Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
22.0°C24.8°C
3 BF 39%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.0°C24.2°C
2 BF 52%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C20.5°C
4 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
19.3°C19.8°C
5 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C24.0°C
3 BF 33%
"Η επέλαση των προσφύγων"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Η επέλαση των προσφύγων"

Του Κώστα Κουτρουμπάκη*

Σάββατο 16 Ιανουαρίου. Μεσημέρι. Το ραδιόφωνο στον Real FM. Ο Κώστας Χαρδαβέλας κάνει εκπομπή. Τον ακούω να λέει αυτολεξεί: «Η επέλαση των προσφύγων». Κλείνω αυτομάτως το ραδιόφωνο. Ανοίγω τον υπολογιστή. Στο ηλεκτρονικό λεξικό του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, στο λήμμα "επέλαση", διαβάζω: «Ορμητική επίθεση, ιδίως για έφοδο ιππικού». Σε άλλο ηλεκτρονικό λεξικό, ανάμεσα σε λέξεις που παρουσιάζουν νοηματική συνάφεια με την υπό εξέταση, εντοπίζω μεταξύ άλλων: «γιουρούσι, γιούρια, γιούργια, ρεσάλτο, πειρατική επιδρομή». Αναλογίζομαι τις φράσεις «επέλαση του χιονιά» και «επέλαση των βαρβάρων». Θετικό πρόσημο πουθενά. Αναμοχλεύω τη χαρδαβέλεια ρήση: «Η επέλαση των προσφύγων». Θα είναι πολύ κακοί αυτοί οι πρόσφυγες, σκέφτομαι.

Ύστερα βέβαια θυμάμαι και τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής (απόγονος τέτοιων προσφύγων και ο ίδιος «αναντάμ παπαντάμ»). Οι «Παλιοελλαδίτες» άραγε χρησιμοποιούσαν τον όρο επέλαση αναφερόμενοι στους προγόνους μου; Χαρακτηρισμοί πάντως του τύπου «τουρκόσποροι», «σκατοουγλούδες», «πρόσφιγγες» κ.λπ. (σε ευρεία χρήση όχι μόνο από τους «απλούς πολίτες», αλλά και από όλη την γκάμα των κυβερνητικών οργάνων) επιβεβαιώνουν την εκτίμηση του Π. Κανελλόπουλου ότι: «Δεν υπήρξε συμπάθεια, δεν υπήρξε απάθεια, υπήρξε αντιπάθεια».

Δεν ξέρω αν ο Κώστας Χαρδαβέλας έκανε σκόπιμα λόγο για «επέλαση των προσφύγων». Εκτιμώ πως όχι. Όπως και να 'χει, κάθε λογής μετανάστες και πρόσφυγες είναι γεγονός ότι παντού αντιμετωπίζονται τουλάχιστον με δυσπιστία από τους ντόπιους πληθυσμούς. Αυτό ωστόσο που εδώ ενοχλεί και φοβίζει συνάμα είναι ότι η επίμαχη φράση δεν εκστομίστηκε από χείλη που φλερτάρουν ανοιχτά με τον ρατσισμό και τις φασιστικές ιδέες ή τις έχουν αποδεχτεί δημόσια. Σ' αυτήν την περίπτωση άλλωστε ο αντίπαλος θα ήταν ορατός, μετρήσιμος αντιμετωπίσιμος. Στο παρόν παράδειγμα έχουμε να κάνουμε με μια φωνή μετριοπαθή, «κεντρώα» και χαμηλού προφίλ, που τελικά με τη μορφή της λανθάνουσας γλώσσας φέρνει στο φως τον υφέρποντα ρατσισμό της κοινωνίας μας. Της κοινωνίας μας που ακόμη και τώρα, με την άθλια καθημερινότητα του Αιγαίου να έχει γίνει συνήθεια (επειδή κατά βάθος ως επέλαση αντιλαμβάνεται το δράμα των προσφύγων), δεν έχει την παρρησία να ανοίξει μια ασφαλή δίοδο στον τοίχο της ντροπής του Έβρου. Αυτόν τον υποδόριο ρατσισμό πόσο εύκολα τον καταπολεμά κανείς;

Επανέρχομαι στον όρο επέλαση. Αναλογίζομαι ότι όποιος επελαύνει, διαθέτει και το κατάλληλο μέσο επέλασης: άλογο, τανκ... Φέρνω στο νου άθλιους σκυλοπνίχτες, κουφάρια ξεβρασμένα στις ελληνικές ακτές, πρόσωπα σε πλήρη απόγνωση. Τι σκέφτονται οι πρόσφυγες που καταφέρνουν να πατήσουν το πόδι τους σώοι στην ελληνική γη; Ότι «πέτυχε το γιουρούσι» ίσως;

Ποιοι τελικά επελαύνουν; Οι ξεριζωμένοι με τα καρυδότσουφλα; Οι δυνάμεις του Άσαντ; Τα πολεμικά αεροσκάφη της δυτικής συμμαχίας; Το ισλαμικό κράτος που οπλίζεται από τη Δύση; Ή μήπως το «τανκ» του καναπέ με κάννη το τηλεκοντρόλ της απάθειας;

* Ο Κώστας Κουτρουμπάκης είναι φιλόλογος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL