Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
18.2°C21.8°C
2 BF 49%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
19 °C
17.0°C20.3°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C16.6°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
17.1°C19.1°C
5 BF 37%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C17.1°C
2 BF 56%
Η οικολογική αντίθεση και ελλειπτικά δειλά... βήματα σ' αυτή την κατεύθυνση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η οικολογική αντίθεση και ελλειπτικά δειλά... βήματα σ' αυτή την κατεύθυνση

Του Στάθη Λουκά

Ένας από τους προγραμματικούς στόχους του κυβερνητικού συνασπισμού, στο πλαίσιο των «θεσμικών» δεσμεύσεων, είναι και εκείνος της κοινωνικής και οικονομικής μεταρρύθμισης, στην κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης ισότητας, αρχής γενομένης με την αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος της χώρας. Παρ' ότι το θέμα της αναδιάρθρωσης αποτελεί αντικείμενο συχνής και πυκνής αναφοράς, επί της ουσίας στο «τραπέζι» της πολιτικής διαπάλης και της πραγμάτωσης λεκτικών προγραμματικών τοποθετήσεων μπαίνουν ψίχουλα. Π.χ., η ανασύσταση Εθνικού Συμβουλίου Ενέργειας (ή κάπως έτσι) ή άλλες ενεργειακές επιλογές μοιάζουν... με κλωνοποίηση δεινοσαύρων, από ενεργειακή σκοπιά, ενώ οι μεταρρυθμιστικές επιλογές για «την Ενεργειακή Δημοκρατία» παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες.

Η αξία και η σημασία της επιδίωξης της ισότητας παραμένουν απαραίτητα συστατικά - πολυεδρικά - στοιχεία στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας αριστερής ταυτότητας. Στοιχεία που πρέπει να ανατροφοδοτούνται και ενισχύονται συνεχώς από τις ανάγκες, τις αντιθέσεις και τα συμφέροντα του παρόντος ιστορικού χρόνου, του παρόντος ιστορικού εποχικού περάσματος. Πιο συγκεκριμένα δε, σήμερα η ισότητα στις διάφορες όψεις της και εκφράσεις της -κοινωνική, διαγενεακή, πολιτικών δικαιωμάτων, γένους κ.λπ.- είναι αδιαχώριστη από την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας ισχυρής οικολογικής έφεσης. Γιατί, χωρίς αυτή, μια προτεραιότητα επενδύσεων οικονομικών πόρων σε επιμόρφωση και τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και καινοτομία για τον περιορισμό της οικολογικής αντίθεσης, δηλαδή για την οικολογική βελτίωση, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και κατά συνέπεια η αύξηση της απασχόλησης καταντουν φενάκη. Ταυτόχρονα, αυτό το ίδιο το υποτυπώδες κοινωνικό κράτος διατρέχει τον κίνδυνο κονιορτοποίησης - ανεξάρτητα από τη συμβολή εξωτερικών «θεσμικών» παραγόντων. Διατρέχουμε δηλαδή τον κίνδυνο να παραμένει μια -και η μόνη- εναλλακτική αναπτυξιακή πολιτική εκείνη ενός παραγωγικού συστήματος χωρίς βιωσιμότητα.

Γιατί το οικολογικό χρέος επιβαρύνει την κατάσταση -όπως δείχνουν και τα φυσικά φαινόμενα- με ένα βαρύτιμο και ανισομερές κόστος, πέρα από τη βιωσιμότητα ή μη και το βάρος του δημοσιονομικού χρέους. Κι αυτό διότι οι κοινωνικές επιβαρύνσεις, που είναι συνέπεια των ζημιών και των καταστροφών που προέρχονται από τις κλιματικές αλλαγές (μπόμπες νερού, ανεμοστρόβιλοι, ανασκαφές νεκροταφείων κ.λπ. εμφανίζονται πια και στην Ελλάδα), δεν διανέμονται «δημοκρατικά», αλλά ξεφορτώνονται βίαια στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο, μια και στους πρώτους οκτώ μήνες του 2015 υπήρξε αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 0,84°C συγκριτικά με τη μέση θερμοκρασία του 1900, ενώ η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα ξεπέρασε για πολλούς μήνες τα 400 ppm, μια τιμή που δεν καταγραφόταν εδώ και 0,8 εκατομμύρια χρόνια.

Η δημιουργία το γρηγορότερο δυνατό -όπως πρεσβεύει και η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ - ενός ενεργειακού προτύπου αποδεσμευμένου από τα ορυκτά καύσιμα, που είναι ένα από τα υπόβαθρα της σημερινής κρίσης και ενσάρκωση του πολέμου, θα συνέβαλε στη δημιουργία μιας ειρηνικής στρατηγικής. Π.χ., στο πλαίσιο της διαπάλης σουνιτών ενάντια σιιτών, η διάλυση της Συρίας είναι αναγκαία συνθήκη για να φθάσει το φυσικό αέριο του Κατάρ στην Ευρώπη, ενώ η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, σε συνδυασμό με μια ανάπτυξη με απασχόληση, θα αποκαθιστούσε την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Μια τέτοια προσέγγιση και αντίληψη, όμως, είναι μακριά από την ηγετική ομάδα του κυβερνητικού συνασπισμού και της διάρθρωσης των διοικήσεων των ενεργειακών επιχειρήσεων, όχι τόσο γιατί δεν κατανόησαν εδώ και είκοσι χρόνια ότι το ενεργειακό πρότυπο που πρέσβευαν (ΔΕΗ κ.λπ.) ήταν ήδη σε κρίση, όσο γιατί τα τωρινά ημίμετρα είναι δειλά και αντιφατικά βήματα, που δεν διαμορφώνουν επιλογή πορείας ενός ενεργειακού προτύπου απαλλαγής από τα ορυκτά καύσιμα. Τη στιγμή που μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι και πολυεθνικές της νέας οικονομίας κάνουν την ενεργειακή στροφή, για να επιβάλουν φυσικά τη δική τους προσέγγιση, οι δικοί μας βασανίζονται με το Αμλετικό δίλημμα. Και, πολύ περισσότερο, μια τέτοια αντίληψη απέχει παρασάγγας από τους ΑΝ.ΕΛΛ.

Η προκυβερνητική τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και η πρώτη περίοδος της κυβερνητικής του παρουσίας δημιουργούν την εντύπωση ότι το περιβάλλον στην πολύπλευρη διάστασή του ήταν κάτι το ποιοτικά προσθετικό, που μπορούσε να περιληφθεί στο πρόγραμμά του και στον λόγο του ώστε να προσεγγίσει ένα μικρό, αλλά ενδιαφέρον κομμάτι του εκλογικού σώματος. Ενώ υπάρχει και μια διάχυτη αντίληψη ότι το όλο θέμα είναι περιθωριακό, σε μια εποχή -σαν την τωρινή που διατρέχει η χώρα- που κυριαρχείται από την έλλειψη εργασίας και την επέκταση της φτώχειας.

Και όλα αυτά σε αντίθεση με την ιδέα που διαπερνά όχι μόνο τους Ευρωπαίους Πράσινους, αλλά και σημαντικά μέρη της σοσιαλιστικής Αριστεράς και Σοσιαλδημοκρατίας, ότι μόνο ένα «green new deal», δηλαδή η αντίληψη ότι μόνον όταν βάλουμε στο κέντρο των δημοσίων πολιτικών την οικολογική αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος, είναι δυνατό να δομηθεί μια προοπτική ανάπτυξης, εργασίας και ευημερίας στη χώρα μας και την Ευρώπη.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL