με την κοινωνία όρθια.
* Ο Πάνος Ρήγας είναι γραμματέας της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
