Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Τι έγινε στα Καλάβρυτα στις 13 Δεκέμβρη 1943;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Τι έγινε στα Καλάβρυτα στις 13 Δεκέμβρη 1943;

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΣΑΠΗ*

[...] «Από την πλαγιά κατέβαινε μία γυναίκα. 'Πού πάτε; Τι πάτε να δείτε, βρε γυναίκες; Όλους τους άντρες τους σκότωσαν'. Δεν είναι εύκολο να το πιστέψεις. Τι πάει να πει 'όλους τους άνδρες'. Τι θα πει 'τους σκότωσαν όλους'. Προχωρήσαμε προς το βουνό, προς το σημείο που τους σκοτώσανε, μέσα από κάτι δρομάκια που είχαν φτιαχτεί για τα γίδια και από χωράφια συρματοπλεγμένα. Μόλις ανεβήκαμε στην πλαγιά, φτάσαμε σε ένα επίπεδο σημείο, όπου αντικρίσαμε αμέσως τους νεκρούς. Ήταν κάτι που δεν μπορώ να περιγράψω». Αυτό είναι μνήμη, η μνήμη μιας Καλαβρυτινής που έζησε την εκτέλεση.

«Στη ράχη του Καπή εκτυλίχθηκε τις πρώτες μεταμεσημβρινές ώρες η τραγωδία, που οδήγησε σχεδόν όλο τον άρρενα πληθυσμό των Καλαβρύτων στο θάνατο». Αυτό είναι Ιστορία.

Κι έχουμε πολύ καλές ιστορίες για το καλαβρυτινό ολοκαύτωμα, γραμμένες από ιστορικούς, αλλά και ανθρώπους με πάθος για την ιστορία αυτού του αποτρόπαιου γεγονότος, ιστορίες που αξιοποιούν γραπτά τεκμήρια, αλλά και προφορικές αφηγήσεις.

Μετοίκησα στα Καλάβρυτα το φθινόπωρο του 1964, μαθητής Γυμνασίου. Εκείνη την εποχή -21 χρόνια μετά- η μνήμη της βιωμένης εμπειρίας του κακού ήταν παντού και καθημερινά παρούσα στους ανθρώπους και στην πόλη.

Η μνήμη της εκτέλεσης στα μαύρα ρούχα των γυναικών, στο θλιμμένο βλέμμα των ελάχιστων επιζώντων, στα ορατά τη νύχτα αναμμένα καντήλια στη ράχη του Καπή που σηματοδοτούσαν την απουσία των αγαπημένων αδελφών, ανδρών και παιδιών, η μνήμη της καταστροφής στα καμένα και γκρεμισμένα σπίτια που είχαν ακόμα απομείνει εδώ και εκεί στην πόλη, η μνήμη της επιβίωσης στα πρόσωπα και στις αφηγήσεις ανδρών που ξεγέλασαν τον θάνατο και γυναικών και παιδιών που δραπέτευσαν απ' τη φωτιά και δεν μπορούσαν ακόμα να εκλογικεύσουν και να ερμηνεύσουν το αποτρόπαιο που είχαν βιώσει.

Είτε μιλούσαν γι' «αυτό», όπως ο κύριος Πάνος πίσω από τον πάγκο του μαγαζιού του, είτε δεν μιλούσαν γι' «αυτό», όπως η κυρία Ευθυμία, η επιστάτρια του Γυμνασίου μας. Είτε φώναζαν για άλλα προσπαθώντας να ξεχάσουν «αυτό», όπως φώναζε για τις αταξίες μας στο σχολείο η κυρία Αλεξάνδρα, κι αυτή επιστάτρια, είτε άρχιζαν να μιλούν γι' «αυτό», αλλά σε πρώτη ευκαιρία άλλαζαν θέμα, όπως ο κύριος Γιώργος, ο πατέρας της καθηγήτριάς μας.

Σήμερα -72 χρόνια μετά- τη μνήμη αντικατέστησαν η Ιστορία και τα τεκμήριά της, την εκτέλεση των ανθρώπων και την καταστροφή της πόλης η αναφορά στο ολοκαύτωμα. Όρο πιο περιεκτικό για ό,τι συνέβη εδώ στο όχι πια κοντινό παρελθόν. Όρο, όμως, της Ιστορίας και όχι της μνήμης και η Ιστορία αρνείται τα προσωπικά βιώματα και τα συναισθήματα των ανθρώπων επιβάλλοντας την ουδετερότητα της επιστημονικής πρακτικής της.

[...]

Το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων είναι ένα ιστορικό γεγονός, το οποίο όμως δεν αποτελεί αποκλειστικά θέμα της Ιστορίας. Τα εγκλήματα που διέπραξε και τα δεινά που επιφέρει ο Ναζισμός όταν αποκτά παρουσία, δύναμη και εξουσία αποτελούν μέρος της συλλογικής μας μνήμης και δεν είναι απλώς κάποια ιστορικά γεγονότα.

Σχετίζονται άμεσα με τη ζωή ανθρώπων που ζουν ακόμη και με την ιστορία εκατομμυρίων οικογενειών που πένθησαν και πενθούν ακόμα. Γι' αυτό η διατήρηση και ανάδειξη της μνήμης των εγκλημάτων αυτών αποτελεί αναγκαία έμπρακτη απάντηση στους πολιτικούς επιγόνους των Ναζί.

Από μια τέτοια οπτική, το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων δεν μπορεί να μετατραπεί σε ένα ακόμη ιστορικό γεγονός στην πλούσια σε γεγονότα Ιστορία της πατρίδας μας. Θέλω να πιστεύω ότι θα διεκδικούμε πάντα, εκτός από ιστορικό γεγονός ενός αποτρόπαιου εγκλήματος, να παραμείνει χαραγμένο στη συλλογική μνήμη όλων των ανθρώπων τούτης της χώρας.

Μόνο έτσι θα μπορούμε να απαντάμε στο ερώτημα των παιδιών μας: Τι έγινε στα Καλάβρυτα στις 13 Δεκέμβρη του 1943;

*Το παρόν είναι απόσπασμα ευρύτερου κειμένου για την εκδήλωση μνήμης των 72 χρόνων από το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Το πλήρες κείμενο: http://www.kalavrytanews.com/2015/12/h-omilia-kathighth-xasaph-sta-kalabryta.html, 15.12.2015.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL