Του Σταμάτη Θεοδωρόπουλου*
Η συμφωνία για τον νέο ΑΔΜΗΕ αποτελεί ένα δείγμα γραφής της κυβέρνησης για το πώς σκοπεύει να χειριστεί (και να διαπραγματευτεί) την υλοποίηση θεσμικών υποχρεώσεων που προκύπτουν από τη συμφωνία του Ιουλίου με τους θεσμούς.
Η συγκεκριμένη συμφωνία αποτελεί σαφέστερο δείγμα γραφής απ' ό,τι η ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων, γιατί στον ΑΔΜΗΕ η ελληνική κυβέρνηση διέθετε μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας. Διαπραγματεύτηκε δηλαδή το ζήτημα εξ υπαρχής και όχι δεσμευόμενη από προηγούμενη συμφωνία.
Το θέμα αυτό του βαθμού ελευθερίας έχει τονιστεί συχνά από κυβερνητικά στελέχη ως το πιο κρίσιμο για την υλοποίηση γενικά της συμφωνίας. Το αν δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση έχει δικαίωμα να αποφασίσει η ίδια με ποιον τρόπο θα πιάσει τους οικονομικούς στόχους, τι και ποιους θα φορολογήσει περισσότερο και αντίστοιχα λιγότερο, ποια μορφή θα δώσει στις περίφημες μεταρρυθμίσεις. Αυτονόητα, δημοκρατική θέση είναι ότι η εκλεγμένη εθνική κυβέρνηση έχει αυτές τις επιλογές. Οι θεσμοί οφείλουν να περιοριστούν στην επίτευξη των στόχων, όχι να καθορίσουν το πολιτικό πρόσημο της κρατικής πολιτικής. Αυτό το καθόρισε ο λαός με την ψήφο του.
Το πρόσημο λοιπόν των επιλογών που έγιναν για τον ΑΔΜΗΕ είναι ξεκάθαρα προοδευτικό. Αναλυτικά:
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς του νέου ΑΔΜΗΕ είναι ακριβώς το ίδιο με εκείνο της ΔΕΗ.
Η μετοχική σύνθεση του κεφαλαίου του ΑΔΜΗΕ συγκροτείται με μετοχικό κεφάλαιο 51% δημόσιο και 49% ιδιωτικό. Από αυτό το 49%, το 20% θα μεταβιβαστεί σε θεσμικό επενδυτή και το 29% θα διατεθεί μέσω του Χρηματιστήριου.
Κατ' αναλογία της μετοχικής σύνθεσης, το μάνατζμεντ του ΑΔΜΗΕ κατά πλειοψηφία θα στελεχώνεται από το Δημόσιο, ενώ θα υπάρχει και μειοψηφική συμμετοχή του θεσμικού επενδυτή, που με βάση τη συμφωνία θα είναι Διεθνής Διαχειριστής Μεταφοράς Ενέργειας (με άδεια ΙΤΟ από την αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή). Αυτό το τελευταίο ως εγγύηση της σοβαρότητας του επενδυτή.
Ο διευθύνων σύμβουλος και το κρίσιμης σημασίας αναπτυξιακό πρόγραμμα που συντάσσεται (ανάλογα με τις ανάγκες της χώρας) από τον ΑΔΜΗΕ και εγκρίνεται από τις αρμόδιες αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα συμφωνούνται στο πλαίσιο του Δ.Σ. με συναινετικές διαδικασίες.
Αυτά όσον αφορά τα θεσμικά και τον αναπτυξιακό σχεδιασμό. Και στα θέματα αυτά ούτε από τους πιο κακόπιστους δεν έχει ασκηθεί σοβαρή κριτική στις κυβερνητικές επιλογές.
Σημαντικό ζήτημα όμως είναι και το οικονομικό, οι οικονομικές συνέπειες για τη ΔΕΗ από τον διαχωρισμό του ΑΔΜΗΕ. Στο ζήτημα αυτό γίνεται λοιπόν μια προσπάθεια από μερίδα των ΜΜΕ δημιουργίας εντυπώσεων. Χωρίς συγκεκριμένα επιχειρήματα, γράφοντας αοριστολογίες του τύπου «ανησυχούν οι επενδυτές για τις προοπτικές της ΔΕΗ μετά τον διαχωρισμό του ΑΔΜΗΕ». Και με τη γνωστή μέθοδο της αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Γράφουν τα ΜΜΕ ότι θα χάσει αξία η μετοχή της ΔΕΗ, πουλάνε κάποιοι στο Χρηματιστήριο επειδή φοβήθηκαν, πέφτει η τιμή της μετοχής. Όπως έγινε το καλοκαίρι με τις τράπεζες, που όλα τα ΜΜΕ έγραφαν να πάρουν οι πολίτες τα χρήματά τους γιατί θα επιβληθούν έλεγχοι, έτρεξαν οι πολίτες φοβισμένοι να τα πάρουν, δημιουργήθηκε στ' αλήθεια πρόβλημα.
Η ουσία του θέματος είναι ότι το δίκτυο μεταφοράς ενέργειας αποτελεί πράγματι περιουσιακό στοιχείο της ΔΕΗ. Άρα, τώρα που θα μεταβιβαστεί σε άλλη εταιρεία, η ΔΕΗ μεταβιβάζει περιουσιακό στοιχείο. Γι' αυτό ακριβώς στη συμφωνία προβλέπεται να αποζημιωθεί οικονομικά η ΔΕΗ.
Η αποζημίωση αυτή είναι πλήρης, σύμφωνα με τη λογική κάθε εταιρείας. Το 49%, όπως είπαμε, των μετοχών του ΑΔΜΗΕ θα μεταβιβαστεί σε ιδιώτες. Αυτά τα χρήματα λοιπόν θα πάνε στη ΔΕΗ. Και το αντίτιμο του 20% που θα πάρει άμεσα ο ιδιώτης θα πάει στη ΔΕΗ και το αντίτιμο του 29% που θα εισαχθεί σταδιακά στο Χρηματιστήριο θα εισπραχθεί επίσης από τη ΔΕΗ. Δηλαδή, γίνεται μεν αυτονόμηση, αφού αυτό προβλέπεται από τη συμφωνία, αλλά όχι χάρισμα, με σαφές αντίτιμο.
Αυτά αναφορικά με το 49% του ΑΔΜΗΕ που μεταβιβάζεται σε ιδιώτες. Η ΔΕΗ θα πάρει αποζημίωση και για το υπόλοιπο 51% του ΑΔΜΗΕ που μεταβιβάζεται στο Δημόσιο. Επειδή όμως και η ίδια η ΔΕΗ ανήκει κατά 51% στο Δημόσιο, δεν γίνεται μετρητοίς αγορά (γιατί σε τελευταία ανάλυση το Δημόσιο θα πουλούσε στο Δημόσιο), αλλά συμφωνείται ότι το 10% των ταμειακών εισροών του ΑΔΜΗΕ ετησίως θα δίνεται στη ΔΕΗ επί σειρά ετών και μέχρι να εξοφληθεί το κεφάλαιο που εκχωρήθηκε από τη ΔΕΗ στον ΑΔΜΗΕ, δηλαδή η αξία του δικτύου μεταφοράς.
Με αυτές τις ρυθμίσεις η ΔΕΗ θα πάρει ένα σημαντικό κεφάλαιο άμεσα και θα λαμβάνει για πολλά χρόνια ένα μεγάλο έσοδο. Άρα, δεν αποδυναμώνεται οικονομικά η ΔΕΗ.
Και κάτι πιο πολιτικό: Ας αποφασίσουν επιτέλους στην αντιπολίτευση και στα ΜΜΕ τι ακριβώς τους ενοχλεί στη συμφωνία για τον ΑΔΜΗΕ. Όταν γράφουν ότι ανησυχούν επειδή διαχωρίζεται η ΔΕΗ από μια εταιρεία που κατέχει ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο της, τάσσονται λοιπόν κατά της ιδιωτικοποίησης συνολικά; Μα αυτοί είναι αναφανδόν υπέρ της.
Αν πάλι τους ενοχλεί που το 51% του ΑΔΜΗΕ παραμένει στο Δημόσιο, ζητάνε λοιπόν ένα τόσο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο της ΔΕΗ, άρα του Ελληνικού Δημοσίου, να περάσει στον έλεγχο των ιδιωτών.
Ας μας επιτραπεί να σχολιάσουμε ότι με τέτοια σύγχυση που φανερώνουν οι κριτικές για τον ΑΔΜΗΕ, ευτυχώς που δεν είναι στην κυβέρνηση αυτές οι απόψεις. Ούτε σχέδιο έχουν ούτε προτεραιότητες. Ή, αν έχουν, δεν θέλουν να φανεί ποιες είναι. Αντίθετα, το αρμόδιο υπουργείο απέδειξε στον ΑΔΜΗΕ ότι και σχέδιο έχει και πολιτικά σαφείς προτεραιότητες. Και αυτό είναι ένα καλό δείγμα γραφής.
* Ο Στ. Θεοδωρόπουλος είναι μέλος Δ.Σ. της ΓΕΝΟΠ - ΔΕΗ
